دولت آمریکا با اعمال تعرفه ۱۰۴ درصدی بر کالاهای چینی و پاسخ چین با تعرفه ۸۴ درصدی، بازار جهانی را به لرزه درآورده است. قیمت لپتاپها ممکن است از ۵۷۱ دلار به ۹۶۶ دلار برسد و شرکتهایی مثل ریزر و نینتندو عرضه محصولاتشان را محدود کردهاند. این تغییرات چه تأثیری بر کاربران داشته و چرا باید در بسیاری از مناطق نسبت به خرید برخی کالاها سریعاً اقدام کرد.
تشدید جنگ تجاری میان چین و آمریکا با تعرفههای سنگین، قیمت کالاها بهویژه لوازم الکترونیکی را در آستانه جهش قرار داده است. وبسایتهای غربی به مردم هشدار میدهند که اگر قصد خرید گوشی، لپتاپ یا هر کالای دیگری را دارید، تعلل نکنید! در این مقاله، به بررسی تأثیر این تعرفهها، واکنش شرکتها و شباهت آن با شرایط ایران میپردازیم تا بدانید چرا زمان تصمیمگیری همین حالاست.
جنگ تجاری چین و آمریکا: تعرفهها و تأثیرات آن
دولت آمریکا بهتازگی تعرفههای سنگینی بر واردات وضع کرده است. بر اساس اطلاعات موجود، از آوریل ۲۰۲۵، تعرفهای ۱۰ درصدی بر تمام کالاهای وارداتی اعمال شده و تعرفه بر کالاهای چینی به ۵۴ درصد رسیده است (شامل ۲۰ درصد تعرفه پایه بهعلاوه ۳۴ درصد افزایش).
این تصمیم بخشی از سیاستهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای حمایت از تولید داخلی است و نگرانیهایی درباره جنگ تجاری جهانی و رکود اقتصادی ایجاد کرده است. در مقابل، چین تعرفهای ۸۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی وضع کرده است تا به این اقدام پاسخ دهد. این تبادل تعرفهها تنشها را تشدید کرده و زنجیره تأمین جهانی را تحت فشار قرار داده است.
- تعرفههای آمریکا: منابع وب تأیید میکنند که تعرفههای فعلی بر کالاهای چینی ۵۴ درصد است و تهدیدهایی برای افزایش آن تا ۱۰۴ درصد وجود دارد (ظاهراً این مورد نیز امروز و در پی یک فرمان تجاری اعمال شده است)
- پاسخ چین: چین تعرفه ۸۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده است. این کشور همچنین ساعتی پیش اعلام کرد که ۱۸ شرکت مهم امریکایی که بر اقتصاد امریکا تاثیرگذار است را تحریم کرده است.
به گفته کارشناسان، تعرفهها هزینهای است که شرکتهای واردکننده پرداخت میکنند و این هزینه معمولاً به مصرفکنندگان منتقل میشود. برای مثال، یک لپتاپ با قیمت اولیه ۵۷۱ دلار، با تعرفه ۵۴ درصدی، ممکن است حدود ۸۸۰ دلار شود (افزایشی حدود ۵۴ درصد).
تعرفههای چین و آمریکا میتواند به صورت عادی قیمت برخی کالاهای الکترونیکی را تا ۵۰ درصد افزایش دهد
این افزایش قیمت نهتنها لوازم الکترونیکی، بلکه کالاهایی مانند مبلمان، پوشاک، اسباببازی و مواد غذایی وارداتی از چین را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. کارشناسان پیشبینی میکنند که اگر این روند ادامه یابد، از ژوئن یا ژوئیه ۲۰۲۵ شاهد جهش قابلتوجه قیمتها خواهیم بود. همین روند باعث شده که برخی از وبسایتهای غربی مانند Weired به کاربران خود توصیه کنند که نسبت به خرید کالاهای الکترونیکی در کوتاهترین زمان ممکن اقدام کنند. توصیههایی از این دست به شدت موجب التهاب بازار میشوند.
تأثیر تعرفهها بر کمبود کالاهای فناوری
تعرفههای متقابل چین و آمریکا نهتنها قیمتها را افزایش میدهد، بلکه میتواند به کمبود یا کمیاب شدن کالاهای فناوری منجر شود. چین، بهعنوان بزرگترین صادرکننده گوشیهای هوشمند و لپتاپ به آمریکا، ممکن است عرضه محصولاتش را به این بازار کاهش دهد. همچنین، تعرفه ۸۴ درصدی چین بر کالاهای آمریکایی، صادرات قطعات و محصولات فناوری از آمریکا به چین را دشوار کرده است. این موضوع زنجیره تأمین را مختل میکند و موجودی کالاها را در هر دو کشور کاهش میدهد.
