قدرتمندترین موجود روی زمین چگونه سطح ماه را آلوده کرد؟

ایتنا - حدود ۵ سال قبل، در ۲۲ فوریه ۲۰۱۹، یک کاوشگر فضایی بدون سرنشین با نام برشت که توسط SpaceIL با مشارکت بنیاد فضایی اسرائیل ساخته شد و قرار بود اولین کاوشگر خصوصی باشد، در مدار ماه قرار گرفت.

در میان محموله‌های کاوشگر موجود زنده‌ای به نام تاردیگرید وجود داشت که به دلیل توانایی خود برای زنده ماندن حتی در سخت‌ترین آب و هواها مشهور است و دانشمندان آن را قوی‌ترین موجود روی زمین توصیف می‌کنند.

مأموریت برشت با شکست دوربین‌های «ردیاب ستاره» که برای تعیین جهت فضاپیما و کنترل صحیح موتورهای آن تعیین شده بود، از همان ابتدا با مشکلاتی مواجه شد و کار را در ۱۱ آوریل، روز فرود، دشوارتر کرد.

فضاپیما در مسیر خود به ماه، با سرعت بالایی در حال حرکت بود و برای فرود نرم مجبور شد سرعت خود را کاهش دهد. متأسفانه در حین مانور ترمز، ژیروسکوپ از کار افتاد و موتور اصلی را مسدود کرد.

در ارتفاع ۱۵۰ متری، Beresheet هنوز با سرعت ۵۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کرد، سرعتی سریع که امکان متوقف کردن به موقع را از بین می‌برد. این برخورد شدید موجب شد کاوشگر متلاشی شده و بقایای آن در فاصله حدود ۱۰۰ متری پراکنده شوند.

مجله Science Alert در گزارشی طولانی می‌پرسد: پس چه اتفاقی برای تاردیگریدهایی افتاد که در کاوشگر در حال حرکت بودند؟ با توجه به توانایی قابل توجه آن‌ها برای زنده ماندن در موقعیت‌هایی که تقریباً هر حیوان دیگری را می‌کشد، آیا آن‌ها می‌توانند ماه را آلوده کنند؟ بدتر از آن، آیا این موجودات می‌توانند ماه را تکثیر و مستعمره کنند؟

تاردیگریدها جانورانی میکروسکوپی با طول کمتر از یک میلی‌متر هستند. همه آن‌ها دارای سلول‌های عصبی، دهانه‌ای در انتهای پروبوسیس جمع‌شونده، روده‌ای حاوی ارگانیسم‌های میکروسکوپی و چهار جفت پای غیر مفصلی هستند که به پنجه ختم می‌شوند، و اکثر آن‌ها چشم دارند. آن‌ها علیرغم جثه کوچکشان جد مشترکی با بندپایانی مانند حشرات و عنکبوت‌ها دارند و برخی آن‌ها را خرس آبی نیز می‌نامند.

اکثر خرس‌ها در محیط‌های آبی زندگی می‌کنند، اما آن‌ها را می‌توان در هر محیطی، حتی مناطق شهری نیز یافت. امانوئل دلاگو، محقق مرکز ملی تحقیقات علمی، آن‌ها را در خزه‌ها و گلسنگ‌های باغ پلانتز در پاریس جمع‌آوری می‌کند.

تاردیگریدها برای فعال بودن، تغذیه از ریزجلبک‌هایی مانند کلرلا، حرکت، رشد و تکثیر باید توسط لایه‌ای از آب احاطه شوند. آن‌ها از طریق پارتنوژنز (از یک تخمک بارور‌نشده) یا حتی هرمافرودیتیسم به صورت جنسی یا غیرجنسی تولید مثل می‌کنند، زمانی که یک فرد (دارای گامت نر و ماده) خود بارور می‌شود.

پس از بیرون آمدن تخم، زندگی فعال تاردیگرید از ۳ تا ۳۰ ماه طول می‌کشد. تعداد انواع آن ۱۲۶۵ عدد است.

تاردیگریدها به دلیل مقاومت در برابر شرایطی که در زمین یا ماه یافت نمی‌شوند شناخته شده‌اند. آن‌ها می‌توانند متابولیسم را با ازدست دادن ۹۵٪ از آب بدن متوقف کنند. برخی از گونه‌ها قند، ترهالوز را تولید می‌کنند که به عنوان ضدیخ عمل می‌کند، در حالی که برخی دیگر پروتئین‌هایی را تولید می‌کنند که تصور می‌شود اجزای سلولی را در یک شبکه شیشه‌ای آمورف قرار می‌دهند که مقاومت و محافظت از هر سلول را فراهم می‌کند.

در طول کم آبی، بدن یک تاردیگرید می‌تواند تا نصف اندازه طبیعی خود کوچک شود. پاها ناپدید می‌شوند، اما پنجه‌ها باقی می‌مانند. این وضعیت که به عنوان کریپتوبیوز شناخته می‌شود، ادامه می‌یابد تا زمانی که شرایط برای زندگی فعال دوباره مساعد شود.

بزرگسالان کم‌آب برای چند دقیقه در دمای ۲۷۲- یا ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد و در درازمدت در دوزهای گامای بالای ۱۰۰۰ یا ۴۴۰۰ گری زنده می‌مانند.

پس از برخورد تاردیگریدها با ماه چه اتفاقی افتاد؟ آیا هیچکدام از آن‌ها هنوز زنده هستند که زیر غبار ماه با عمق چند ده متر مدفون شده‌اند؟

در ابتدا، این اشیاء باید از برخورد در امان بمانند. آزمایش‌ها نشان داد که نمونه‌های یخ‌زده گونه Hypsibius dujardini که با سرعت ۳۰۰۰ کیلومتر در ساعت در خلاء حرکت می‌کردند، هنگام برخورد با شن آسیب‌های مرگباری را متحمل شدند. با این حال، آن‌ها از ضربات ۲۶۰۰ کیلومتر در ساعت یا کمتر جان سالم به در بردند و فرود سخت آن‌ها روی ماه، چه خواسته یا ناخواسته، بسیار کندتر بود.

سطح ماه در برابر ذرات خورشیدی و پرتوهای کیهانی، به ویژه پرتوهای گاما محافظت نمی‌شود، اما در اینجا نیز تاردیگریدها می‌توانند مقاومت کنند.

در واقع، روبرت ویمر-شونگروبر، استاد دانشگاه کیل در آلمان، و تیمش نشان دادند که دوزهای اشعه گاما که به سطح ماه می‌رسند، دائمی هستند اما در مقایسه با دوزهای ذکرشده در بالا کم هستند.

متأسفانه تاردیگریدها نمی‌توانند بر کمبود آب مایع، اکسیژن و ریزجلبک‌ها غلبه کنند و هرگز قادر به فعال شدن مجدد نخواهند بود، چه رسد به تولید مثل. بنابراین، استعمار آن‌ها در ماه غیرممکن است.

متیو سیلک، بوم‌شناس دانشگاه ادینبورگ خاطرنشان کرد نمونه‌های غیرفعال در خاک ماه وجود دارند و حضور آن‌ها سؤالات اخلاقی را ایجاد می‌کند. علاوه بر این، همانطور که اکتشافات فضایی در همه جهات آغاز می‌شود، آلوده کردن سیارات دیگر می‌تواند به این معنی باشد که ما کشف حیات فرازمینی را از دست خواهیم داد.