استفاده از ارز توافقی بهجای نیمایی را میتوان قدم مثبتی برای رواج شفافیت در صنعتخودرو دانست؛ اما بعد از اعلام خبر شناور شدن نرخ ارز تجاری هنوز صنعت و بازار خودرو بهتعادل جدید خود نرسیده است.بهطوری که در طرحهای جدید فروش خودروسازان خصوصی خبری از اعلام قیمت نیست و محصولات وارداتی نیز هنوز برچسب «قیمت علیالحساب» را دارند.
درواقع باید گفت با قیمتهای جدید ارز تجاری، مونتاژکاران که نیاز بهواردات قطعات در حجم بالا دارند، تا حد زیادی دچار بلاتکلیفی شدهاند؛ چراکه نمیدانند واردات آنها با چه نرخ ارزی محاسبه میشود و قیمت تمامشده آنها چه میزان خواهد بود.
از طرف دیگر واردکنندگان خودرو نیز با چنین ابهامی دستوپنجه نرم میکنند. درواقع قیمتگذاری دستوری برای مونتاژکاران عملا وجود ندارد؛ اما محصولات وارداتی کاملا تحتتاثیر قیمتگذاری است و باید منتظر اعلام قیمتها بر اساس نرخ جدید ارز باشند. اما با توجه به اینکه قیمتگذاری بر اساس قیمت تمامشده انجام میشود و قیمت ارز تجاری نیز شناور است، بنابراین قیمت تمامشده محصولات ممکن است هر روز متفاوت باشد و مشخص نیست که نهادهای قیمتگذار چگونه قرار است این تغییرات قیمتی را پوشش دهند.
شاید مونتاژیها که کمتر تحتتاثیر قیمتگذاری دستوری هستند، بتوانند با این تغییرات پیش بروند؛ اما خودروسازان داخلی که هرچند ماه یکبار (در آخرین مورد ۱۸ ماه) قیمتهای جدید برایشان اعلام میشود، چگونه قرار است با این تغییرات ارزی کنار بیایند؟
نتیجه چنین وضعیتی این است که مشتریان نیز فضای مبهمی پیش روی خود میبینند و نمیدانند که قرار است خودرو مورد نظر خود را با چه قیمتی خریداری کنند. در ادامه با توجه بهشناور شدن «قیمت تمامشده» حتی احتمال دارد که برخی تغییرات جدی در شیوه عرضه خودرو هم در پیش باشد.
گام نخست برای تغییر این شرایط، حذف ارز ارزان از صنعتخودرو بوده است و میتوان گفت برای عبور از رانت در صنعتخودرو کشور چارهای جز حذف این شکل از ارز وجود نداشت. اما همانطور که اشاره شد خودروسازان و واردکنندگان هنوز نتوانستهاند خود را با نظم ارزی جدید خودرو وفق دهند. تا جایی که شاهدیم در برخی از طرحهای جدید فروش خودرو، عرضهکنندگان اساسا قیمت محصولات خود را اعلام نکردهاند. این بلاتکلیفی را میتوان یکی از اثرات جانبی تصمیم سیاستگزاران بر حذف سقف برای ارز تجاری در نظر گرفت.
بلاتکلیفی خودروسازان سبب میشود آنها عرضه خود بهبازار را تا زمان روشن شدن وضعیت ارزیشان کمتر کنند و بازار با کاهش عرضه مواجه شود. اما از اثرات جانبی دیگر این موضوع میتواند رشد قیمت خودرو باشد. درواقع خودروسازان باید برای تامین قطعه و مواد اولیه مورد نیاز خود هزینه بیشتری بپردازند و این روی قیمت تمامشده محصولاتشان نیز تاثیرگذار خواهد بود.
این تاثیر مستقیمی است که افزایش نرخ ارز مصرفی خودروسازان روی قیمت خواهد گذاشت؛ اما باید توجه داشت که افت عرضهای که پیش از این از آن یاد کردیم هم میتواند روی قیمت خودرو اثرگذار باشد.
درواقع این مسیر غیرمستقیمی است که از طریق آن بهای خودرو تحتتاثیر شناورسازی نرخ ارز تجاری در کوتاهمدت قرار میگیرد.
بهطور کلی با توجه بهتغییرات ایجادشده، آینده بازار خودرو در کشور بهشدت بهتصمیمات سیاستگزاران و نحوه مدیریت این تغییرات بستگی دارد. اگر سیاستگزار بهسمت واقعیسازی قیمت خودرو حرکت کند و از قیمتگذاری دستوری فاصله بگیرد، ممکن است صنعتخودرو در بلندمدت بهسمت رقابتپذیری و بهبود کیفیت حرکت کند. اما در کوتاهمدت، این تغییرات احتمالا سبب افزایش قیمتها و کاهش عرضه در بازار خواهد شد.
در نهایت، موفقیت این سیاستها بهمیزان انعطافپذیری خودروسازان، توانایی آنها در مدیریت منابع مالی و همچنین ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار نیز بستگی دارد.
افزایش قیمت ۱۲ میلیونتومانی شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۳)
خودروهای داخلی روز گذشته رشد قیمت یک تا ۱۲ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که شاهین اتومات پلاس (۱۴۰۳) با ۱۲ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۲۴۷ میلیونتومان، ری را (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیونتومان افزایش ۲ میلیارد و ۵۰ میلیونتومان، پژو ۲۰۷ موتور TU۳ (۸۵گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیونتومان افزایش ۷۲۳ میلیونتومان، سورن پلاس فول (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۶ میلیونتومان افزایش ۷۹۶ میلیونتومان، کوییک GXL-R (سفید مشکی) (۸۵گانه) (۱۴۰۳) با ۵ میلیونتومان افزایش ۴۹۵ میلیونتومان و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ (۱۴۰۱) با ۴ میلیونتومان کاهش ۶۵۲ میلیونتومان قیمتگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد قیمت ۵ تا ۲۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که فونیکس آریزو ۶ پرو (۱۴۰۳) با ۲۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۶۵۰ میلیونتومان، فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیونتومان افزایش ۲ میلیارد و ۵۱۰ میلیونتومان، لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۹۵۰ میلیونتومان و کیامسی X۵ (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۷۴۵ میلیونتومان ارزشگذاری شدند.
در گروه خودروهای وارداتی نیز شاهد افزایش و کاهش بهای ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که قیمت کیا سونت (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیونتومان، تویوتا کرولا - ۱۲۰۰ سیسی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیونتومان و جتا VS۷ (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیونتومان رسید. از طرفی هیوندای کرتا (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیونتومان و ونوسیا استار (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیونتومان ارزشگذاری شدند.