نویسنده کتاب «درک بحران ایران و آمریکا: پایان جنگ عراق» در تفسیری که دیروز (سه شنبه به وقت محلی) در تارنمای آمریکایی «کامن دریمز»، منتشر شد، تصمیم جمعه گذشته ترامپ را به تایید نکردن پایبندی ایران به توافق هسته ای سال 2015 را غیر محتاطانه ترین اقدام ترامپ دردوران ریاست جمهوریش تاکنون ارزیابی کرد.
وی در ادامه تفسیر خود افزود: این اقدام خطرناک، توافق را دست کم هنوز بطور کامل نابود نخواهد کرد بلکه استحکام یک توافق بین المللی را تضعیف کرده و در نهایت خطر جنگ را افزایش می دهد. با وجود که ترامپ گفته است فعلا از توافق خارج نمی شود اما تهدید کرده اگر کنگره تحریم های جدیدی را وضع نکند، این کار را خواهد کرد.
در حالی که تقریبا هر کارشناس مسائل ایران موافق این است که تهران به تعهداتش در قبال توافق هسته ای پایبند است، روشن است که انگیزه ترامپ کاملا سیاسی است. اما این اقدام با هر انگیزه ای که باشد خطرناک است.
این مفسر و نویسنده آمریکایی، توافق هسته ای را به عنوان یک موفقیت دیپلماتیک «باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریکا عنوان کرد و نوشت این توافق درست مطابق با اهداف مورد نظر موثر واقع شده است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی، جامعه اطلاعاتی آمریکا و هر کارشناس جدی مسائل مربوط به برنامه هسته ای ایران از سراسر جهان موافق این امر است که ایران به شروط توافق پایبند است. این بدان معناست که تولید غنی سازی ایران اکنون حدود یک درصد قبل است و این کشور فاقد غنی سازی در سطح بالا است و برنامه هسته ای اش تحت نظارت شدید بازرسان بین المللی است.
با این حال، ترامپ به خواسته های متحدان کلیدی آمریکا، اعضای کنگره از هر دو حزب اصلی این کشور و حتی مشاوران ارشد امنیتی خود، که همگی مصرانه از وی خواستند توافق را حفظ کند، بی اعتنایی کرد.
ترامپ در مدعای خود برای خروج از توافقی که ایران با حسن نیت به آن پایبند بوده است، به هر نظری درباره حفظ اعتبار آمریکا به عنوان یک شریک مذاکره کننده قابل اعتماد بی اعتنایی کرد. وی در مقابل، تصمیم خود را در تایید نکردن پایبندی ایران به توافق را با ترکیبی از اظهارات اغراق آمیز، انتقاد از اقداماتی که ربطی به مفاد توافق ندارد و دروغ های آشکار توجیه کرد.
وی در اعلام تصمیم خود مدعی شد که «حکومت ایران مرتکب موارد متعدد نقض توافق» شده است و برای مثال، از محدودیت 130 متریک تنی آب سنگین فراتر رفته است. همان طور که در گزارش گاردین آمده است، این اظهارات «در بهترین حالت گمراه کننده است». ایران دو بار از سقف تعیین شده در توافق درباره ذخایر آب سنگین فراتر رفت، اما این وضع بسرعت اصلاح شد و ذخایر ایران اکنون زیر محدوده تعیین شده است.
وی همچنین بدون ارائه شاهدی گفت که «بسیاری بر این باورند که ایران با کره شمالی همکاری دارد.»
ترامپ درباره پیش پرداخت پول به ایران قبل از امضای توافق و تخلف ایران درباره مقررات این توافق دروغ گفت. وی اشاره کرد که این پولی بوده که غرب به ایران داده است، اما اشاره ای نکرد که این پول متعلق به خود ایران بوده که از مدتها قبل از سوی آمریکا و متحدانش مسدود شده بود. چنین منابع مالی ای تا زمانی که بازرسان هسته ای سازمان ملل به این تصمیم رسیدند که تهران واقعا به تعهداتش پایبند است، آزاد نشدند.
در نهایت اینکه، ترامپ درباره وضع داخل ایران دروغ گفت و ادعا کرد که این توافق باعث لغو تحریم ها قبل از «فروپاشی حکومت ایران» (به دلیل تحریم ها) شد. با وجود تهدیدهای آمریکا و تحریم های فلج کننده (که بیش از دولت بر مردم عادی ایران تاثیر داشته است، حکومت ایران بسیار از «فروپاشی کامل» فاصله داشته و دارد.
ترامپ از تایید این موضوع خودداری کرد که آمریکا و ایران در واقع در یک طرف جنگ خاورمیانه قرار دارند. تهران و واشنگتن از دولت های افغانستان و عراق حمایت می کنند و در جنگ با داعش در سوریه و عراق شرکت دارند.
بنیس در ادامه تفسیر خود نوشت: گذشته از این، با وجودی که نیروهای نظامی ایرانی و آمریکایی از طرف های مختلفی در جنگ داخلی سوریه حمایت می کنند، اما برای جلوگیری از حملات علیه یکدیگر پیوسته در تماس با هم هستند. در حقیقت هر چند ترامپ تحریم های جدیدی را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به بهانه ادعایی حمایت آنها از تروریسم اعلام کرد اما در قرار دادن آن در فهرست سازمان های تروریستی خارجی احتیاط کرد، زیرا این امر سربازان آمریکایی را که در نزدیکی نیروهای سپاه (با داعش) می جنگند، در معرض خطر قرار می دهد.

