باشگاه خبرنگاران جوان - «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه امروز یکشنبه ۲۵ آبان در پنل تخصصی کنفرانس بین المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم: تجاوز و دفاع» به میزبانی «کاظم سجادپور» در پاسخ به این پرسش که «با توجه به حمله آمریکا به دیپلماسی، دیپلماسی به کجا می‌رود و چشم‌انداز حل‌وفصل مسائل از طریق دیپلماسی چیست؟ آیا دیپلماسی کاملاً از بین رفته یا همچنان یکی از کهن‌ترین نهاد‌های زندگی بشر برای حل‌وفصل اختلافات به کار می‌آید؟» گفت: من معتقدم حمله نظامی اخیر به ایران که در حقیقت به‌نوعی حمله به دیپلماسی نیز بود، اولین موشکی که از سوی آمریکا و اسرائیل شلیک شد به میز مذاکرات ایران و آمریکا برخورد کرد. از یک سو چنین وضعیتی داشت، اما از سوی دیگر همین جنگ نشان داد که هیچ راهی جز دیپلماسی وجود ندارد.

متن کامل سخنان وزیر خارجه در این نشست به شرح زیر است:

آنچه مقصود رژیم اسرائیل و آمریکا از این جنگ بود، محقق نشد؛ به هیچ یک از اهداف‌شان نرسیدند، بلکه با شکست مواجه شدند. اگر هدف آنها از میان بردن برنامه هسته‌ای ایران بود، این امر محقق نشد. من بار‌ها گفته‌ام؛ تاسیسات ممکن است تخریب شده و از بین برود، اما تکنولوژی با بمباران هوایی از میان نمی‌رود و از آن مهم‌تر، اراده ملت‌ها با بمباران هوایی از بین نمی‌رود.

تاسیسات ما تخریب شد، اما تکنولوژی ما پابرجاست و اراده ما حتی محکم‌تر شده است. اکنون نیز درخواست برای مذاکره مجدداً آغاز شده و این طبیعی است؛ زیرا به آنچه در مورد برنامه هسته‌ای ایران از طریق حمله نظامی می‌خواستند برسند، نرسیدند و این همان حرفی بود که ما بار‌ها گفته بودیم؛ موضوع هسته‌ای ایران راه‌حل نظامی ندارد. آن را امتحان کردند و متوجه شدند که این راه‌حل، راه‌حل درستی نیست.

اما برای مذاکره و دیپلماسی یک قاعده و یک مبنا وجود دارد. این‌گونه نیست که چیزی را که در جنگ به آن نرسیده‌ای، بتوانی در مذاکره به دست بیاوری و خواسته‌های خودت را تحمیل کنی. اولین قدم در دیپلماسی و مذاکره این است که بپذیریم مذاکره با دیکته‌کردن و زورگفتن تفاوت دارد. در مذاکره، دادوستد و منافع متقابل مطرح است.

این‌گونه نیست که یک طرف بتواند به هر آنچه می‌خواهد برسد. مذاکره و دیپلماسی باید مبنای معقول و منطقی داشته باشد و با جدیت صورت گیرد.

اگر چنین شرایطی برای مذاکره فراهم شود، جمهوری اسلامی ایران ثابت کرده که همواره برای مذاکره آماده است. ما هیچ‌وقت میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم؛ همیشه طرف‌های مقابل ما بودند که به میز مذاکره خیانت کردند. هم در توافق برجام سال ۲۰۱۵، جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت مذاکره کرد، با حسن نیت توافق کرد و با حسن نیت اجرا کرد. اما آمریکا بدون هیچ دلیلی، در حالی که ایران به‌طور کامل به تعهدات خود پایبند بود، بدون هیچ دلیلی از توافق خارج شد و به دیپلماسی خیانت کرد؛ به توافقی که محصول دیپلماسی بود و همه دنیا آن را در سال ۲۰۱۵ جشن گرفته بود.

این بار نیز این خیانت به شکل بدتری و با حمله به ایران بروز کرد. این ایران نبود که از دیپلماسی فرار کرده باشد؛ این آمریکا و کشور‌های غربی بودند که همواره به دنبال تحمیل تمایلات خود در طول مذاکره بودند. به نظر من، دیپلماسی همچنان می‌تواند زنده باشد و همچنان راهکار نهایی برای حل‌وفصل اختلافات است، اما باید به معیار‌ها و ضوابط و اصول آن پایبند بود.