درام‌ترین دوران تاریخ خاورمیانه و نسل کشی در غزه

فرارو-آن‌ها معتقد بودند که بیمارستان امن است. آن‌ها به بیمارستان پناه برده بودند. آن‌ها کودکان، زنان و بیمارانی بودند که توان مقاومت یا فرار را نداشتند. فیلم بازی کودکان و مددکاران بیمارستان، ساعاتی پیش از حادثه نشان می‌دهد، آن‌ها خود را در تکه‌ای از جهان به ظاهر امن بیمارستان پنهان کرده بودند. اما موشک ها، نه رحم داشتند و نه دین و ایمان؛ حمله اسرائیل به بیمارستان المعمدانی به همین سادگی یک فاجعه انسانی را رقم زد.

به گزارش فرارو، شب گذشته در جریان حمله هوایی ارتش اسرائیل به بیمارستان المعمدانی، صد‌ها کشته و زخمی بر جای ماندند. تصاویر و ویدئو‌های این حمله به سرعت پربازدید شد و واکنش‌های گسترده‌ای در سطح رسانه ها، افکار عمومی و سران کشور‌ها رقم زد. ویدئو‌های اولیه نشان می‌داد آتش سوزی عظیمی ساختمان چند طبقه بیمارستان را فرا گرفته است و اجساد که شامل کودکان بسیار کوچک می‌شد، در میان آوار‌های گسترده در اطراف پراکنده شده است.

پرده اول: روز نکبت تکرار می‌شود؟!

حمله فجیع ارتش اسرائیل به بیمارستان المعمدانی در شرایطی رخ داده است که ارتش اسرائیل طی روز‌های گذشته در چند مرحله از فلسطینیان ساکن شمال غزه درخواست کرد محل زندگی خود را ترک کرده و به جنوب این منطقه بروند. این در حالیست که با وجود حرکت برخی پناهجویان به سمت مناطق جنوبی غزه، باز هم ارتش اسرائیل به کاروان‌هایی که عازم مناطق جنوبی غزه بودند، حمله کرد و تعداد زیادی کشته و زخمی بر جای گذاشت. این موضوع بعدتر و با حملات پراکنده اسرائیل به مناطق جنوب غزه و به ویژه رفح باعث شد این فرضیه تقویت شود که اسرائیل اساسا به دنبال تخریب و نابودی کامل غزه و کوچ دادن اجباری فلسطینیان به سایر کشور‌های منطقه از جمله اردن و مصر است.

طرح انتقال یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از مردم شمال غزه در شرایطی مطرح می‌شود که برخی گمانه زنی‌ها حکایت از تلاش اسرائیل برای خالی کردن غزه یا کاهش تعداد افراد حاضر در این منطقه را برای تسهیل حمله زمینی به این منطقه دارد. میدل ایست نیوز نوشت: «در راهرو‌های دستگاه‌های اطلاعاتی اسرائیل این خبر به گوش می‌رسد که اسرائیل در نظر دارد اسرای خود را که به دست حماس افتاده‌اند از هم‌اکنون کشته به حساب آورده و غزه را با خاک یکسان کند.». یکی از علل اصلی پافشاری اسرائیل بر این طرح را می‌توان ادعای ارتش این رژیم مبنی بر حضور اعضای گردان‌های عزالدین قسام در تونل‌ها و زیر منازل غزه و دانست. آن‌ها مدعی هستند این گردان‌ها در برخی منازل مسکونی نیز پنهان شده اند.

از لحظه‌ای که برخی کارشناسان و رسانه‌ها شروع به طرح این فرضیه کردند که اسرائیل به بهانه‌های مختلف به دنبال تخریب غزه است، احتمال تکرار روز نکبت (یوم النکبه) نیز قوت گرفت. روز نکبت به ۱۴ مه ۱۹۴۸ میلادی گفته می‌شود که منجر به کوچ و آوارگی صد‌ها هزار فلسطینی و تاسیس اسرائیل شد. غزه در ۷۵ سال گذشته تنها ۱۷ سال تحت کنترل فلسطینی‌ها بود. این باریکه ۳۶۴ کیلومتر مربعی از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ تحت کنترل مصر و از ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۵ به مدت ۳۸ سال تحت اشغال اسرائیل بود. از سال ۲۰۰۵ که نظامیان اسرائیلی مجبور شدند از باریکه غزه خارج شوند و کنترل آن در اختیار جنبش حماس قرار گرفت، این رژیم بار‌ها علیه باریکه غزه وارد جنگ شده است.

