شهید رئیسی معتقد بود برای تحقق عدالت، نباید تنها به باور اکتفا کرد؛ جلوه های تفکر شهید جمهور

به گزارش خبرنگار مهر، شورای عالی انقلاب فرهنگی در اقدامی ارزشمند با تصویب «اساسنامه بنیاد بین‌المللی شهید رئیسی»، زمینه تشکیل نهادی علمی، پژوهشی و فرهنگی با هدف تبیین، ترویج و تعمیق اندیشه‌ها و سیره مدیریتی و اخلاقی شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی را فراهم کرد.

انقلاب اسلامی ایران، مبتنی بر معرفت عمیق دینی و با اتکاء به مشی نظری و عملی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی توانست افقی نو در الگوهای حکمرانی جهان ایجاد کند. در این رویکرد، ارزش‌های اخلاقی و الهی و نقش محوری مردم و گروه‌های اجتماعی به‌صورت توأمان موردتوجه قرار گرفت تا به معنای دقیق کلمه، مردم‎سالاری دینی و جمهوری‌اسلامی شکل گیرد.

یکی از چهره‌های شاخص در سپهر انقلاب اسلامی که توانست اندیشه و عمل را با هم در آمیزد و جلوه‌ای تام و تمام از انقلاب شکوهمند ملت ایران باشد، بی شک شهید آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور شهید ملت ایران بود. او توانست در طول چند دهه از فعالیت خود در دستگاه قضائی در بخش‌های مختلف این قوه، کارنامه‌ای درخشان از ایمان انقلابی، تعهد و خدمت به جا گذارد.

شهید رئیسی معتقد بود که هیچ مفهومی در مفاهیم دینی ما بعد از توحید به گستردگی مفهوم عدالت نیست. عدالت در تمام شئون از جمله عدالت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و آفاقی باید تبلور پیدا کند.

رئیس جمهور شهید معتقد بود این کافی نیست که تنها به عدالت به عنوان یک باور ایمان داشت، بلکه بایستی در راستای تحقق آن نیز حرکت کرد.

شهید رئیسی معتقد بود: ما از یک سو عدالت‌خواه و از سویی دیگر عادل داریم. در این بین افرادی «عادل» هستند اما حاضر نیستند که پرچم عدالت‌خواهی به دست بگیرند و به سمت اجرای عدالت حرکت کنند. شرط مهم اجرایی شدن عدالت در جامعه اسلامی این است که همه خود را موظف به انجام کار درست بدانند. این که خود را موظف بدانیم درست عمل کنیم، در زمینه اصلاح اجتماعی بسیار نقش دارد. آن‌چه امروز در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها بحث و تدریس می‌شود باید در میدان عمل نیز اجرا شود، مباحث و تحقیقات ناظر به میدان عمل باشد نه بایگانی در کتاب‌خانه‌ها.

آثار شهید رئیسی

کوشش‌های شبانه روزی سید ابراهیم رئیسی باعث نشد، که او به عنوان فرزند حوزه و دانشگاه، از عرصه اندیشه‌ورزی در حوزه‌های مختلف فقهی و حقوقی برکنار باشد و در این عرصه هم توانست آثار گرانقدری از خود با یادگار بگذارد.

موضوعات کتاب‌های شهید رئیسی در زمینه‌های فقهی، حقوقی و فرهنگی اجتماعی است: تقریرات قواعد فقه (بخش قضائی)،تقریرات قواعد فقه (بخش اقتصادی)، تقریرات قواعد فقه (بخش عبادی)، «ارث بی وارث در فقه و حقوق»، «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق»، «تقریرات وقف» و «سندی برای پیشرفت ایران: عدالت‌محور / مردم‌پایه / دانش‌بنیان / خانواده‌مدار».

بخش درخشان دیگری در کارنامه شهید جمهور، باور عمیق او به خدمت به مردم بود که نشان از جایگاه ویژه مردم در اندیشه شهید داشت. بزرگترین ویژگی دوره حکمرانی رئیس جمهور شهید، این بود که حاکمیت و دولت را کاملاً به میان مردم بازگرداند، نتیجه این رویکرد را هم در تشییع پرشور و میلیونی شهید رئیسی در شهرهای مختلف دیده شد.

