گفتمان مقاومت و ادبیات متعهد امروز

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: محمدحسن شاهنگی نویسنده و پژوهشگر به تازگی یادداشتی با عنوان «گفتمان مقاومت و ادبیات متعهد امروز» نوشته که برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته است.

مشروح این یادداشت در ادامه می‌آید؛

حرکت ملت ایران در جریان انقلاب اسلامی و رویدادهای پس از آن، فراتر از اهداف سیاسی معمول انقلاب‌ها و دارای جهت‌گیری و اهداف کلانی بوده است. هدف ملت ایران صرفا در جابجایی قدرت سیاسی مستقر و تغییر حاکمان خلاصه نمی‌شد؛ چراکه اگر اینچنین بود کار انقلاب از فردای پیروزی آن پایان یافته تلقی شده و انقلاب اسلامی مختومه اعلام می‌شد. توجه به این نکته‌ بنیادین ضروری است که تغییر حکومت طاغوتی و شکل‌گیری جمهوری اسلامی صرفا نقطه‌ی آغازین این حرکت بوده است اما هدف نهایی و کلان این ملت و رهبری انقلاب اسلامی چه بوده است؟ جواب در یک کلمه خلاصه می‌شود: پیشرفت. در نگاه غیردینی پیشرفت تنها در بعد مادی تعریف شده و نگاهی ابتر و ناقص به انسان و جهان دارد ، اما پیشرفت اسلامی نگاهی جامع و همه‌جانبه به انسان، نحوه‌ زیست او در جهان و هدف غائی‌اش دارد، در منطق اسلامی، پیشرفت ابعاد بیشتری دارد: پیشرفت در علم، پیشرفت در اخلاق، پیشرفت در عدالت، پیشرفت در رفاه عمومی، پیشرفت در اقتصاد، پیشرفت در عزت و اعتبار بین‌المللی، پیشرفت در استقلال سیاسی و... این مولفه ‌ها در آثار و ادبیات متعهد به انقلاب اسلامی می بایست مورد التفات قرار گیرد.

پیروزی انقلاب اسلامی ایران سبب تحولی بنیادین شد و معادلات نظام بین ‌ الملل را در جهان و منطقه تغییر داد؛ بدون شک لازم است مؤلفه‌ها و عناصر این انقلاب تاثیرگذار با رویکردی توصیفی - تحلیلی برای مخاطب امروز بیان شود تا دریابد که نظام سلطه در ایدئولوژی و تفکر، مادی‌گرا، به دنبال منافع حداکثری، فرقه گرا، نژادپرست و استثمارگر خود است و در مقابل، گفتمان مقاومت، به دنبال خدمت به بندگان، گسترش عدالت، معنویت، جهاد مستمر و ایثار است. هرچه به جلو حرکت می‌ کنیم ، بیشتر این حقیقت تلخ عیان می‌ شود که نظام سلطه به دنبال نفی استقلال و هویت و ارزش‌های دیگر ملت‌هاست، در حالی که هدف جبهه مقاومت، همگرایی ملت‌های اسلامی برای تشکیل امت واحد، پیروزی مستضعفان در مقابل مستکبران و ... است.

مستکبران و سلطه جویان تلاش دارند با عوض کردن جای حق و باطل، افکار عمومی را تحریف کرده تا به اهداف شوم خود دست یابند . در همین راستا یکی از مطالبات مهم رهبر انقلاب تبیین درست مسائل است. بحث «جهاد تبیین» در مناسبت‌های مختلف مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است،‌ ایشان برای توصیف تبیین از کلمه «جهاد» استفاده نموده و همواره بر این مسئله تاکید کرده ‌ اند که باید با تبیین واقعیت اجازه نداد جای جلاد و شهید عوض شود . انقلاب اسلامی هم نتیجه تبیین گسترده و عمیق بود که در جامعه شکل گرفت.

یکی از مضامین مرتبط با حوزه مقاومت شاخص مهم سبک زندگی است؛ تحقق سبک زندگی اسلامی یکی از ضرورت‌های اساسی برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است. یکی از مقدمات مهم برای رسیدن به این مسئله، توجه به مبادی و مبانی سبک زندگی اسلامی است؛ سبک زندگی اسلامی تنها با تحقق این مبانی دوام پیدا خواهد کرد. سبک زندگی از همان اوان کودکی و نوجوانی ریشه در معنای زندگی داشته و به همین جهت، شکل گیری معنای زندگی هدفمندانه ضروری است. برای مخاطب امروز باید گفت رابطه معنای زندگی و سبک زندگی چیست؟ و این رابطه چه تاثیری در جهت تحقق یک سبک زندگی معین و به ویژه سبک زندگی اسلامی دارد؟

بی‌تردید شهادت، شکوفایی ملکات فاضله و برجسته ترین ویژگی انسانی و آزادگی آدمی است، فرهنگ ایثار و شهادت منشأ بیداری وآگاهی، جوانمردی، شجاعت و نشاط ملت‌های مسلمان بوده و آنها را از حالت سکون به حالت پویایی و جنبش در می‌ آورد. بیان مقام و منزلت ایثارگران و شهدا به عنوان سنبل و نماد استقامت بایسته ‌ ای غیر قابل انکار است. از جان ‌ گذشتن، فداکاری و کشته ‌ شدن در راه خدا ساده ‌ ترین تعریف از ایثار و شهادت است و شهید به مقامی می‌ رسد که هم ‌ ردیف انبیا و اوصیا قرار می‌ گیرد و نه تنها مورد مغفرت الهی واقع می‌ شود بلکه به مقامی می‌ رسد که به اذن خدا دیگران را شفاعت می‌ کند . شهادت در راه خدا تبلور ‌ یافته حیات طیبه و عزتمندی است.

شهادت، کمال شهید است؛ زیرا او به جایی رسیده که مقام وصال و قرب است و بی ‌ حجاب و بی ‌ پرده با حق دیدار می‌ کند. این مضامین نیازمند مطرح ‌ شدن برای نوجوانان و جوانان امروز ‌ اند و باید در کتب و آثار متعهد مورد اهتمام قرار گیرند.