به بهانه روز جهانی پیانیست واز آنجایی که نوازنده پیانو هستم اطلاعات کلی در مورد ساز بی نظیر پیانو در اختیار شما قرار می‌دهم.

در قدیم ، ارگ نی دار مورد استفاده ی مردم بود تولیدکنندگان سازها به این فکر افتادند که یک کیبورد طراحی کنند. اولین ابزار موسیقی که در آن سیم به کار رفته است. دولسیمر چکشی است که از قرون وسطی در اروپا مورد استفاده قرار گرفت . در طی قرون وسطی ،چندین بار تولیدکنندگان سعی کردند که یک کیبورد طراحی کنند که در آن سیم به کار رفته باشد.

بعد از قرن ها تلاش تولیدکنندگان توانستند ساند بورد ، پل و یک سیستم مکانیکی برای کیبورد اختراع کنند.

این ساز توسط بارتولومئو کریستوفوری (۱۶۵۵ – ۱۷۳۱)اهل پادوا ایتالیا اختراع شد . تخصص کریستوفوری ، تولید هارپیسکورد بود. او از دانش خود درباره ی کیبورد هارپیسکورد استفاده کرد و اولین پیانو را ساخت . سال دقیق تولید این ساز مشخص نیست برخی اسناد سال ۱۷۰۰ و برخی دیگر سال ۱۶۹۸ راسال تولید پیانو می‌دانند

پیانو در لغت به معنی ملایم است و نام کامل آن نیز پیانو فورته است. فورته نیز معنی لغوی صدای بلند یا رسا دارد. در نهایت این دو کلمه در کنار هم به توانایی این ساز در تولید صداهایی با شدت زیاد و در عین حال ملایم اشاره می‌کند. پیانو از جمله سازهای است که دارای صفحه کلید مختص خود بوده و صدای آن در اثر برخورد چکش‌های این ساز با سیم‌های فلزی داخل ایجاد می‌شود. با فشار دادن کلیدها ، چکش‌ها در داخل جعبه چوبی به حرکت در آمده و در اثر برخورد با سیم‌ها تولید صدا می‌کند. پیانو به عنوان مادر سازها نامیده می‌شود و یکی از کامل‌ترین نوع آن‌ها است. علت این نامگذاری نیز به محدوده بسیار گسترده صوت‌ها اشاره کرده، زیرا این ساز هفت اکتاو داشته و فرکانس اصوات بین ۲۰ تا ۵۰۰۰ هرتز را ایجاد می‌کند.
پیانو از قطعات مختلفی تشکیل شده است. این اجزا و قطعات عبارت‌اند از:کلاویه پیانو؛ اگر به صفحه پیانو دقت نمایید، کلیدهای سفید و سیاه یا همان کلاویه پیانو در کنار هم قرار گرفته‌اند
کلیدهای سفید
کلیدها یا کلاویه‌های سفید که با نام کلیدهای طبیعی نیز شناخته می‌شوند، صدای طبیعی نت را اجرا می‌کنند. برای هر نت موسیقی در هر اکتاو، یک کلید سفید در نظر گرفته شده است. در کل در پیانو نیز هر اکتاو دارای هفت کلید است.
کلیدهای سیاه
کلیدها یا کلاویه‌های سیاه برای تغییر نت‌ها استفاده می‌شود. اگر به کلیدهای سیاه سمت راست ضربه بزنید، نت ریز و در صورتی که به کلید سیاه سمت چپ ضربه بزنید، نت بم اجرا خواهد شد.
ضربه و شدت لمس کلاویه در پیانو بسیار مهم است. هرچه شدت ضربه انگشتان بالا باشد، نتی که اجرا می‌شود صدای بلندتری را ایجاد می‌کند. در صورتی که شدت ضربه نیز کم باشد، صدای ملایم‌تری را تولید می‌شود.
یکی دیگر از اجزای پیانو، پدال‌های آن است. پدال در پیانو مانند پدال در ماشین و خودرو است. همان‌طور که در رانندگی پدال‌ها اهمیت زیادی دارند و باید به صورت دقیق و در زمان مناسب از آن‌ها استفاده شود، پدال‌ها در پیانو نیز همین نقش را دارند. نقش آن‌ها بر روی نت و صدایی که تولید می‌کند، باید مورد توجه قرار گیرد. پدال‌های پیانو دارای سه نوع هستند:
پدال دمپر
پدال دمپر جزو پرکاربردترین نوع پدال است و در سمت راست پیانو قرار دارد. کاربرد این پدال در جدا نمودن دمپر از سیم است. زمانی که پایتان را از روی آن بردارید، صدای نت‌ها قطع می‌شود زیرا سیم از دمپر جدا شده و نتی اجرا نمی‌شود. البته نیازی نیست برای اجرای نت‌های موسیقی مدام پایتان روی پدال دمپر قرار گیرد. هر کلاویه دمپر مخصوص خود را دارد و باید تا زمانی که روی صفحه نت نشان داده می‌شود و یا احساس موسیقی اجازه می‌دهد، پایتان روی پدال قرار گیرد. طرز کار این پدال به این صورت است که با ایجاد ارتعاش، باعث می‌شود تا نت خاصی اجرا شده و صدای سایر نت‌ها نیز به واسطه این لرزش شنیده شود.
پدال سوستنوتو
این پدال کمتر از دوتای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و در وسط پیانو قرار دارد. این پدال برای شنیده شدن نت خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این صورت که تنها صدای نت مشخصی را می‌شنوید و همه نت‌ها به صورت طولانی و مدت زمان زیاد شنیده نمی‌شوند.
پدال کم صدا
این پدال را برای کم کردن و آرام نمودن صدای نت‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند. محل آن در قسمت چپ پیانو است و برای پیانوهای مختلف نقش متمایزی دارد.

خبرنگار : یوسف مهرآئین شلمانی