دکتر احمد اسماعیل‌زاده در خصوص راهکار‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری از پوکی استخوان گفت: برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، توصیه می‌شود که لبنیات را از برنامه غذایی خود حذف نکنید و روزانه سه واحد از آن، شامل شیر و ماست، مصرف کنید. از آنجا که پنیر و دوغ حاوی نمک بالایی هستند و نمک زیاد باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار می‌شود، بهتر است برای تأمین کلسیم مورد نیاز بدن، شیر و ماست در اولویت قرار گیرند.

وی افزود: در سنین میانسالی، استخوان‌ها معمولاً در وضعیت مناسبی قرار دارند، اما با افزایش سن، ابتدا مرحله‌ای به نام استئوپنی (کاهش تراکم استخوان) آغاز می‌شود که می‌تواند با درد‌های استخوانی همراه باشد و در صورت عدم پیشگیری و مراقبت، به مرحله پوکی استخوان منجر شود. بنابراین، حفظ تعادل در رژیم غذایی و توجه به مصرف منظم لبنیات از گام‌های مهم برای داشتن استخوان‌هایی سالم و قوی در دوران سالمندی است.

وی تاکید کرد: اگر در مرحله‌ای هستیم که درد‌های استخوانی آغاز شده است، باید توجه ویژه‌ای به رژیم غذایی خود داشته باشیم. گنجاندن لبنیات در برنامه غذایی روزانه ضروری است. همچنین مصرف سبزیجات و میوه‌ها که به قلیایی شدن ادرار کمک می‌کنند، بسیار توصیه می‌شود، چراکه این ویژگی باعث کاهش دفع کلسیم از بدن می‌شود و نقش موثری در تقویت و سلامت استخوان‌ها دارد.

وی عنوان کرد: در سنین بالاتر، به‌ویژه برای خانم‌هایی که وارد دوران یائسگی می‌شوند، نیاز به مصرف مکمل‌های کلسیم افزایش پیدا می‌کند. در این دوران، بدن به کلسیم بیشتری نیاز دارد و سه واحد لبنیات تنها می‌تواند حدود ۷۵۰ میلی‌گرم کلسیم تأمین کند. بنابراین، بخش باقی‌مانده‌ی این نیاز باید از طریق مصرف مکمل‌ها جبران شود.

وی همچنین افزود: افرادی که در معرض خطر ابتلا به سنگ‌های کلیوی هستند، باید دقت داشته باشند که از مکمل‌های کلسیم نوع سیترات استفاده کنند، چرا که نوع کربنات ممکن است خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد. توجه به این نکات می‌تواند در حفظ سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از عوارض دوران سالمندی موثر باشد.

اسماعیل‌زاده در ادامه گفت: برای افرادی که نیاز به مکمل کلسیم دارند، بسته به شرایط بدنی آنها توصیه می‌شود مکمل کلسیم را هفته‌ای یک تا دو بار یا حتی در برخی موارد به صورت روزانه مصرف کنند. اما باید به این نکته توجه کرد که وضعیت ویتامین D بدن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی توضیح داد: اگر سطح ویتامین D در بدن مناسب نباشد، حتی با مصرف لبنیات و مکمل‌های کلسیم، بدن قادر به جذب کافی کلسیم نخواهد بود. بنابراین، برای تأمین سلامت استخوان‌ها، نه‌تنها مصرف کلسیم بلکه توجه به میزان ویتامین D بدن نیز ضروری است. این دو ماده در کنار یکدیگر نقش کلیدی در پیشگیری از پوکی استخوان و حفظ سلامت استخوان‌ها دارند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تاکید کرد: این نکته به این معنا نیست که مکمل کلسیمی که مصرف می‌کنیم حتماً باید حاوی ویتامین D باشد. اگرچه بسیاری از مکمل‌های کلسیم موجود در بازار همراه با ویتامین D عرضه می‌شوند، اما ویتامینی که جذب کلسیم را ممکن می‌سازد، ویتامین D موجود در بدن است، نه آنچه در قرص وجود دارد.

