اجزای میکروسکوپ و تعریف آن ( خیلی کوچک، خیلی بزرگ )

تعریف میکروسکوپ یا ریزبین: دستگاهی است که برای دیدن اجسامی که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند بکار می رود.

سیر تحولی و پیشرفت میکروسکوپ

در طول سده هیجدهم میکروسکوپ در گروه ابزارهای سرگرمی به شمار می آمد. با پژوهشهای بیشتر پیشرفتهای چشمگیری در شیوه ساختن عدسی شئی بدست آمد. بطوری که عدسی های دیگر بصورت ذره بین های معمولی نبودند بلکه خطاهای موجود در آنها که به کجنمایی معروف هستند، رفع شده اند و آنها می توانستند جرئیات یک شی را دقیقاً نشان دهند. پس از آن در طی پنجاه سال، پژوهشگران بسیاری کوشیدند تا بر کیفیت و مرغوبیت این ابزار بیفزایند. سرانجام ارنست آبه توانست پایه دانشی میزان بزرگنمایی میکروسکوپ را تعریف کند.

بدین گونه میزان بزرگنمایی سودمند آن بین ۵۰ تا ۲۰۰۰ برابر مشخص شد. البته می توان میکروسکوپ هایی با بزرگنمایی بیش از ۲۰۰۰ برابر ساخت. مثلاً توان عدسی چشمی را بیشتر کرد. اما توان جداسازی نور ثابت است و درنتیجه حتی بزرگنمایی بیشتر می تواند دو نقطه از یک شی را بهتر تفکیک کند. هر چه بزرگنمایی شی افزایش یابد به میزان پیچیدگی آن افزوده می شود. بزرگنمایی شی در میکروسکوپ های پژوهشی نوین معمولاً ۳X، ۶X، ۱۰X، ۱۲X، ۴۰X و ۱۰۰X است. در نتیجه بزرگنمایی در این میکروسکوپ بین ۱۸ تا ۱۵۰۰ برابر است. چون بزرگنمایی میکروسکوپ نوری به علت وجود محدودیت پراش از بازه معینی فراتر نمی رود برای بررسی بسیاری از پدیده هایی که نیاز به بزرگنمایی خیلی بیشتر دارند سودمند است. بررسی های بسیاری صورت گرفت تا ابزار دقیق تری با بزرگنمایی بیشتر ساخته شود. نتیجه این پژوهشها به ساختن میکروسکوپ الکترونی انجامید.

اجزای میکروسکوپ

الف- اجزای میکروسکوپ نوری :

اجزای نوری عمدتاً مشتمل بر منبع تغذیه نور و قطعات مرتبط با آن میباشد ، از قبیل لامپ با ولتاژ ۲۰ وات ، فیلتر تصحیح نور و کندانسور که کندانسور مشمل بر پنج قطعه است که نور را تصحیح کرده و بر روی نمونه یا شیء مورد بررسی متمرکز میکند:

۱– فیلتر رنگی ( تصحیح نور ) ۲– دیافراگم که حجم نور را تنظیم می کند ۳– دو عدد عدسی محدب ۴– پیچ نگهدارنده کندانسور ۵– پیچ تنظیم دیافراگم

همچنین بخوانید:

میکروسکوپ: دریچه ای به دنیای ناپیدا

میکروسکوپ یا ریزبین، دستگاهی است که برای مشاهده اجسام نامرئی با چشم غیرمسلح استفاده می شود و نقش حیاتی در علوم پزشکی، زیست شناسی و تشخیص بیماری ها…

ب– اجزای میکروسکوپ مکانیکی :

۱ – پایه ( Base ) : کلیه قطعات میکروسکوپ بر روی پایه مستقر میباشد . در برخی از مدلهای میکروسکوپ نوری منبع نور ، فیوز و کابل برق در پایه تعبیه میگردد .

۲ – دسته ( Handle ) : جهت حمل و نقل میکروسکوپ از دسته استفاده میشود . نکته قابل توجه آنکه به هنگام جابجایی میکروسکوپ آن را روی میز کار نمی کشیم .

۳ – لوله میکروسکوپ ( Barrel ): مشتمل بر عدسی شیئی ( Ocular lens ) و عدسی چشمی (Objective lens) که با بزرگن مائی های مختلف طراحی می شوند. ع دسی شی ئی دارای بزرگنمائی های X4 ، X10 ،X40 ، X60 و X100 و عدسی چشمی دارای بزرگنمائی های X10 ، X15 ، X18 میباشد که بسته به نوع میکروسکوپ متفاوت است. عدسی شیئی معمولاً از چندین عدسی محدب که در آن تعبیه شده است تشکیل میگردد.

۴ – صفحه گردان یا متحرک ( Revolver ) : عدسیهای شیئی بر روی این صفحه قرار میگیرند و با چرخاندن آن موقعیت عدسیهای شیئی تغییر میکند.

۵ – پیچ حرکات تند ( Macrometrique ) : این پیچ بر روی دسته تعبیه شده است و باعث میگردد که صفحه پلاتین با سرعت بیشتری در جهت عمودی جابجا شود.

۶ – پیچ حرکات کند ( Micrometrique ) : این پیچ بر روی پیچ حرکات تند قرار داد و صفحه پلاتین را در جهت عمودی و درحد میکرون جابجا میکند .

۷ – صفحه پلاتین ( Platine plate ) : صفحه ای است که نمونه مورد نظر روی آن قرار میگیرد و در جهت طول و عرض دارای دو خط کش مدرج میباشد که جهت ثبت و یادداشت مکان یک نمونه خاص بکار میرود .

۸ – پیچ طول و عرض : این پیچ زیر صفحه پلاتین قرار دارد که آن را در جهت طول و عرض جابجا میکند .

** بزرگنمائی یک میکروسکوپ حاصل ضرب بزرگنمائی عدسی شیئی در بزرگنمائی عدسی چشمی میباشد .**