منظور از توقیف ملک قولنامه‌ای پلمپ آن توسط مقامات قانونی صالح و جلوگیری از انتقال آن است. هنگامی که یک ملک اعم از زمین، خانه، مغازه و … به موجب قولنامه و بدون دارا بودن سند مالکیت رسمی به فروش می‌رسد اصطلاحاً ملک، قولنامه‌ای است.

وکیل در تهران اذعان می‌دارد که در موارد گوناگون مثل زمانی که یکی از طرفین قرارداد از حق فسخ خود استفاده کرده و قولنامه را فسخ می‌کند، ممکن است ملک قولنامه‌ای توقیف شود. همچنین چنانچه خریدار برخلاف مفاد قرارداد از پرداخت ثمن معامله یا انجام سایر تعهدات خویش خودداری کند فروشنده یا شخص ذینفع می‌تواند با توقیف ملک قولنامه‌ای از ادامه تصرفات متصرف جلوگیری نماید.

آسان‌ترین تعریفی که می‌توانیم برای توقیف اموال بیان کنیم، این است که فردی به شخص دیگری بدهکار باشد و در نتیجه عدم پرداخت طلب خود، اموال ایشان از سوی طلبکار توقیف شود. البته این مسئله تنها زمانی موضوعیت می‌یابد که سه شرط وجود داشته باشد:

۱. فرد بدهکار باشد
۲. فرد بدهکار دارای اموال باشد
۳. طلبکار قادر به شناسایی اموال بدهکار باشد و آن را به مراجع قضایی معرفی کند

چه مالی قابل توقیف است؟

اموالی که قابلیت توقیف آن‌ها وجود دارد به دو دسته کلی زیر دسته بندی می‌شوند:

مال منقول: به اموالی که بتوان بدون وارد نمودن آسیب به مال یا محل استقرار آن از مکانی به مکان دیگر منتقل کرد، اموال منقول گفته می‌شود. مانند اسباب و وسایل منزل، خودرو و ….

مال غیرمنقول: به اموالی که قابل نقل و انتقال از مکانی به مکان دیگر نمی‌باشند، اموال غیرمنقول گفته می‌شود. مانند زمین، ملک، خانه

آیا توقیف اموال فقط برای امور حقوقی است، یا برای امور کیفری نیز کاربرد دارد؟ مونا ترابی، وکیل کیفری در تهران در این مورد اذعان می‌دارد که این موضوع هم در امور حقوقی میسر است و هم در امور کیفری. اگر در این باره سوالی ذهنتان را درگیر کرده می‌توانید از مشاوره با وکیل تهران بهره‌مند گردید. بدین منظور وارد سایت عدالت آریایی شوید و از راه‌های ارتباطی استفاده نمایید.

توقیف ملک قولنامه‌ای

‌وکیل ملکی در تهران در این باره توضیح می‌دهد که مطابق ماده ۱۰۱ قانون اجرای احکام مدنی توقیف مال غیرمنقول که سابقه ندارد به عنوان مال محکوم‌علیه وقتی جائز است که محکوم‌علیه در آن تصرف مالکانه داشته باشد و یا محکوم علیه به موجب حکم نهایی مالک شناخته شده باشد. در موردی که حکم بر مالکیت محکوم‌علیه صادر شده، ولی به مرحله نهایی نرسیده باشد توقیف مال مزبور در ازاء بدهی محکوم‌علیه جایز است، ولی ادامه عملیات اجرایی موکول به صدور حکم نهایی است.

اقسام توقیف ملک و اموال سنددار و قولنامه‌ای

توقیف اموال دارای اقسام مختلف می‌باشد که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

توقیف قانونی

در این نوع از توقیف اموالی از شخص بدهکار که دارای سند رسمی می‌باشند، متوقف خواهند شد. به طوری که این شخص پس از توقیف اموالش مجبور به پرداخت بدهکاری خود شود.

توقیف فیزیکی

این نوع از توقیف تنها درباره برخی از اموال دارای موضوعیت می‌باشد. پس از توقیف فیزیکی اموال، شخص بدهکار نمی‌تواند، این اموال را نقل و انتقال دهد و یا اینکه دخل و تصرفی در آن‌ها داشته باشد. مانند توقیف نمودن خودروی فرد بدهکار و منتقل کردن آن به پارکینگ

شرایط توقیف اموال قولنامه‌ای

طبق قانون ثبت اسناد و املاک، تنها می‌توان افرادی را به عنوان مالک شناسایی کرد که از شرایط زیر برخوردار باشند:

ملک از طریق مالک رسمی به شخص دیگری به ارث رسیده باشد.
ملک در اداره ثبت به نام مالک ثبت رسمی شده باشد.
ملک به شخص دیگری منتقل گردیده و این انتقال در دفتر املاک کشور به ثبت رسیده باشد.
از این رو نمی‌توان تنها با معرفی ملک قولنامه‌ای از شخص بدهکار، اقدام به توقیف آن نمود. مثلا در صورتی که شخصی ادعا نماید که ملکی متعلق به شخص بدهکار است، باید آن را به دادگاه اثبات نماید. در غیر این صورت امکان توقیف ملک قولنامه‌ای وجود نخواهد داشت.

انگیزه توقیف ملک قولنامه‌ای

بنابراین، توقیف ملک قولنامه‌ای اصولاً با دو انگیزه صورت می‌گیرد.

نخست در مواردی که طرف مقابل تعهدات قراردادی خود مثل پرداخت ثمن معامله را انجام ندهد.
همچنین در صورتی که برای فروشنده حق فسخ وجود داشته باشد، می‌تواند با توقیف ملک از انتقال و فروش آن جلوگیری نماید.

مراجع صالح برای توقیف ملک قولنامه‌ای

تنها مراجع زیر دارای صلاحیت برای توقیف اموال فرد بدهکار می‌باشند:

دادگستری
اداره اجرای ثبت اسناد و املاک

در هر دوی این مراکز بعد از انجام دادن تشریفات اولیه یک اخطاریه کتبی به شخص بدهکار ارسال می‌شود. بر اساس این اخطاریه شخص بدهکار ۱۰ روز فرصت دارد، تا بدهکاری خود را بپردازد. در غیر اینصورت اگر بعد از گذشت ۱۰ روز فرد بدهکار برای پرداختن بدهی خود اقدامی انجام ندهد، به شخص طلبکار اطلاع داده می‌شود که ظرف ۳ روز اموالی از بدهکار که قابل توقیف می‌باشند را به دادگاه معرفی نماید.

توجه داشته باشید که حقوق دریافتی شخص بدهکار نیز جزو اموال قابل توقیف وی محسوب می‌شود. به طوری که اگر شخص بدهکار دارای افراد واجب النفقه باشد، یک چهارم و اگر متاهل نباشد به میزان یک سوم از حقوق دریافتی وی قابل توقیف می‌باشد.