این جشنواره که با هدف معرفی هنر و موسیقی ایران در قالب یک پروژه‌ی دو‌ساله برگزار می‌شود، در همکاری نزدیک با گروه «هم‌نوازان فاخته» کوشیده است تصویری زنده از سیر تحول موسیقی ایرانی از دوران کهن تا معاصر ارائه کند. در نخستین سال این پروژه، گروه «هم‌نوازان فاخته» با محوریت مکتب منتظمیه و اجرای آثاری از عبدالقادر مراغی و آهنگسازان هم‌دوره‌ی او، توانست بخشی از زیباشناسی موسیقی قرون میانه ایران را بازآفرینی کند. این اجرا با استقبال گسترده‌ی مخاطبان روس همراه شد و در بروشور جشنواره نیز توضیحاتی درباره‌ی مکتب منتظمیه منتشر گردید.

در ادامه‌ی این مسیر، امسال این گروه در دو اجرای دیگر روایت خود از موسیقی ایران را به صحنه برد.

در نخستین برنامه (۱۹ اکتبر / ۲۷ مهر)، موسیقی دستگاهی دوره‌ی قاجار با تمرکز بر آثار درویش‌خان و آوازهای طاهرزاده اجرا شد. در این برنامه، هدایت کلاری نوازندگی سه‌تار را بر عهده داشت، علیرضا رسولی با کمانچه همراهی می‌کرد و مهدی شهسوار به‌عنوان خواننده، فضای موسیقایی قاجار را با بیانی زنده و بداهه‌پردازانه بازآفرینی کرد. این اجرا در یکی از ساختمان‌های تاریخی سنت‌پترزبورگ برگزار شد؛ مکانی که با ساختار کلاسیک موسیقی ایرانی هم‌خوانی داشت و با استقبال چشمگیر مخاطبان و پوشش رسانه‌ای گسترده از جمله پخش مستقیم تلویزیونی همراه شد.

در دومین بخش (۲۶ اکتبر / ۴ آبان)، گروه «هم‌نوازان فاخته» برداشت‌های شخصی و معاصر خود از موسیقی مکتب منتظمیه و دستگاهی دوره قاجار را ارائه کرد. در این اجرا، خشایار پارسا نوازندگی سنتور و سرپرستی گروه را بر عهده داشت و در کنار او ابوذر حسینی با عود و در مقام آهنگساز، محمدمهدی شیخ با تار، آرمان حیدریان با کمانچه و حسین گازر با تنبک حضور داشتند. همچنین احمد شکوری و ندا شهسوار در نقش خوانندگان مرد و زن، ترکیب صوتی متنوعی را شکل دادند که جلوه‌ای نو از چندصدایی در موسیقی ایرانی را به نمایش گذاشت. این کنسرت در سالن معتبر تئاتر آلکساندرینسکی – یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین سالن‌های روسیه – برگزار شد و دو روز پیش از اجرا تمامی بلیت‌های آن به فروش رفت؛ نشانه‌ای از استقبال گسترده‌ی مخاطبان روس از موسیقی کلاسیک ایران.

خشایار پارسا در گفت‌وگویی درباره‌ی این حضور گفت: «تلاش ما بر این بود که موسیقی ایران را نه فقط به‌عنوان میراثی تاریخی، بلکه به‌عنوان زبانی زنده و گفت‌وگویی میان‌فرهنگی معرفی کنیم. در دو سال گذشته، این همکاری فرهنگی با جشنواره دایرافست، پلی میان هنرمندان دو کشور و فرصتی برای شنیده شدن زیبایی‌شناسی ایرانی در قالبی جهانی فراهم کرده است.»

در هر دو اجرا، دکتر مهدی حسینی، دبیر و مشاور ایرانی جشنواره دایرافست نیز حضور داشتند.

حضور درخشان «هم‌نوازان فاخته» در دایرافست نشان داد که موسیقی دستگاهی ایران، با وجود ریشه‌های تاریخی و اصیل خود، همچنان زبانی جهانی برای ارتباط، خلاقیت و گفت‌وگو با فرهنگ‌های دیگر است؛ زبانی که از سنت برمی‌خیزد و در جهان معاصر پژواک می‌یابد.

فاطمه آبروش