خط این دیوان حافظ، گویای بخشی از تاریخ هنر ایران است!

به گزارش ایران اکونومیست، حمید عجمی (خوشنویس) که در گردآوری دیوان حافظ به کتابت میرزامحمدرضا کلهر نقش موثری داشته است، درباره تأثیر این نوع از کتاب‌ها در کار خوشنویسان معاصر، توضیح داد: در طول تاریخ، همیشه با نسخه‌های خطی آشنا بوده و هستیم و خیلی از کتاب‌ها هستند که در نسخه خطی ما موجود هستند که به صورت مجدد ترجمه و چاپ می‌شوند. کتاب دیوان حافظی که به قلم میرزامحمدرضا کلهر چاپ شده، در مجموعه خصوصی ذکاءالملک فروغی بوده و به پسرش رسیده است اما نامش در هیچ جای تاریخ ذکر نشده و کتاب مذکور از این حیث منحصر به فرد است. وجه مهم دیگر این کتاب، این است که میرزامحمدرضا کلهر در دوران فعالیت کتابتش معمولاً به عنوان یک روزنامه‌نگار قلم می‌زد و خطوطش با چاپ سنگی منتشر می‌شدند اما او کتاب حافظ را نیز کتابت کرده است.

وی تاکید کرد: این کتاب، جزو نسخه خطی ما محسوب می‌شود و گویای بخشی از تاریخ هنر ایران است که خط آن نیز بسیار ارزشمند است. درحقیقت این کتاب، دووجهی است؛ هم جامعه هنری را پوشش می‌دهد و هم نسخه‌ای متفاوت از نظر ادبیات به حساب می‌آید.

عجمی بیان کرد: نسخه خطی همچون نسخه خطی کتاب دیوان حافظ به قلم میرزامحمدرضا کلهر ۳۰ سال قبل به دست آمده که اینها را دسته‌بندی کردم. زمانی که هنوز ارگان‌ها و وزارتخانه‌ها به فکر حفظ آثار مکتوب نیفتاده بودند، من مجموع سیاه مشق‌های میرزارضای کلهر را ۲۵ سال پیش چاپ کردم که در نوع خودش اتفاق شگرفی بود که حتی انجمن خوشنویسان ایران نیز آن را به چاپ رساند. قصد داشتیم کتاب‌های دیگری را هم چاپ کنیم که نشد و به یکسری مشکلات برخوردیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا در حوزه هنری کتاب‌های خطی خوشنویسی دیگری مشابه کتاب دیوان حافظ مذکور تهیه و چاپ شده‌اند یا خیر، گفت: واحد خوشنویسی حوزه هنری، یک زمانی واحد هنری نبود و بیشتر واحد اجرایی محسوب می‌شد. وقتی که من به حوزه هنری آمدم، آن واحد را با کمک حسین غلامی و صداقت جباری تبدیل به واحد هنری کردیم. از آن به بعد بود که وقتی نسخه‌ای به دست می‌آمد، در نظر گرفتم و تلاش کردم که واحد خوشنویسی واحد هنرهای تجسمی را تقویت کنم و آثاری را خریداری کردیم. این نسخه‌های ارزشمند تاریخی را حدود ۲۰ سال در اتاق خودم نگه داشتم؛ چراکه اعتمادی نداشتم اما وقتی حوزه هنری، تبدیل به مجموعه‌ای قابل توجه شد و دوستان حوزه هنری تصمیم گرفتند در امر حفظ و چاپ این آثار اهتمام کنند، من هم چند کتاب و مقاله چاپ کردم.

این هنرمند خوشنویس بیان کرد: بعدها من از واحد هنرهای تجسمی حوزه هنری بیرون آمدم و نسخه‌های خطی را به آرشیو تحویل دادم. واحد خوشنویسی حوزه هنری یکی از واحدهای بسیار خوب بود که آن دوران، علاوه بر بررسی نسخه‌های خطی، رویدادهای بسیاری از جمله نمایشگاه‌های اساتید خوشنویسی را برگزار می‌کردیم.

عجمی در پایان گفت: پس از خروج ما از حوزه هنری، دیگر برنامه‌های مربوط به خوشنویسی به صورتی که قبلاً برگزار می‌شد، پیش نرفت اما چاپ کتاب دیوان حافظ اثر میرزامحمدرضا کلهر، انجام شد.