بحران در دو سوی آتلانتیک

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ این روزها مقام‌های ارشد کشورهای اروپایی مشغول تهیه انواع جوابیه های تند و صریح در تقابل با مواضع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در قبال پیمان آتلانتیک شمالی هستند. ترامپ مدعی شده است روسیه را تشویق می‌کند به آن دسته از اعضای ناتو که به اندازه کافی در حفظ هزینه های دفاعی جمعی این پیمان مشارکت ندارند، حمله کند.

موضع‌گیری ترامپ موج تازه ای از نگرانی را به دل آتلانتیکی ها انداخته و آینده مبهمی را برایشان رقم زده است. گرچه ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو همانند همیشه سعی در ساده سازی اوضاع و سانسور بحران‌های مزمن ایجاد شده در دو سوی آتلانتیک دارد، اما بر همگان مسجل است بازگشت ترامپ به کاخ سفید کابوس بیشتر اعضای این پیمان به‌شمار می رود.

رئیس جمهور سابق آمریکا علاقه ای نسبت به استمرار حمایت‌های مالی از اوکراین در جنگ با روسیه ندارد

ناتو می‌گوید، ۱۸ کشور عضو این سازمان دفاعی سال جاری به هدف تعیین شده برای هزینه کردن دو درصد تولید اقتصادی خود برای امور دفاعی دست خواهند یافت، اما این ادعا نمی تواند به فروکش کردن خشم ترامپ نسبت به ماهیت، ساختار و مناسبات امنیتی-مالی ناتو منجر شود.

علاوه بر این، رئیس جمهور سابق آمریکا علاقه ای نسبت به استمرار حمایت‌های مالی از اوکراین در جنگ با روسیه ندارد و ممکن است با مسکو بر سر پایان دادن به جنگ وارد معامله ای پنهان شود. این معامله پنهان که مبنای تفاهم‌نامه صلح قرار خواهد گرفت، به برخی خطوط قرمز مشترک اعضای ناتو توجه نخواهد کرد.

ترامپ دو سوی آتلانتیک را در همسویی و هم افزایی با یکدیگر نمی بیند و تعامل با روس‌ها را بر سر پایان دادن به جنگ اوکراین با متدی مغایر با خواسته های اصلی دیگر کشورهای عضو ناتو انجام خواهد داد.

ناتو بخواهد یا نخواهد، دچار بحران شده است. بخشی از بحران ناظر بر اصرار آتلانتیکی ها بر گسترش این پیمان به شرق به‌وسیله عضویت اوکراین و گرجستان است. این مطالبه و هدف‌گذاری در راستای محاصره راهبردی روسیه انجام، اما با واکنش مسکو و جنگ اوکراین همراه شد.

ترسیم شرایط پسا جنگ اوکراین برای آتلانتیکی ها سخت و دشوار شده است و نشانه ای نیز دال بر عقب نشینی مسکو از خواسته هایش برای انعقاد توافق صلح مشاهده نمی شود.

بدیهی است در چنین شرایطی بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید بدترین خبر ممکن برای سران آلمان، انگلیس و فرانسه خواهد بود. این قاعده درباره دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی ازجمله کانادا و لهستان نیز صادق خواهد بود. ترامپ گرایش آشکاری در زمینه دور زدن اعضای ناتو در قبال بحران‌های ژئو استراتژیک و امنیتی جاری در نظام بین الملل ازجمله جنگ اوکراین دارد.

در چنین شرایطی به نظر می آید برخی سران ناتو مداخله در انتخابات ریاست جمهوری سال جاری میلادی را به سود جو بایدن را در دستور کار قرار خواهند داد. محصول این رفت و برگشت، تشدید شکاف‌های دو سوی آتلانتیک و انباشت معضلات لاینحل در مقابل 29 عضو این پیمان خواهد بود؛ موضوعی که از ابتدای قرن 21 قابل پیش بینی بود.