تک‌نرخی‌سازی، تسهیل‌گر یا مانع بازگشت ارز حاصل از صادرات؟

گروه بانک و بورس بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد کشورمان در حوزه تجارت خارجی، عدم بازگشت ارزی است که صادرکنندگان، ما به ازای آن کالا به بازار‌های بین المللی ارسال می‌کنند. در طول سال‌های اخیر مشکلات زیادی در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه نظام ارز کشور وجود داشته است.

برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی اقتصادی علت بی‌میلی فعالان اقتصادی نسبت به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خود را ناشی از چند نرخی بودن نظام ارزی کشور می‌دانند. این افراد بر این باورند که به دلیل پایین‌بودن نرخ‌های اعلام شده از سوی بانک مرکزی صادرکنندگان ترجیح می‌دهند که ارز خود را با قیمت بالاتری در بازار غیر رسمی به فروش برسانند.

در حال حاضر دیدگاه‌های متفاوتی پیرامون این مسئله وجود دارد، برخی‌ها معتقدند که تک نرخی کردن ارز باعث رشد صادرات و بهبود بازگشت ارز حاصل از آن خواهد شد، اما عده‌ای دسگر بر این باورند که اجرای این سیاست باعث کاهش تولید و به تبعیت از آن، صادرات خواهد شد.

ارز تک نرخی، مشوق صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات

«عباس آرگون» عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با بازارنیوز پیرامون تاثیر سیاست تک نرخی‌سازی ارز بر بهبود فرایند بازگشت ارز حاصل از صادرات اظهار کرد: این سیاست تاثیر مثبتی در نظام ارزی کشور بر جای خواهد گذاشت. یکی از مهم‌ترین دلایل که در سال گذشته تراز تجاری کشور را منفی کرد، مربوط به نرخی می‌شود که از سوی بانک مرکزی برای ارز نیمایی تعیین شده بود.

این عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تهران افزود: متاسفانه بهای کالایی که فعال اقتصادی برای صادرات محصول خود می‌پردازند می‌کرد، به مراتب بیشتر از نرخی است که بانک مرکزی برای ارز حاصل از صادرات اعلام کرده است. در طول این سال‌ها فقط نرخ اسمی ارز تثبیت شده بود.

وی تصریح کرد: نرخ ارز باید متناسب با شرایط تورمی کشور تعدیل و سپس در محدوده قیمت واقعی خود تثبیت شود. زمانی که قیمت اسمی دلار به جای نرخ حقیقی آن تثبیت شود، صادرکننده مجبور خواهد شد که کالا خود را با قیمت بالاتری تامین و سپس آن با نرخ ارزان‌تری به بازار‌های بین الملل صادر کنند؛ این وضعیت منجر به زیان فعالان اقتصادی ما خواهد شد.

آرگون تاکید کرد: کم اظهاری در صادرات، استفاده از کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف و همینطور بیش اظهاری در واردات از جمله ضرباتی است که ارز چند نرخی بر پیکر تجارت خارجی کشور وارد کرده است. واقعی بودن نرخ ارز امکان رشد صادرات و به دنبال آن بازگشت ارز حاصل از صادرات را با خود به همراه خواهد داشت.

این فعال اقتصادی در پایان خاطر نشان کرد: به هر اندازه‌ای که ما به سمت تک نرخی شدن ارز حرکت کنیم، به همان اندازه وضعیت صادرات ما هم بهتر می‌شود؛ از سوی دیگر هر چه نرخ‌های ارز چندگانه باشد، فساد در این بخش تشدید خواهد شد.

نرخ ارز، مبنای تعیین کننده برای بازگشت ارز حال از صادرات

«محمد خوش چهره» هم به عنوان یکی از اقتصاددان مطرح کشور پیرامون تاثیر سیاست تک نرخی‌سازی ارز بر بهبود فرایند بازگشت ارز حاصل از صادرات به بازارنیوز گفت: این موضوع می‌تواند موثر باشد، اما میزان اثرگذاری آن مهم است که اکنون نمی‌توان آن را به جزئیات بیان کرد.

این اقتصاددان افزود: متاسفانه بالغ بر ۴۰ سال است که صحبت‌های متعددی را از سوی دولتمردان تمامی دولت‌ها به ویژه روسای بانک مرکزی پیرامون تک نرخ کردن قیمت ارز می‌شنویم، اما این موضوع هیچ گاه عملیاتی نشده است. در حال حاضر نکته مهمی که پیرامون این سیاست وجود دارد، خوب یا بد بودن آن نیست، بلکه نرخ تعیین شده آن است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تک نرخی کردن قیمت ارز می‌تواند فرایند بازگشت ارز حاصل از صادرات را بهبود ببخشد یا خیر، گفت: این موضوع متاثر از عوامل مختلفی است؛ لذا، اجرای این سیاست به تنهای باعث بهبود بازگشت ارز حاصل از صادرات نخواهد شد. مجدداً تاکید می‌کنم که در حال حاضر تک نرخی و یا چند نرخی بودن برای فعالان اقتصادی مهم نیست، بلکه این نرخ ارز است که برای آن‌ها اهمیت دارد.

پایان پیام//