** از بین بردن برجام هرگونه تلاش آمریکا را برای دستیابی به توافق با هر کشوری بسیار دشوار می کند
از آنجا که ترامپ نتوانست به شکستن واقعی توافق توسط ایران اشاره کند، در مقابل مدعی شد که ایران «به روح توافق متعهد نبوده است». وی توسعه موشکی ایران را محکوم کرد و از اینکه در توافق به این موضوع پرداخته نشده ابزار تاسف کرد. اما این توافق درباره فناوری موشکی نبود بلکه توافقی درباره غنی سازی هسته ای است. این تنها راه برای جلب توافق همه طرف های مذاکره بود و فروپاشی آن در حالی که ایران به تعهداتش پایبند است، هر گونه دستیابی به توافقی را در زمینه مسائل موشکی و غیره در آینده و با هر کشور دیگری بسیار دشوار می کند.
موضع جدید ترامپ درباره ایران به این توافق چندجانبه پایان نمی دهد و فعلا حتی باعث خروج آمریکا یا پایان دادن به تعهدات آمریکا تحت توافق نمی شود.
ترامپ تصمیم گیری درباره این توافق را به کنگره واگذار کرد. توافق برجام یک توافق چندجانبه و یک قرارداد نیست و در نتیجه به تصویب سنا نیاز نداشت، اما اوباما برای جلوگیری از بروز مشکلات سیاسی وارد توافق جداگانه ای با کنگره شد که لازمه آن تایید پایبندی ایران به توافق توسط رئیس جمهوری آمریکا در یک بازه زمانی 90 روزه بود.
اگر ترامپ توافق را تایید نکند، کنگره 60 روز وقت دارد درباره تحریم های ایران تصمیم بگیرد. این تصمیم تعهدات واشنگتن را که (شامل لغو تحریم های هسته ای است) نقض می کند و ایران و دیگر امضاکنندگان توافق، آمریکا را در نابودی توافق مقصر خواهند دانست.

** آسیب جدی ترامپ به جایگاه آمریکا در جهان
اقدامات ترامپ در راستای «آمریکا در اولویت است» به جایگاه تردیدآمیز کنونی آمریکا در جهان بطور جدی آسیب رسانده است. این اقدام جدید ترامپ به همکاری بین المللی، تلاش ها در زمینه منع گسترش تسلیحاتی، احترام به قانون بین المللی و اعتبار سازمان ملل که توافق را تایید کرده است، به طور جدی آسیب می رساند.
این تصمیم خطرناک است زیرا حاوی ای پیام برای ایران، شرکای مذاکره کننده واشنگتن و جهان است که واشنگتن به تعهدی که امضا کرده پایبند نیست و به دنبال راهی برای خروج از آن است. این تصمیم خطرناک است زیرا به کره شمالی می گوید نباید اهمیتی به مذاکره با واشنگتن دهد زیرا نمی توان به آمریکا درباره عمل به تعهداتش اعتماد کرد.

** خروج از توافق توهین کامل به شرکای آمریکا در برجام و سازمان ملل است
نویسنده همچنین خطر دیگر این تصمیم را به دلیل وجود احساسات ضد ایرانی و ضد برجامی در کنگره و فشارهای خارجی از جمله توسط حامیان اسرائیل بر قانونگذاران آمریکا برای پیروی از این تصمیم غیرمحتاطانه ترامپ ارزیابی کرد و افزود: اگر کنگره تحریم های جدیدی را علیه ایران وضع کند، تهدید نابودی واقعی توافق را در برخواهد داشت مگر این که دولت ایران همچون آنچه که در قبل انجام شده است، به همتای آمریکاییش خویشتنداری و بلوغ سیاسی بیشتری نشان دهد.
خروج از توافق توهین کامل به شرکای مذاکره کننده ما در چین، فرانسه، آلمان، روسیه و انگلیس خواهد بود که به تهیه این توافق کمک کردند و علاوه بر این اهانت به ایران است.
خروج آمریکا از توافق همچنین اهانت به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است که توافق را تایید کرد و به مذاکره کنندگان یادآوری کرد که طبق قانون بین المللی باید «تصمیمات شورای امنیت را پذیرفته و اجرا کنند» از جمله توافق هسته ای ایران را به طور کامل اجرا کنند.
تصمیم غیرمحتاطانه ترامپ خطر جنگ را محتملتر می کند و اگر کنگره به دام ترامپ نیفتد و با خواسته های وی برای اعمال تحریم های هسته ای جدید مخالفت کند، ترامپ مجبور خواهد شد که به وعده خود درباره لغو توافق عمل کند و چنین اقدامی به هر کسی که تاکنون قانع نشده است ثابت خواهد کرد که آمریکا کشوری سرکش است.
اروپام**9158**1479
مترجم: بهجت عباسی **ناشر:حسن سالک رضائی