سولماز رهبر، دکترای تخصصی فیزیوتراپی اظهار کرد: لنف‌اِدِم تورم مزمنی است که بیشتر اندام‌های فوقانی مثل بازوها، آرنج، دست یا اندام‌های تحتانی مثل ساق پا و ران‌ها را درگیر می‌کند؛ البته سایر نواحی بدن مثل تنه، گردن و سر نیز می‌توانند تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرند.

وی با بیان اینکه لنف‌اِدِم ناشی از ناتوانی سیستم لنفاتیک در انجام عملکرد اساسی خود یعنی جذب آب و پروتئین است، افزود: لنف‌اِدِم به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود؛ لنف‌اِدِم اولیه معمولا مادرزادی است و می‌تواند زودرس (قبل از ۳۵ سالگی) یا دیررس (پس از ۳۵ سالگی) باشد که تشخیص آن دشوار است. اما لنف‌اِدِم ثانویه در اثر آسیب به سیستم لنفاوی به دلیل جراحی، برداشت غدد لنفاوی، تابش اشعه رادیوتراپی یا عفونت ایجاد می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: این بیماری ممکن است به‌صورت تدریجی یا ناگهانی بروز کند؛ بنابراین در صورت مشاهده تورم در اندام‌های فوقانی، تحتانی، تنه، گردن یا سر، بیماران باید به لنفوتراپیست مراجعه کرده و مشاوره دریافت کنند؛ چراکه اگر لنف‌اِدِم درمان نشود، می‌تواند حجم اندام را افزایش داده و باعث محدود شدن دامنه حرکتی، درد و فشار‌های عصبی شود.

وی خاطرنشان کرد: لنف‌اِدِم از نظر شدت به چهار مرحله تقسیم می‌شود؛ مرحله اول بدون علامت ظاهری است و بیمار تنها احساس سنگینی در اندام دارد. در مرحله دوم، تورم قابل برگشت است و با بالا نگه داشتن عضو، اندازه به حالت طبیعی بازمی‌گردد. اما در مرحله سوم تورم شدید شده و با بالا نگه داشتن عضو کاهش نمی‌یابد که ممکن است همراه با عفونت‌های مکرر باشد. مرحله چهارم شامل چین‌های پوستی عمیق، عفونت‌های قارچی، زگیل‌های پوستی و ناخن‌های بدشکل است.

رهبر در ادامه با اشاره به اینکه هر تورمی در اندام‌ها نشانه لنف‌اِدِم نیست، عنوان کرد: باید پس از انجام غربالگری توسط متخصصین کلیه، قلب و عروق، به لنف‌اِدِم مشکوک شد؛ بنابراین انجام آزمایشات دقیق برای تشخیص ضروری است.

وی با اشاره به باور‌های اشتباه بیماران در خصوص گرم کردن ناحیه مورد نظر، گفت: گرم کردن اندام متورم یا استفاده از نمک برای کاهش تورم می‌تواند وضعیت را بدتر کند. همچنین حمل اجسام سنگین، استفاده از انگشتر، ساعت، دستبند و انجام تاتو یا طب سوزنی ممنوع است. اندازه‌گیری فشار خون و نمونه‌گیری آزمایشگاهی نیز نباید از عضو مبتلا انجام شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه در صورت مزمن شدن لنف‌اِدِم، مشکلاتی مانند سفت شدن بافت، عفونت‌های مکرر و حتی قطع عضو ممکن است رخ دهد، تبیین کرد: درمان استاندارد این بیماری روش CDT است که شامل بانداژ‌های مخصوص، آستین‌های فشاری و ماساژ تخلیه لنفی (MLD) می‌شود.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی توصیه کرد: بیماران باید پوست خود را مرطوب نگه داشته، در کار‌های منزل از دستکش استفاده کرده و از تماس با مواد شیمیایی خودداری کنند. همچنین مصرف نمک، چربی و قند را کاهش داده و پروتئین و میوه‌های قرمز رنگ مصرف کنند. مراجعه به متخصص تغذیه برای دریافت رژیم غذایی مناسب نیز ضروری است.

رهبر در پایان گفت: افراد باید در روند بیماری از ماساژ‌های عادی و پرفشار خودداری کرده و تنها تحت نظر لنفوتراپیست از ماساژ‌های مخصوص استفاده کنند. همچنین استفاده از باند‌های مخصوص و آستین‌های فشاری طبق آموزش‌های لنفوتراپیست اهمیت زیادی در کنترل این بیماری دارد، البته بعد از مراجعه و معاینه، قطعا لنفوتراپیست با ارزیابی دقیق، نکات مهمی را به بیمار آموزش خواهد داد که در روند بهبود تأثیر بسزایی دارد.