به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس صالحی شامگاه شنبه در آئین بزرگداشت حضرت حافظ با اشاره به اهمیت تاریخی زبان و شعر در تکامل بشریت آغاز کرد و گفت: انسان به سرعت از سخن گفتن به شعر سرودن آمد و در این نقطه حقیقت انسانیت انسان آغاز شد. سخن گفتن وجه مشترک ما با بسیاری از موجودات هستی است، اما شاعرانه اندیشیدن و شعر سرودن، مختص انسان بوده و این از قدیمی‌ترین هنرهای انسانی است.

وی با تأکید بر جایگاه برجسته شاعران در میان ملل مختلف، به معرفی پنج شاعر جهانی ایران اشاره کرد و ادامه داد: شاعران گران‌قدر بسیاری داریم اما فردوسی، مولوی، خیام، سعدی و حافظ پنج ادیب بزرگ در قله شعر جهانی هستند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به ویژگی متمایز حافظ نسبت به دیگر شاعران پرداخت و افزود: در میان این پنج شاعر، هر کدام طعم و بویی دارند و حافظ ویژگی‌های خاص خودش را دارد و در زمانه خودش نیز شهرت فراملی یافت. شاید از این جهت حافظ با دیگر شاعران کاملاً متفاوت است.

صالحی تصریح کرد: لسان‌الغیب وقتی می‌سرود، گزافه‌گویی نمی‌کرد؛ آن‌چه را در زمانه خودش یافته بود، بیان می‌کرد.

منشور چندوجهی حافظ و راز جذابیت جهانی

صالحی با طرح این پرسش که چگونه می‌توان با این شاعر بزرگ رجوع مجددی داشت، پاسخ داد: حافظ یک شخصیت چند ضلعی و چند وجهی بود که مانند یک منشور، هر جمعی را به خود جذب می‌کرد و این منشور درخشان توانست در گوشه گوشه عالم برای مخاطبان خودش جذاب باشد؛ هر کسی از منظری به حافظ نزدیک می‌شد، او را قرین و مرشد خود می‌یافت.

وی به سه عامل اصلی در این جذابیت اشاره کرد و گفت: حافظ عصاره عرفان و معنویت ایرانی اسلامی ما بود؛ فشرده قرن‌های متوالی از ایران قبل از اسلام تا ایران بعد از اسلام. دیوان حافظ دیوان کوچکی است، اما این خلاصه و عصاره یک فرهنگ عرفانی و معنوی است؛ حکمت خسروانی ایران بود که اسلام بر آن افزود و نیاز عرفانی و معنوی انسان را در قرن‌های متمادی اشباع می‌کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: وجه دیگر حافظ، زبان و ادبیات اوست. کلام حافظ کلام بی‌مانندی در زبان و ادبیات است. مانندی ندارد. بسیاری مجذوب حافظ شدند و از کمند او بیرون نیامدند. حتی برای غیرآشنایان به زبان فارسی، سبک زبانی و ادبی حافظ لایه‌های ویژه‌ای دارد که ارتباط برقرار می‌کند.

صالحی آزادگی و آزاداندیشی حافظ را برای مخاطب بیرونی جذاب دانست و گفت: بسیاری از کسانی که به حافظ رو آوردند، اول از این منظر با او آشنا شدند؛ حافظ آزاد، آزاده و آزاداندیش است.

حافظ جادوگر حل تناقض‌هاست

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: حافظ در کنار عارف بودن، یک حکیم و فیلسوف است و بسیاری از دغدغه‌های معناشناسانه و وجودی انسان را پاسخ می‌دهد؛ پاسخ‌هایی که شاعرانه و فیلسوفانه است.

وی به وجه رند و شیدا بودن حافظ اشاره کرد و ادامه داد: رندی حافظ باب دیگری است که جمع زیادی از مردم جهان را متوجه خود می‌کند. دیوان حافظ، دیوانی رندانه است؛ لسان‌الغیب به خوبی توانسته تضادها را کنار هم بنشاند و از آن‌ها یک ترکیب دلنشین بسازد؛ حافظ جادوگر حل تناقض‌هاست.

صالحی در پایان صریح کرد: حافظ شیرازی مربوط به یک دوره یا تاریخ نیست، بلکه در جایگاه اساطیر قرار دارد، ازلی و ابدی است و به همین جهت جهان را درگیر خود کرد.