اسقاط خودروهای فرسوده، بهرغم آنکه نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت و آلایندههای زیستمحیطی ایفا میکند و تاثیرات بسزایی روی طرحهای جایگزینی خودروهای فرسوده خواهد داشت، اما آنطور که مورد انتظار بوده و هست، در سالهای اخیر موردتوجه قرار نگرفته است. با آنکه صنعت بازیافت و اسقاط در سالهای اخیر اقدامات بسیاری بهمنظور توسعه و ترویج اسقاط خودروهای فرسوده و از رده خارج کردن آنها انجام داده، اما سنگاندازی ازسوی سازمانهای مختلف و تولیدکنندگان خودرو، بارها موجب کندی یا حتی توقف در روند اسقاط فرسودهها شده است و به نظر میرسد عزمی برای خروج فرسودهها از ناوگان کشور وجود ندارد. این در حالی است که از ردهخارج کردن هر یک از این خودروها میتوانند منافع بسیاری را برای مردم و دولت به همراه داشته باشد، اما بهقول سخنگوی صنعت بازیافت و اسقاط خودرو کشور؛ دود از رونق افتادن اسقاط خودروهای به چشم مردم میرود.
شرط اسقاط خودروهای بالاتر از 10 سال
آبان ماه سال جاری بود که بعد از مشکلاتی که در مسیر اسقاط خودروهای فرسوده پیش آمده بود، رئیس ستاد نوسازی ناوگان حملونقل جزئیات فرآیند طرحهای جایگزینی و اسقاط خودروهای فرسوده را اعلام کرد.
مهران سالاریه درخصوص فرآیند اسقاط خودروهای فرسوده عنوان کرده بود که «سن فرسودگی خودروهای شخصی سواری، سواری کار و ون مسافربری بنزینی، گازسوز، دوگانهسوز و دیزلی ۲۰سال و هیبرید ۲۳ سال است.»
بهگفته وی، سن فرسودگی خودروهای عمومی شامل انواع تاکسی و ون مسافربری با پلاک تاکسی بنزینی، دوگانهسوز، پایه گازسوز و دیزلی ۱۲سال و هیبرید ۱۵سال، مینیبوسهای دیزلی ۱۲سال و پایهگازسوز ۱۵سال، اتوبوسهای برونشهری ۱۵سال، اتوبوسهای درونشهری دیزلی ۱۰سال، پایهگازسوز ۱۲ سال و برقی ۲۰ سال، انواع وانتبار ۱۵ سال، کامیونت، کامیون و کشنده ۲۵ سال و موتورسیکلتهای بنزینی کاربراتوری ۶ سال، انژکتوری ۱۲سال و برقی ۱۵سال تعیین شده است. همچنین خودروهای بالای ۱۰سال که به سن فرسودگی نرسیدهاند، درصورتیکه ۲ بار متوالی قادر به اخذ برگه معاینه فنی نشوند هم میتوانند برای اسقاط مراجعه کنند.
کاهش گواهی اسقاط در ششماهه دوم سال
در حالی از اسقاط و تعیین سن برای خودروهای فرسوده صحبت میشود که به نظر میرسد عزم خودروسازان و دولت چندان برای همراهی در این مسیر، جزم نیست. با آنکه اسقاط مدلهای فرسوده به یک امر ضروری برای شمارهگذاری مدلهای تولیدی و وارداتی تبدیل شد، اما تعیین هزینه به عنوان جایگزین برای واردات باعث شد تا خودروسازان تمایل بیشتری به پرداخت هزینه بهجای اسقاط داشته باشند.
همین موضوع سبب شده است هرازگاه اسقاط از مسیر خود خارج شده و تولیدکنندگان و حتی واردکنندگان به دنبال راهی باشند تا بهرغم وجود گواهی اسقاط، راه واریز هزینه را انتخاب کنند.
حالا نیز به گفته سخنگوی صنعت بازیافت و اسقاط خودرو کشور؛ «در ششماهه دوم سال گواهی اسقاط به شدت کاهش پیدا کرده و عملا از رونق افتاده است.»
کمکاری خودروسازان در اسقاط فرسودهها
جلال امینیفرد در گفتوگو با روزنامه «دنیای خودرو» با اشاره به وضعیت اسقاط در سال جاری عنوان کرد: «به علت سیاستهای اشتباه وزارت صنعت، معدن و تجارت و متحد شدن خودروسازان در نخریدن گواهی اسقاط، اسقاط خودروهای فرسوده شدیدا کاهش پیدا کرده و عملا از رونق افتاده است.»
وی در ادامه با اشاره به امکان پرداخت هزینه بهجای اسقاط بیان کرد: «متاسفانه دستهایی هم در کار است که در نظر دارد اسقاط به طور کلی از بین برود تا خودروسازان بتوانند مبلغ 1.5درصد خود را به حساب بریزند که عملا دود آن به چشم مردم میرود.»
وی افزود: «یکی از شرکتهای داخلی طرح جایگزین خودروهای فرسوده را اجرا کرده، اما قیمت خودروهای فرسوده را در آن کم نکرده است. سایر خودروسازان هم این طرح را بهصورت مبهم اجرا کردهاند.»
اسقاط خودروهای تجاری تبدیل به فاجعه شد!
سخنگوی صنعت بازیافت و اسقاط خودرو کشور همچنین در ادامه با اشاره به وضعیت خودروهای تجاری که امروز به حد بالایی از فرسودگی رسیدهاند، عنوان کرد: «اسقاط در بخش خودروهای تجاری به فاجعه تبدیل شده و متاسفانه با کاهش شدید همراه بوده است.»
وی در ادامه اظهار کرد: «علت اصلی این وضعیت، نخریدن گواهی از مراکز اسقاط با قیمت مصوب سازمان حمایت است. از یکسو، ستاد نوسازی اعلام میکند خودروهای فرسوده را با قیمت سازمان حمایت از مردم خریداری کرده و گواهی اسقاط را تولید کنید. ازسویدیگر، خودروسازان را آزاد گذاشتهاند که با ایجاد شرایط سخت بعضی از مراکز را مجبور به فروش گواهی با قیمتهای کمتر کنند.»
امینیفرد در پایان بیان کرد: «اسقاط مزایای بیشماری برای دولت دارد؛ از حل مشکل ناترازی سوخت و مالیاتی که دولت از آن دریافت میکند گرفته تا اشتغالزایی، کاهش آلایندگی و همچنین بنزینی که دولت از محل صرفهجویی به فروش میرساند.»