یکی از نکته‌های مهم برای مدیران در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی این است که در میدان خدمت قرار بگیرد و شرح صدر را به صورت جدی در نظر داشته باشد. در قرآن کریم دو بار به شرح صدر اشاره شده که یک بار درخواستی است که حضرت موسی (ع) برای شرح صدر از خداوند دارد. تعبیر دوم هم برای پیامبر اعظم (ص) است که خداوند می‌فرماید: أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ؛ آیا سینه ات را [به نوری از سوی خود] گشاده نکردیم؟ به همین دلیل بود که پیامبر رحمت، به جای نفرین کردن مشرکان، از خداوند درخواست می‌کرد که آنها را هدایت کند. شهید آیت الله رئیسی عمیقاً به این مبانی اندیشه‌ای معتقد بود و خود نیز توانست تراز بالایی در این خصوص به ثبت برساند و می‌توان گفت در این عرصه به معنای واقعی کلمه، دانش آموخته مکتب امام خمینی (ره) بود.

شهید رئیسی علاوه بر متواضع و مردمی بودن، با طیف‌های مختلف مردم با اندیشه‌های مختلف راحت ارتباط برقرار می‌کرد. از جمله خصوصیات برجسته شهید جمهور این بود که سیاست و اخلاق را با هم در نظر داشت در حالی که برخی ندای جدایی اخلاق و دین از سیاست را سر می‌دهند.آیت الله شهید رئیسی توانسته بود بین این دو جمع امر کند.

رهبر معظم انقلاب در خصوص این باور شهید رئیسی به مردم می‌گویند: «به نظر من یکی از مهم‌ترین خصوصیّات آقای رئیسی مردمی بودن بود. برای همه‌ی ماها، برای دولت‌ها و رؤسای دولت‌ها، برای اعضای دولت‌ها، این باید الگو باشد. ایشان به مردم اعتنا می‌کرد، برای مردم احترام قائل بود، در بین مردم حضور پیدا می‌کرد، لمس می‌کرد حقایق را با حضور در میان مردم، حرف‌های آنها را می‌شنید و نیازهای آنها را محور برنامه‌ریزی‌های خودش قرار می‌داد؛ ایشان این‌جوری بود. محور برنامه‌ریزی‌ها و اقدام‌ها و کارها و شاخص‌هایی که مورد نظر ایشان بود، حلّ مشکلات مردم بود. حالا ممکن بود بعضی به نتیجه برسد، بعضی نرسد، امّا محور کارهای ایشان اینها بود؛ آنچه ما همیشه در مذاکرات جلساتمان با آن مواجه بودیم.این درست همان چیزی است که مورد نظر اسلام است؛ یعنی با مردم بودن. در این نامه‌ی معروف و فرمان معروف امیرالمؤمنین (علیه السّلام) به مالک اشتر، ایشان می‌فرمایند بهترین و محبوب‌ترین کارها در نزد تو باید این چند چیز باشد؛ دو سه چیز را ذکر می‌کنند، از جمله: اَجمَعُها لِرِضَی الرَّعِیَّة؛ محبوب‌ترین کارها در نظر تو باید آن کاری باشد که مایه‌ی خشنودی توده‌های مردم است؛ دنبال این باش.»

بنیاد شهید رئیسی می‌تواند این نقطه‌های درخشان در فکر و عمل شهید جمهور را در قالب‌های مختلف به مخاطبان تشنه معارف انقلاب اسلامی در ایران و دنیا تبیین و عرضه کند. چرا که نام شهید رئیسی به عنوان سرمشق در تاریخ انقلاب اسلامی ایران به ثبت رسیده است. چنانکه حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) تاکید کرده اند: «اینها ارزش است، اینها درس است؛ هر کدام از اینها برای سیاستمداران ما، برای رؤسای جمهور آینده‌ی ما، برای کسانی که در یک بخشی مورد اعتماد ملّت قرار می‌گیرند، یک سرمشق است.»

بنیاد شهید رئیسی زمینه مناسبی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری در خصوص ابعاد مختلف اندیشه و عمل شهید جمهور است و می‌تواند در قالب‌های نو، آن شهید عزیز، را به نسل‌های آینده بشناساند.