آثار جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین هر روز بیشتر نمایان میشود. اکنون به دنبال اعلام محدودیتهای جدید چین بر فلزات کمیاب کلیدی در ساخت تراشهها، قیمت این مواد افزایشی شده است.
قیمت گالیم، یکی از فلزات حیاتی مورد استفاده در صنایع پیشرفته مانند نیمههادیها و پنلهای خورشیدی، به ۵۹۵ دلار به ازای هر کیلوگرم رسیده است که بالاترین قیمت این محصول از سال ۲۰۱۱ به شمار میرود. این جهش قیمتی در پی اعمال ممنوعیتهای جدید صادراتی چین بر مواد معدنی کلیدی، از جمله گالیم، ژرمانیوم و آنتیموان، رخ داده است.
طبق گزارش بلومبرگ، چین که ۹۴ درصد تولید جهانی گالیم را در اختیار دارد، نقشی اساسی در این بازار ایفا میکند. این اقدام بخشی از راهبرد کلان پکن برای حفظ کنترل بر زنجیرههای تأمین حیاتی در برابر رقابت و موانع تجاری اعمالشده توسط ایالات متحده و کشورهای غربی تلقی میشود. اگرچه مقامات چینی هدف از این کنترلها را «اطمینان از استفاده قانونی و موجه از منابع» عنوان کردهاند، بسیاری این اقدام را هشداری به تلاشهای غرب برای محدود کردن پیشرفت فناوری چین میدانند.
افزایش ناگهانی قیمتها و تاثیرات آن بر صنایع
چین صادرات مواد کلیدی در صنعت نیمههادی را به کلی ممنوع نکرده اما محدودیتهای اعلامی، فضای عدم قطعیتی در بازار ایجاد کرده که خریداران را به سمت عقد قراردادهای فوری سوق داده است. قیمت گالیم در فقط در هفته اول ماه جاری میلادی ۱۷ درصد افزایش یافت و پیشبینی میشود در ماههای آینده نیز روند صعودی خود را ادامه دهد.
گالیم به دلیل کاربردهای متنوع در فناوری مدرن، از جمله تولید نیمههادیهای پیشرفته و اجزای الکترونیکی با عملکرد بالا، نقشی بیبدیل دارد. ترکیب گالیم-آرسناید، یکی از مشتقات کلیدی این فلز، بهطور گسترده در صنایع الکترونیک، هوافضا و انرژیهای تجدیدپذیر استفاده میشود. با نبود جایگزینهای مناسب، صنایع وابسته به گالیم با فشار زیادی برای جبران افزایش هزینهها مواجه هستند.
ابعاد استراتژیک اقدام چین
اقدام چین برای اعمال محدودیت بر صادرات مواد معدنی حیاتی، نگرانیهایی را در بازارهای جهانی ایجاد کرده است. برخی تحلیلگران بر این باورند که این تصمیم میتواند زمینهساز اعمال محدودیتهای بیشتر بر سایر منابع استراتژیک شود. در پاسخ به این چالش، ایالات متحده، اروپا و دیگر کشورها تلاشهای خود را برای کاهش وابستگی به منابع چینی افزایش دادهاند. با این حال، ایجاد ظرفیتهای تولید جایگزین، به دلیل هزینههای بالای استخراج و فرآوری، فرآیندی زمانبر است و ممکن است سالها طول بکشد.
در همین رابطه بخوانید:
- واکنش چین به تحریم صنعت نیمههادی: افزایش محدودیتها بر صادرات فلزات کمیاب
- شوک چین به صنایع نیمههادی؛ صادرات فلزات حیاتی به آمریکا ممنوع شد
- سرمایه گذاری چین در صنعت ساخت تراشه از مجموع کره جنوبی، آمریکا و تایوان بیشتر است
بحران کنونی، وابستگی زنجیرههای تأمین جهانی به مواد معدنی حیاتی را بهوضوح نمایان کرده است. در کوتاهمدت، صنایع مختلف با افزایش قیمتها و کمبود منابع دست و پنجه نرم میکنند. اما در بلندمدت، این چالش میتواند به افزایش سرمایهگذاری در منابع جایگزین و فناوریهای بازیافت منجر شود.
این تحولات، نه تنها اهمیت استراتژیک گالیم را برجسته میسازد، بلکه نشاندهنده آن است که چگونه رقابت فزاینده قدرتهای بزرگ برای تسلط بر زنجیرههای تأمین در فناوریهای پیشرفته میتواند بر مصرف کننده نهایی تاثیر بگذارد.