در پی تعرفه های جدید، ریزر دیگر در آمریکا لپ تاپ نمیفروشد!
گزارشهایی از بازار آمریکا نشان میدهد که شرکتهایی مانند ریزر (Razer) فروش مستقیم برخی لپتاپهای خود را متوقف کردهاند و محصولاتی از نینتندو و فریمورک نیز با تأخیر در عرضه مواجه شدهاند. این کمبودها نتیجه تصمیم واردکنندگان برای تمرکز بر کالاهای پرفروشتر است، زیرا تعرفهها تنوع محصولات را کاهش میدهد. در نتیجه، مصرفکنندگان با گزینههای کمتری مواجه میشوند و دسترسی به برخی محصولات فناوری ممکن است قطع شود.
بنابر گزارش Forbes، مورد بسیار عجیب دیگر این است که در پی رونمایی از کنسول بازی نینتندو ۲ ژاپن، بسیاری از کارشناسان اعلام کردهاند که قیمت ۴۹۹ دلار اعلام شده در زمان رونمایی اولیه، مربوط به تعرفههای قدیمی است و پس از رونمایی از موج تعرفههای جدید، قیمت این کالا بروزرسانی (بخوانید گرانتر) خواهد شد.
همچنین شرکت Framework که به تولید لپتاپهای ماژولار معروف است، اعلام کرده که فروش برخی مدلهای Framework Laptop ۱۳ را متوقف میکند. این اقدام میتواند تلاشی برای مدیریت موجودی در شرایط افزایش هزینهها باشد.
محدودیتهای چین بر مواد معدنی نایاب
چین در واکنش به تعرفهها، محدودیتهایی بر صادرات مواد معدنی نایاب (مانند لیتیوم و کبالت) اعمال کرده است که برای تولید باتری و قطعات الکترونیکی ضروری هستند. این اقدام میتواند کمبود قطعات را تشدید کند.
مقایسه با شرایط ایران و کشورهای تحت تحریم
این وضعیت با شرایط کشورهایی مانند ایران که سالهاست با تحریمها و نوسانات ارزی مواجهاند، شباهتها و تفاوتهایی دارد. در ایران، محدودیتهای وارداتی و افزایش نرخ ارز باعث گرانی سریع کالاها، بهویژه لوازم الکترونیکی و کاهش دسترسی به محصولات باکیفیت شده است. مشابه آمریکا، هزینههای اضافی در ایران نیز به مصرفکنندگان منتقل میشود، اما ایران به دلیل تحریمها گزینههای کمتری برای جایگزینی منابع وارداتی دارد.
در آمریکا، امکان مذاکره یا تغییر زنجیره تأمین وجود دارد، اما در ایران، تحریمها این انعطاف را از بین برده و به گرانی شدیدتر، کمبود گستردهتر و کاهش تنوع کالاها منجر شده است.
تأثیر غیرمستقیم تعرفه های چین و آمریکا بر ایران
تعرفههای آمریکا بر چین و محدودیتهای چین بر مواد معدنی نایاب میتواند بهطور غیرمستقیم ایران را تحت تأثیر قرار دهد، زیرا ایران برای تأمین برخی قطعات به بازارهای واسطه وابسته است. این موضوع میتواند کمبود و گرانی برخی کالاها را در ایران تشدید کند.
همچنین قیمت بسیاری از کالاهایی که با برندهای غربی در چین تولید میشوند نیز پتانسیل افزایش دارد، مگر اینکه شرکتهای مادر به نحوی هزینهها را مدیریت کرده و برای این مشکلات تدبیری صحیح بیاندیشند.
توصیه به مصرفکنندگان در کشورهای غربی
کارشناسان غربی به مردم توصیه میکنند که پیش از افزایش قیمتها و کمیاب شدن محصولات در ماههای آینده، کالاهای مورد نیاز خود را خریداری کنند، زیرا شرکتها معمولاً موجودی فعلی را با قیمتهای پیشین عرضه میکنند. این توصیه برای ایرانیها نیز آشناست، جایی که خرید پیشهنگام در برابر گرانیهای ناگهانی رایج است. با این حال، این راهکار در هر دو منطقه تنها یک مسکن موقت است و در بلندمدت، نیاز به راهحلهای پایدار برای مدیریت هزینهها و تأمین کالا احساس میشود.
نتیجهگیری
با وضع شرایط جدید به هیچ عنوان نمیتوان آینده نزدیک مربوط به تجارت کشورهای بزرگ حوزه فناوری را مورد تحلیل قرار داد ولی بدون شک شرایط رادیکالی فوق نیاز به نقطهای برای توقف و رسیدن به راهکاری مشترک دارد. چنین جنگهایی تنها بازندههایی دارند که مردم عادی هستند و اقتصادهایی که سالها نیاز است به روزگار قبلی خود بازگردند.