حدود ۷.۵ میلیون نفر در ایران مبتلا به دیابت هستند و اگر تعداد جمعیت کشور را ۸۵ میلیون نفر در نظر بگیریم، درمجموع ۲۰ میلیون نفر مبتلا به دیابت و پیش‌دیابت هستند.

در این میان خیلی از افراد دیابتی تمایل دارند که در ماه رمضان حتما روزه بگیرند و فریضه دینی خود را به جا بیاورند. توصیه پزشکان به این افراد - به خصوص سالمندان دیابتی - این است که برای روزه گرفتن حتما از قبل ماه رمضان با پزشک معالج خود مشورت کنند تا پزشک با بررسی پرونده آنها تشخیص دهد که مجاز به روزه گرفتن هستند یا نه؟ و اگر مجاز بودند، حتما در این زمینه آموزش ببینند تا روزه سالم و امنی را تجربه کنند.

دکتر کامران نیکوسخن، متخصص غدد و متابولیسم و مدیرعامل انجمن دیابت ایران به نکته بسیار مهمی در ارتباط با روزه گرفتن افراد دیابتی اشاره می‌کند و می‌گوید: این افراد باید در طول روزه‌داری ۴ تا ۷ بار قند خون خود را با دستگاه تست قند خون خانگی چک کنند، مراقب کیفیت و بهداشت خواب خود باشند. چون خواب ناکافی و بی‌کیفیت می‌تواند نوسانات قند خون را در پی داشته باشد، همچنین باید مراقب باشند بدن‌شان کم‌آب یا دهیدراته نشود، باید مراقب وزن خود باشند تا در پایان ماه رمضان دچار اضافه‌وزن نشود.

این متخصص غدد و متابولیسم در ادامه، ۱۰ توصیه غذایی بسیار مهم برای افراد مبتلا به دیابت که روزه می‌گیرند، عنوان می‌کند که رعایت آنها برای هر فرد دیابتی یک ضرورت است.

۱. افراد مبتلا به دیابت که مجاز به روزه گرفتن هستند، باید دفعات غذایی خود را بیشتر کنند و همه مواد غذایی را یکجا در وعده افطار نخورند.

۲. مواد غذایی مصرفی خود را در وعده‌های افطار و سحری را طوری تقسیم‌بندی کنند که حدود ۲۵ درصد آنها کربوهیدرات‌ها باشند. البته کربوهیدرات‌هایی که زودجذب نباشند. یعنی اگر نان استفاده می‌کنند، حاوی آرد سفید نباشد و سبوس‌دار باشد. امروز بشقاب خاصی برای روزه‌داران دیابتی در نظر گرفته می‌شود که ۴ قسمت دارد؛ یک چهارم بشقاب (در وعده افطار و همچنین سحری) باید شامل پروتئین‌ها باشد، یک چهارم آن سبزیجات باشد، یک‌چهارم کربوهیدرات‌ها باشد، یک چهارم هم شامل حبوبات مثل لوبیا و عدس و ... باشد.

۳. در زمان سحری حتما و حتما از پروتئین‌ها و چربی‌ها استفاده کنند. اگر فقط کربوهیدرات‌ها – مثل نان و برنج - مصرف کنند، در طول روزه داری ضعف می‌کنند و قند خون‌شان هم دچار نوسان می‌شود.

۴. از خوردن دسر‌های شیرین و مواد غذایی حاوی قند‌های ساده مثل قند و شکر و زولبیا و بامیه و ... در وعده افطار و سحری پرهیز کنند. غذا‌های شیرینی مثل حلوا، شله‌زرد، فرنی و امثال اینها مصرف نکنند. مایعات شیرین استفاده نکنند، مایعاتی که حاوی قند ساده هستند مثل چای شیرین، نوشابه‌های گازدار شیرین، آبمیوه‌های صنعتی و حتی آبمیوه‌های طبیعی مصرف نکنند. به جای آبمیوه بهتر است خود میوه را بخورند.

۵. در وعده افطار و سحر فیبر به میزان بالا مصرف کنند. یعنی در کنار همه وعده‌های غذایی حتما سبزیجات هم میل کنند.

۶. از افطار تا سحر حتما به اندازه کافی آب و دیگر مایعات بنوشند. باز تاکید می‌کنم مایعات شیرین به هیچ عنوان نخورند. آب بهترین گزینه است.

۷. وعده سحری را به هیچ عنوان حذف نکنند و حتما در برنامه خود داشته باشند.

۸. در وعده سحری و افطار یا شام گوشت قرمز کمتر مصرف کنند و تا حد امکان مرغ و ماهی را جایگزین آن کنند.

۹. روزه خود را حتما با آب گرم و یکی دو خرما باز کنند تا یک افزایشی در قند خون‌شان ایجاد شود.

۱۰. حتما در فاصله افطار تا سحر اسنک‌های کوچک مثل میوه‌ها، سبزیجات و آجیل مصرف کنند. البته مصرف آجیل‌های شیرین مثل توت خشک و انجیر خشک و امثال اینها توصیه نمی‌شود.