پرده دوم: از انفعال اعراب تا خشم اجتماعی

از روز شنبه ۱۵ مهرماه که حمله بی سابقه حماس به اسرائیل کلید خورد، تا کنون تحولات گسترده‌ای در منطقه رخ داده است. اما شاید هیچ بخشی از سکانس‌های تنش بین اسرائیل و غزه به اندازه سکانس حمله اسرائیل به بیمارستانی در غزه نمی‌توانست خشم اجتماعی را به ویژه در کشور‌های عرب و مسلمان تحریک کند. در روزهای نخست حمله، کشور‌های عرب تلاش کردند موضعی مبتنی بر تنش زدایی و حمایت محتاطانه از فلسطین را در دستور کار قرار دهند. شاید موضع عربستان سعودی را بتوان تند‌ترین موضع بین کشورهای عرب مطنقه دانست. عربستان، روند نزدیکی به اسرائیل را به حالت تعلیق دراورد و در چند مرحله نسبت به آن چه علیه مردم غزه می‌گذرد اعتراض کرد.

پس از قوت گرفتن پروژه کوچ اجباری ساکنان غزه، که اغلب کشور‌های عربی مخالفت خود را ابراز کردند. عربستان سعودی در بیانیه‌ای رسمی این طرح را محکوم کرده است. مصر و اردن نیز نسبت به پیامد‌های این طرح ابراز نگرانی کرده اند. این طرح در عمل جغرافیای فلسطین را باز هم کوچک‌تر خواهد کرد. گرچه سناریو‌هایی مثل کوچاندن فلسطینیان به صحرای سینا یا شکل گیری یک دولت زیر نظر کشور‌های غربی برای فلسطینیان نیز مطرح می‌شود، اما آواره شدن صد‌ها هزار فلسطینی و کوچ اجباری آن‌ها از روی کاغذ تا مرحله عملی زمین تا آسمان متفاوت است و تمام کشور‌های عرب منطقه باید خود را برای تبعات این طرح اماده کنند. «ایلهان عمر»، نماینده دموکرات آمریکا نیز، ضمن آنکه کوچ اجباری بیش از یک میلیون فلسطینی را «پاک‌سازی قومی» خواند، خواستار به کارگیری تمامی ابزار‌های دیپلماتیک جهت توقف این روند شد.

پس از انتشار خبر و تصاویر حمله خونبار به بیمارستانی که تعداد زیادی مجروح و پناهجو در آن حضور داشتند موج اعتراضات مردمی نیز در کشورهای مختلف شدت گرفت. پناهجو ها که غیرنظامیان بیگناه بودند، با حضور در محوطه بیمارستان، سعی کرده بودند از مصون بودن بیمارستان ها از آتش جنگ استفاده کرده و شاید زنده بمانند. اما اسرائیل حتی به مصونیت بیمارستان ها نیز توجهی نکرد. اتفاقی تلخ که احتمال می رود درباره بیمارستان رفح نیز تکرار شود. مقام های اسرائیلی به مقام های این بیمارستان در جنوب غزه نیز هشدار تخلیه داده اند. این در حالیست که به گزارش مقام های محلی، این بیمارستان پر از بیمارانی است که بدون دستگاههای پزشکی(دیالیز، تنفس و ...) زنده نخواهند ماند.

پرده سوم: حتی جنگ هم قواعدی دارد

نقد‌های بسیاری نسبت به عملکرد سازمان ملل و نهاد‌های حقوق بشری درباره آن چه در غزه می‌گذرد مطرح است، اما شدت و حجم جنایات در فلسطین تا حدی است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم با انتقاد از طرح کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها گفت: «حتی جنگ هم قواعدی دارد.». گرچه اسرائیل در روز‌های نخست حمله حماس به مواضع خود بر خلاف همیشه، بی محابا به انتشار تصاویر قربانیان حمله پرداخت و تلاش کرد در سطح بین الملل توجیهی برای حملات آتی خود خلق کند. اما اکنون و پس از طی شدن یک شب خونبار در بیمارستان غزه، برخی مقام‌های غربی نیز، زبان به نقد شرایط گشوده و ابراز نگرانی کرده اند.

عربستان سعودی، مصر، اردن و قطر و امارات متحده عربی در بیانیه‌هایی جداگانه، مسئولیت این حمله را متوجه اسرائیل دانستند و آن را به شدت محکوم کردند. رجب‌طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه گفت حمله اسرائیل عاری از بدیهی‌ترین ارزش‌های انسانی است. ابراهیم رئیسی، رئئیس جمهور ایران، با اعلام عزای عمومی در ایران در روز چهارشنبه ۲۶ مهر، گفت: «شعله آتش بمب‌های آمریکایی-اسرائیلی»، به‌زودی اسرائیل را خواهد بلعید.

امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، گفت هیچ چیزی حمله به بیمارستانی در غزه و هدف قرار دادن غیرنظامیان را توجیه نمی‌کند. او افزود: «فرانسه ضمن محکوم کردن این حمله، یاد فلسطینان کشته شده را گرامی می‌دارد. ابعاد این موضوع باید روشن شود.» نخست‌وزیر استرالیا نیز در یک نشست خبری در واکنش به حمله به بیمارستانی در غزه، هر گونه هدف قرار دادن زیرساخت‌های غیرنظامی از جمله بیمارستان‌ها را محکوم کرد و خواستار رعایت قوانین بین‌المللی و حفاظت از جان غیرنظامیان شد. وزیر امور خارجه نیوزیلند تلفات غیرنظامی گسترده در حمله به بیمارستانی در غزه را «غیرقابل توجیه» خواند و گفت: «حفاظت از غیرنظامیان باید یک اولویت حیاتی باقی بماند.»

جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا در واکنش به گزارش‌ها درباره حمله مرگبار به بیمارستانی در غزه گفت: «اخباری که از غزه می‌آید ویرانگر، وحشتناک و غیرقابل قبول است.». پزشکان بدون مرز از دیگر نهاد‌هایی بود که با ابراز «وحشت» از حمله به این بیمارستان، این اقدام را «کشتار جمعی» و «مطلقا غیرقابل پذیرش» خواند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تاکید کرد: کسانی که مسئول حمله به بیمارستانی در غزه هستند، باید محاکمه شوند.

پرده چهارم: ورود زمینی به خاک غزه

گرچه شاید روی کاغذ، تسخیر غزه که اکنون در ابعاد وسیعی ویران شده، ساده به نظر برسد، اما ورود زمینی ارتش اسرائیل به خاک غزه با چالش‌های متعددی رو به رو خواهد شد. اکنون فلسطینیان زیادی نسبت به اقدامات اسرائیل داغ دیده یا خشمگینند. انتقام، شاید یکی از اولین گزینه‌های افرادی است که تعدادی از اعضای خانواده و عزیزان خود را در این جنگ از دست داده اند و پیوستن این افراد به حماس یا سایر جنبش‌های شناخته شده منطقه را می‌توان از اولین و در دسترس‌ترین واکنش‌ها دانست.

نظامیان ارتش اسرائیل، در جنگ ۵۱ روزه ۲۰۱۴ و همچنین در نبرد ۲۲ روزه ۲۰۰۸ تلاش کردند از طریق زمینی و دریایی وارد غزه شوند، اما در تله‌های انفجاری و تونل‌ها زمین گیر شدند. شروع انفجاری حماس نیز نشان داد به لحاظ تجهیزات و نقشه‌های طراحی شده، در جایگاه ضعیفی قرار ندارد.

سناریوی ورود زمینی اسرائیل به خاک غزه در شرایطی پررنگ شده است که طی هفته گذشته آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه ایالات متحده و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران وارد کشور‌های منطقه شدند و با سران مصر، اردن، قطر، عربستان سعودی و اسرائیل دیدار‌های دیپلماتیک انجام دادند. امروز چهارشنبه ۲۶ مهرماه نیز جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده وارد اسرائیل شده و قرار است نشست چهارجانبه‌ای با پادشاه اردن، رئیس‌جمهوری مصر و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین داشته باشد. گرچه بایدن در نشست خبری امروز خود در تل آویو، تاکید کرده که همچنان حامی اسرائیل خواهد بود. اما در خصوص علل حضور بایدن در منطقه گمانه زنی‌های متعددی مطرح است.

قاسم محبعلی دیپلمات پیشین ایران در گفتگو با فرارو گمانه زده که سفر بایدن به منطقه برای کنترل سطح خشونت انجام شده است. سید جلال ساداتیان دیگر دیپلمات اسبق کشور نیز در جریان گفتگو با فرارو به احتمال حداقلی علاقه بایدن برای حضور فیزیکی در جنگ به دلیل روابط با اعراب و نزدیک بودن انتخابات اشاره کرده است. این که آیند ه این جنگ دقیقا به کدام مسیر منتهی خواهد شد نامشخص است، اما آن چه تا این لحظه می‌دانیم این است که این بار دولت نتانیاهو با بالاترین سطح خشونت و بی محبا در حال رقم زدن خون بار‌ ترین برگ در تاریخ سرزمین‌های اشغالی است.