آموزش هوش مصنوعی در چین برای دانش آموزان اجباری می‌شود

شهر پرآوازه پکن، قلب تپنده سرزمین اژدها، گامی بلند و نوآورانه در عرصه آموزش برداشته است. خبری مسرت‌بخش از این کلان‌شهر به گوش می‌رسد: از آغاز فصل پاییز پیش رو، دانش‌آموزان در تمامی سطوح تحصیلی، حتی نوآموزان مقطع ابتدایی، با دنیای شگفت‌انگیز هوش مصنوعی آشنا خواهند شد. این ابتکار عمل، که از سوی کمیسیون آموزش شهرداری پکن رسماً اعلام شده، مدارس این شهر را موظف می‌سازد تا در هر سال تحصیلی، دست‌کم هشت ساعت به آموزش مفاهیم و کاربردهای هوش مصنوعی اختصاص دهند. این ساعات آموزشی می‌تواند به شکل یک واحد درسی مستقل ارائه شده یا به صورت هوشمندانه در دل دروس موجود همچون علوم و فناوری اطلاعات گنجانده شود تا یادگیری را برای دانش‌آموزان جذاب‌تر و ملموس‌تر سازد.

بر اساس طرح جامع آموزشی که پکن برای این منظور تدوین کرده است، کودکان و نوجوانان در مقطع دبستان (گروه سنی ۶ تا ۱۲ سال) فرصت خواهند یافت تا از طریق فعالیت‌های عملی، درک اولیه‌ای از چیستی و کارکرد هوش مصنوعی به دست آورند. با ورود به دوره راهنمایی، تمرکز آموزش‌ها به سوی کاربردهای روزمره و ارتباط هوش مصنوعی با دروس مختلف معطوف خواهد شد. در دوره دبیرستان، هدف والاتری دنبال می‌شود: تقویت بنیان‌های تفکر نوآورانه و پرورش استعداد دانش‌آموزان در زمینه توسعه و به‌کارگیری هوش مصنوعی در عرصه‌های گوناگون.

شایان ذکر است که نظام آموزش اجباری در کشور چین شامل شش سال تحصیل در دوره ابتدایی، سه سال در دوره راهنمایی و سه سال در دوره دبیرستان است. این طرح تحول‌آفرین، علاوه بر موارد ذکر شده، شامل توسعه یک الگوی نوین یادگیری با عنوان «معلم-دانش‌آموز-ماشین» نیز خواهد بود. در این الگو، از ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای ارتقای کیفیت تعاملات آموزشی بهره گرفته می‌شود. همچنین، در راستای تربیت نسلی مسئول و آگاه، آموزش مباحث اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی نیز به طور یکپارچه در برنامه‌های درسی گنجانده خواهد شد.

پکن در این مسیر پیشگام تنها نیست. در آن سوی جهان، ایالت کالیفرنیا در ایالات متحده آمریکا نیز در سال گذشته قانونی را به تصویب رساند که نهادهای آموزشی این ایالت را ملزم به بررسی امکان ادغام سواد هوش مصنوعی در برنامه‌های آموزشی مدارس می‌کند. کشور ایتالیا نیز با رویکردی مشابه، آزمایش ابزارهای هوش مصنوعی را در پانزده کلاس درس آغاز نموده است تا از این طریق، سطح مهارت‌های دیجیتال دانش‌آموزان خود را ارتقا بخشد.

تصمیم راهبردی پکن در حالی اتخاذ می‌شود که کشور چین با گام‌هایی استوار و سرعتی چشمگیر در مسیر رقابت جهانی در حوزه هوش مصنوعی پیش می‌رود. در اوایل سال ۲۰۲۵ میلادی، یک شرکت نوپای چینی به نام دیپ سیک با معرفی یک مدل استدلال ارزان‌قیمت، توجه محافل علمی و صنعتی را به خود جلب کرد. این شرکت مدعی است که مدل ارائه شده توسط آن‌ها قادر به رقابت با نسخه o1 مدل پیشرفته OpenAI است، اما با هزینه‌ای به مراتب پایین‌تر.

در هفته‌ای که گذشت نیز، سهام شرکت معظم علی‌بابا پس از رونمایی از مدل زبان بزرگ متن‌باز جدید خود، طی تنها دو روز شاهد رشدی چشمگیر و بالغ بر هشت درصد بود. دیگر غول‌های فناوری چین، از جمله تنسنت، نیز از این روند رو به رشد بی‌نصیب نمانده و ارزش سهام آن‌ها نیز افزایش یافته است. این تحولات همگی نشان‌دهنده عزم راسخ چین برای قرار گرفتن در صف اول نوآوری‌های هوش مصنوعی و تربیت نسلی آماده برای مواجهه با چالش‌ها و فرصت‌های این فناوری تحول‌آفرین است.