خطر بیماری قلبی در کمین این زنان است؟

نتایج تحقیقات پیشرفته بر عوامل احتمالی اولیه زندگی ازجمله فقر، سوءاستفاده جسمانی یا روانی که ممکن است بر میزان از دست دادن تخمک تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را در زنان یائسه افزایش دهد، تاکید کرد.

به‌طور معمول، بیماری‌های قلبی عروقی در زنان با از دست دادن عملکرد تخمدان با انتقال به سال‌های غیر باروری همراه است. بیماری‌های قلبی عروقی به‌ویژه با از دست دادن سریع ذخیره تخمدان و یائسگی زودرس یا در زنانی که هر دو تخمدان را با جراحی برای کاهش سایر خطرات پزشکی مانند سرطان تخمدان برداشته‌اند، مرتبط است.

بیماری‌های قلبی عروقی، بزرگترین قاتل زنان در سراسر جهان، بیشتر از طریق سکته‌های مغزی و حملات قلبی قربانی می‌گیرد همچنین یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در مردان است.

بر اساس شنیده‌ها در کنفرانس بزرگ پزشکی در استرالیای جنوبی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در زنان با سن کمتر در حال افزایش است، در حالی که در مردان کاهش می‌یابد.

پروفسور مارسل سدارز، مدیر بخش غدد درون‌ریز تولید مثل در دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو آمریکا، سخنران اصلی کنگره ابتکار تولید مثل آسیا و اقیانوسیه ۲۰۲۳ در آدلاید گفت: زنان ذخایر تخمدانی متفاوتی دارند که به‌عنوان تعداد و کیفیت تخمک‌های باقی‌مانده در سال‌های باروری تعریف می‌شود.

زنانی که یائسگی زودهنگام را تجربه می‌کنند، برای مثال در ۴۰ سالگی، در مقایسه با زنانی که در ۵۰ سالگی و بعد از آن دچار یائسگی طبیعی می‌شوند، در معرض خطر بسیار بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی در مراحل بعدی زندگی هستند.

پروفسور سدارز توضیح داد: کمبود استروژن در دوران یائسگی و پس از آن با خطر بیماری قلبی عروقی اغلب از طریق تغییرات متابولیک ازجمله توزیع مجدد چربی بدن، تغییر چربی‌ها و افزایش فشار خون مرتبط است.

وی ابراز کرد: این خطرات با جایگزینی استروژن تا حدودی کاهش می‌یابد، اما معتقدیم که برخی مکانیسم‌های اساسی مشترک منجر به کاهش ذخیره تخمدان و افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. زنان دارای عوامل خطرزای منحصر به‌فرد جنسی، برای این بیماری هستند که می‌تواند در اوایل دوران کودکی و دوران باروری آنان ظاهر شود.

دوره‌های حساسی از آسیب‌پذیری برای پیشرفت بیماری وجود دارد، نه تنها در محیط درون رحمی بلکه در اوایل دوران کودکی و نوجوانی که فرد به‌ویژه نسبت به عوامل درونی و بیرونی حساس است. عوامل بیرونی ممکن است شامل موقعیت‌های اجتماعی نامطلوب مانند فقر، بی‌توجهی یا آزار جسمانی یا روانی باشد.

پروفسور سدارز بیان کرد: شاخص‌های اولیه آسیب‌پذیری نیاز به تحقیقات بیشتری دارد، زیرا ممکن است پنجره‌ای به سلامت قلب و عروق و فرآیند‌های پیری سلولی در آینده ارائه دهند.

وی خاطرنشان کرد: ما در حال بررسی مکانیسم‌هایی مانند استرس اکسیداتیو، کوتاه شدن تلومر و اختلال عملکرد میتوکندری به‌عنوان معیار‌های سن سلولی هستیم. این اختلال عملکرد میتوکندری، نیروگاه سلول، ممکن است از دست دادن عملکرد تخمدان را افزایش دهد و زمینه‌ساز خطر قلبی عروقی باشد.

سدارز اظهار کرد: به‌طور مشابه، ممکن است مکانیسم‌های اساسی برای طولانی کردن عملکرد تولید مثل و محافظت در برابر خطرات قلبی عروقی وجود داشته باشد. این واقعیت که بیماری‌های قلبی عروقی در زنان در حال افزایش است در حالی که در مردان کاهش می‌یابد، نیاز به بررسی علل خاص پیری و افزایش خطر برای زنان را نشان می‌دهد.

وی اضافه کرد: توجه به تخمدان ممکن است عضوی را شناسایی کند که نسبت به روند پیری حساس‌تر است و امکان پیش‌بینی زودهنگام خطرات قلبی عروقی که از مداخله اولیه حمایت می‌کند را بدهد. تخمدان به‌طور منحصر به‌فردی نسبت به سایر اندام‌ها پیر می‌شود. چه چیزی باعث از بین رفتن چنین اندام حیاتی می‌شود و چگونه بر باروری و سلامتی تأثیر می‌گذارد؟

سدارز در پایان گفت: سبک زندگی سالم، ازجمله رژیم غذایی خوب و ورزش، در مداخله زودهنگام احتمالی برای بیماری‌های قلبی عروقی بسیار مهم است، اما اگر بتوانیم علائم اولیه پیری و خطر قلبی عروقی را به وضوح شناسایی کنیم، شاید قادر باشیم دارو‌هایی برای مبارزه مستقیم با شروع بیماری ایجاد کنیم. شناسایی زنان در معرض خطر و نیازمند مداخله زودهنگام برای داشتن زندگی سالم بسیار مهم است.