وی افزود: مکمل‌های حاوی ویتامین D باید به بدن وارد شوند تا در مراحل بعدی نیاز‌های ما را برطرف کنند. بنابراین، اگر قرصی مصرف می‌کنید که ویتامین D ندارد، اما سطح ویتامین D بدن شما مناسب است، می‌توانید با خیال راحت از آن مکمل استفاده کنید. به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان و سالمندی قرار دارند، استفاده منظم از قرص کلسیم اهمیت بسیاری دارد.

وی خاطرنشان کرد: مصرف مکمل‌های کلسیم در صورت نیاز، گنجاندن لبنیات در رژیم غذایی، مصرف فراوان میوه و سبزیجات و محدود کردن مصرف گوشت قرمز از جمله عوامل مؤثر در کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان است. مصرف زیاد گوشت قرمز به دلیل افزایش دفع ادراری کلسیم، توصیه نمی‌شود و باید به حد اعتدال باشد.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت همچنین با اشاره به نقش مضر نمک در سلامت استخوان‌ها گفت: نمک یکی از عوامل اصلی در بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند پوکی استخوان، پرفشاری خون و حتی سرطان معده است. سدیم موجود در نمک موجب افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار می‌شود و خطر پوکی استخوان را به‌طور قابل توجهی بالا می‌برد.

وی افزود: برای پیشگیری از این عوارض، لازم است در تمام مراحل زندگی، از کودکی تا سالمندی، مصرف نمک را به حداقل برسانید و از این ماده با احتیاط استفاده کنید.

اسماعیل‌زاده ادامه داد: بدن انسان به‌طور متوسط در طول روز تنها به حدود یک قاشق مرباخوری نمک نیاز دارد. اما این به معنای آن نیست که هر روز باید این مقدار نمک را مستقیماً مصرف کنیم. باید به این نکته توجه کنیم که نمک مصرفی ما تنها به نمکی که در نمکدان است و بر روی غذا‌ها می‌پاشیم محدود نمی‌شود.

وی افزود: بسیاری از مواد غذایی که روزانه مصرف می‌کنیم به‌طور طبیعی حاوی نمک هستند. برای مثال، نان و برنج مقدار قابل توجهی نمک دارند و حتی برخی از میوه‌ها و سبزیجات نیز حاوی سدیم هستند. بنابراین، باید دقت کنیم که مصرف کلی نمک از تمامی منابع، از حد مجاز فراتر نرود تا از بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان و بیماری‌های دیگر جلوگیری کنیم.

وی تاکید کرد: نمک پنهان در مواد غذایی مختلف به صورت ناخواسته وارد بدن ما می‌شود و همان مقدار یک قاشق مرباخوری نمک مورد نیاز بدن در طول روز، شامل مجموع تمام نمک‌های پنهان و آشکاری است که مصرف می‌کنیم.

وی افزود: به همین دلیل، باید در مصرف نمک با دقت و احتیاط عمل کنیم، به‌ویژه اگر دچار درد‌های استخوانی هستیم یا نگران ابتلا به پوکی استخوان در دوران سالمندی باشیم. رعایت این نکات می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از عوارض ناشی از مصرف بیش از حد نمک داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: مصرف بیش از حد نمک می‌تواند دفع ادراری کلسیم را افزایش دهد و به سلامت استخوان‌ها آسیب برساند. بنابراین، توصیه می‌شود که نمکدان را از سفره و میز غذا حذف کنید و تنها در هنگام پخت‌وپز، از مقدار مناسبی نمک یددار تصفیه‌شده استفاده کنید.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، اسماعیل‌زاده افزود: مواد غذایی مصرفی ما نیز نباید شور باشند؛ از مصرف زیاد غذا‌های کنسروی، خیارشور، و ترشی‌های شور خودداری کنید و نان‌های شور را از برنامه غذایی حذف کنید. همچنین، غذا‌های رستورانی و فست‌فود‌ها معمولاً حاوی مقادیر بالایی نمک هستند که اگر مصرف آنها را محدود نکنیم، مقدار زیادی نمک وارد بدن می‌شود و خطر ابتلا به پوکی استخوان به‌ویژه در سنین بالاتر افزایش می‌یابد. انتخاب تغذیه‌ای سالم و کاهش نمک دریافتی، یکی از راه‌های مؤثر در حفظ سلامت استخوان‌ها است.