فرارو – خودروهای اتومات کم کم دارند جای خودروهای دنده‌ای را می‌گیرند. زیرا مهم‌ترین چالش رانندگی که کلاچ گیری و تعویض دنده پی‌در پی است را از دوش رانندگان برداشته‌اند.

به گزارش فرارو؛ حتی گیربکس‌های اتومات هم انواع مختلف دارند. دو نوع اصلی گیربکس اتوماتیک سنتی (AT) و گیربکس اتوماتیک با سیستم انتقال پیوسته یا CVT است. هرکدام کارکرد خاص خود را دارد و انتخاب بین آنها به اولویت‌های راننده، نوع استفاده و حتی شرایط آب‌وهوایی و مسیر بستگی دارد.

مقایسه نحوه کارکرد گیربکسCVT با AT

AT مخفف عبارت انگلیسیAutomatic Transmission به معنای"انتقال اتوماتیک" است. این نوع گیربکس دارای چند دنده واقعی است و خودرو بر اساس سرعت و فشار روی پدال گاز، به‌صورت مرحله‌ای از دنده‌ای به دنده دیگر می‌رود. همین تغییر دنده‌های مرحله‌ای است که در خودرو حس دنده دادن را به راننده منتقل می‌کند.

گیربکس CVT مخفف عبارت انگلیسی" Continuously Variable Transmission" به معنای "انتقال بی وقفه" است. این نوع گیربکس دنده‌های واقعی ندارد و با استفاده از دو پولی مخروطی و یک تسمه فلزی، نسبت دنده را به‌صورت کاملاً پیوسته و بی وقفه تغییر می‌دهد.

نتیجه این است که موتور همیشه در بهترین دور (RPM) کار می‌کند و خودرو بدون ضربه و بدون احساس تعویض دنده شتاب می‌گیرد. یعنی شما به عنوان راننده عوض شدن دنده را احساس نمی‌کنید.

مقایسه مصرف سوخت گیربکسCVT با AT

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها میان این دو گیربکس سی وی تی و اِی تی، مصرف سوخت است. گیربکس CVT مصرف سوخت کمتری دارد، زیرا دور موتور را همیشه در بهینه‌ترین حالت نگه می‌دارد. به همین دلیل بسیاری از خودروهای امروزی مخصوصاً ژاپنی‌ها (تویوتا، نیسان، میتسوبیشی) از CVT استفاده می‌کنند.

از آنجایی که تغییر دنده‌ها در گیربکس AT باعث بالا رفتن لحظه‌ای دور موتور می‌شود، این گیربکس مصرف سوخت بالاتری دارد.

مقایسه نرمی حرکت و تجربه رانندگی با گیربکسCVT و AT

در گیربکس AT تعویض دنده‌ها کاملاً محسوس است و بسیاری از رانندگان مخصوصاً اسپرت پسندها این حس را ترجیح می‌دهند.

CVT نرم‌ترین تجربه رانندگی را نصیب راننده می‌کند؛ هیچ ضربه یا تکانی در هنگام تغییر نسبت دنده وجود ندارد. اما همین موضوع ممکن است برای برخی رانندگان حس سر خوردن دور موتور ایجاد کند یا حس رانندگی اسپرت را از جوانان بگیرد!

مقایسه دوام و هزینه نگهداری گیربکسCVT و AT

گیربکس AT سال‌هاست در صنعت خودرو استفاده می‌شود و مکانیزم آن قدیمی‌تر است. تعمیرکاران آشنا با این سیستم هم زیادند. بنابراین طبیعی است که هزینه تعمیرات آن پایین‌تراست.

گیربکس CVT هرچند در نسل‌های جدید بسیار بهبود پیدا کرده و استهلاک و خرابی کمتری دارد، اما هنوز هم تحت فشار زیاد (مثل شتاب‌گیری ناگهانی، سربالایی‌های بلند یا یدک‌کشی) ممکن است کم بیاورد و زودتر دچار استهلاک شود. بنابراین این نوع خودروها بهتر است زیر پای رانندگان کاربلد باشد؛ زیرا هزینه تعمیر یا تعویض تسمه فلزی CVT بالاست و متخصصان تعمیر آن هم در بازار تعمیرکاران خودرو ایران کمترند.

مقایسه گیربکسCVT و AT عملکرد در شیب و مسیرهای آفرود

گیربکس AT به خاطر دنده‌های واقعی و توان تحمل گشتاور بالا، در شیب‌های تند، مسیرهای آفرود و شرایط رانندگی سنگین عملکرد بهتری دارد.

CVT برای رانندگی شهری، بزرگراه و استفاده روزمره عالی است، اما برای بارهای سنگین یا فشار طولانی‌مدت طراحی نشده است.

مقایسه شتاب و عملکرد گیربکسCVT و AT

گیربکس AT شتاب اولیه بهتری دارد و در دورهای بالا عملکرد پایدارتری از خود نشان می‌دهد.

گیربکس CVT به‌خاطر پیوسته بودن نسبت دنده، در سرعت‌های متوسط عملکرد بسیار اقتصادی و روان دارد، اما در شتاب‌گیری شدید ممکن است صدای موتور بالا برود و حس کش آمدن نشان دهد. یعنی خودرو هنگام گاز دادن، کند واکنش نشان می‌دهد و احساس می‌کنید ماشین زور می‌زند اما شتاب نمی‌گیرد.

معرفی خودروهای محبوب گیربکس CVT و AT

بیشتر خودروهای چینی گیربکس‌های CVT دارند. چری تیگو 7 پرو از این دسته است که از گیربکس CVT با شبیه‌سازی 9 دنده استفاده می‌کند. ام‌وی‌ام X33 کراس نیز با گیربکس CVT عرضه شده و نسخه X33S آن هم در برخی تیپ‌ها گیربکس CVT با دنده‌های مجازی دارد.

از محصولات داخلی، کوییک اتومات و کوییک پلاس اتومات هر دو دارای گیربکس CVT هستند و نسخه R پلاس این خودرو هم از همین نوع گیربکس بهره می‌برد.

با این حال، گیربکس‌های AT یا اتوماتیک سنتی هم همچنان سهم قابل توجهی در بازار ایران دارند. تارا اتومات ایران‌خودرو از گیربکس 6 سرعته AT استفاده می‌کند و شاهین اتومات نیز با همین نوع گیربکس عرضه شده است.