ادبیات داستانی فرصتی برای انتقال فلسفه اسلامی به کودکان است

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، رضا غلامی درباره ضرورت آموزش فلسفه اسلامی به کودکان بیان کرد: به نظر من از اهداف نظام تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ارتقا قدرت جستجوگری، قدرت پرسش‌گری، قدرت نقد و قدرت تفکر و خردورزی است. براین اساس همواره تلاش شده که برای کودکان و نوجوانان، چه در مجموعه‌هایی مانند آموزش و پرورش و چه در جاهای دیگر فرصت‌هایی فراهم شود تا به سمت یادگیری منطق و فلسفه در حد و اندازه خودشان سوق پیدا کنند.

وی افزود: البته این مختص کشور ما نیست؛ فلسفه برای کودک عنوان مشهوری است که امروز در خیلی از کشورها شناخته شده است. فلسفه را متناسب با فهم کودک و با کمک هنر و ادبیات مناسب‌سازی و تلاش کردند که ذهن بچه را در حوزه‌ی مهارت‌های تفکر و پیشه‌ورزی تقویت و بعد بعضی از مفاهیم فلسفی راجع به هستی، راجع به انسان و... را به او منتقل کنند. در واقع قدرت اندیشه و تفکر را در او چند برابر کنند.

غلامی اظهار کرد: چون ما یک کشور اسلامی هستیم انگیزه ما در این زمینه مضاعف خواهد بود. ما دوست نداریم بچه‌ها مقلد بار بیایند و قدرت پرسش‌گری نداشته باشند و یا از توانایی نقد محروم باشند و نتوانند در تشخیص حق و باطل درست عمل کنند. برای ما مهم بوده که بتوانیم روش‌های درست فکر کردن و روش‌های مطالعه درباره مسائل بنیادی هستی و انسان را به بچه‌ها یاد دهیم.

وی ادامه داد: در ایران سال‌هاست که «فبک» که اسم اختصاری فلسفه برای کودک است وجود دارد و چند گروه هستند که در حوزه فلسفه برای کودک کار می‌کنند و کتاب‌هایی هم در این زمینه منتشر کردند، اما منظور آنها هم از فلسفه، فلسفه غرب است، فلسفه رایجی که در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رییس شورای سیاست‌گذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی تصریح کرد: کانون پرورش فکری به این جمع‌بندی رسید که جا دارد با همکاری سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و با همکاری مجمع عالی علوم انسانی و اسلامی که در حوزه فلسفه ید طولایی هم دارد مسیر جدیدی را باز کند تحت عنوان فلسفه اسلامی برای کودک؛ تفاوت آن با «فبک» این است که فلسفه متداول در دستور کارشان نیست و فلسفه اسلامی را در دستور کار خود قرار دادند. ممکن است اشتراک‌هایی بین این دو حوزه وجود داشته باشد و طبیعی هم است، اما به هر حال فلسفه اسلامی با فلسفه غرب تفاوت بنیادین دارد.

غلامی با اشاره به نشست هم‌اندیشی فلسفه اسلامی برای کودکان که در کانون برگزار شده بود بیان کرد: نشستی که اخیرا ازسوی کانون پرورش فکری و کودکان و نوجوانان در مشهد برگزار شد نشست موفقی بود و دستاوردهای مهمی داشت. تعداد قابل توجهی از استادان فلسفه حضور داشتند که تجربه‌های آموزشی و پژوهشی خود را با جمع در میان گذاشتند. تعدادی از افرادی که سابقه نویسندگی در زمینه ادبیات اندیشه دارند هم حضور داشتند و تجربه‌های خود را بیان کردند، همچنین عده‌ای از کارشناسان تعلیم و تربیت هم به نکات علمی و آموزنده‌ای اشاره داشتند.

وی افزود: این فکر و تضاد رای موجب شد کانون بتواند به یک جمع‌بندی اولیه دست پیدا کند تا در آینده یک خط تولید در این زمینه به وجود بیاید. یعنی در آینده بتوانیم شاهد انتشار کتاب‌ها یا حتی انتشار بازی رایانه‌ای، انیمیشن و هنرهای تجسمی با هدف تعلیم اندیشه اسلامی برای کودک ازسوی کانون پرورش فکری باشیم.

رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی درباره نحوه آموزش فلسفه به زبان کودکان عنوان کرد: فلسفه اسلامی به شکل ویژه دارای مضامین بسیار سخت و پیچیده‌ای است و حتی فهم و درک آن ممکن است برای بزرگسالان هم دشوار باشد، بنابراین بسیار مهم است کسانی که می‌خواهند فلسفه را برای کودک ارائه دهند، قدرت ساده‌سازی فلسفه و توانایی استفاده از ادبیات هنر را برای انتقال مضامین فلسفی به کودک داشته باشند.

وی تصریح کرد: در دنیا بیشترین زمینه انتقال بار را در زمینه انتقال مباحث فلسفی به کودک، ادبیات داستانی به دوش گرفته است، یعنی ده‌ها کتاب داریم در قالب داستان‌های بلند و داستان‌های کوتاه که به آنها داستان‌ها یا رمان‌های فلسفی برای مخاطب کودک می‌گویند و اتفاقا خیلی هم جذاب هستند. ما هم می‌توانیم امروز بخش مهمی از بار را به دوش ادبیات داستانی بیندازیم.

رضا غلامی در پایان گفت: هم‌اکنون، نویسندگان خوبی در این زمینه داریم و در گام‌های بعدی می‌توانیم از سایر شاخه‌های هنری بهره‌مند شویم تا بحث تعلیم و پرورش فلسفه اسلامی کودک و نوجوان را با قوت دنبال کنیم.