سال‌هاست که نمک به عنوان علت فشار خون بالا شناخته شده است. در حال حاضر تحقیقات جدید نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی با نمک زیاد ممکن است به مغز شما آسیب برساند.
آخرین مطالعه برای نشان دادن ارتباط بین رژیم غذایی حاوی نمک زیاد و مشکلات حافظه و تفکر در موش انجام شده است. اما تحقیقات قبلی در مورد انسان نشان می‌دهد که ارتباط بین رژیم‌های غذایی با نمک زیاد و سلامت مغز نیز وجود دارد.

در جدیدترین مطالعات، محققان مقدار نرمال نمک در رژیم غذایی موش را 8 و 16(در این دو مقدار) برابر افزایش دادند. طی 8 تا 12 هفته، موش‌ها علائم مشکلات حافظه و تفکر را نشان دادند. آن‌ها برای تشخیص موقعیت‌های آشنا و قبلی از موقعیت جدید دچار مشکل شده بودند.
عبور از مارپیچ‌ها برای آن‌ها سخت‌تر شد و همچنین نمی‌توانستند دیوار لانه خود را بسازند. این رفتارها همگی بیانگر تعامل موش با جهان اطراف اوست که با توجه به مشکلات اشاره شده در واقع موش تعامل خود با جهان اطرافش را از دست می‌دهد.
کاستنتینو آیادکولا MD، استاد علوم اعصاب و نورولوژیست در کالج پزشکی Weill Cornell در شهر نیویورک و سرپرست این تحقیق می‌گوید: “ما در مورد انسان‌ها به فعالیت‌های روزانه زندگی توجه می‌کنیم و همین اختلالات در انسان برای انجام کارهای روزمره و تعامل با جهان اطرافش اتفاق می افتد، که این همان مشکلی است که ما به آن نقص شناختی شدید یا زوال عقل می‌گوییم.”
برای انسان‌ها زوال عقل شامل اختلالاتی مانند مشکلات حافظه، عدم تمرکز و عدم توانایی پوشیدن لباس، آشپزی، پرداخت صورتحساب یا انجام امور روزمره دیگر است.
آیدکولا می‌گوید میزان نمکی که او و همکارانش به رژیم غذایی موش‌ها اضافه کردند افراطی و بیش از حد زیاد بود. اما احتمال می‌دهند مقدار نمک در یک رژیم غذایی معمول آمریکایی حدود 5 تا 6 واحد نمک از این رژیم افراطی باشد.

اما او می‌گوید: “هیچ کس دقیقاً نمی‌داند که آمریکایی‌ها چه مقدار نمک می‌خورند، زیرا بیشتر بیشترین مقادیر نمک در غذاهای فرآوری شده یا غذاهای رستوران پنهان شده‌اند. من مطمئن هستم که این نکته مهم به شدت دست کم گرفته شده است. ”
همچنین، موش‌ها سطح معینی از اختلالات را بدون توجه به اینکه چه میزان از دو مقدار نمک در رژیم غذایی آن‌ها بود، نشان دادند. این نشان می‌دهد که مقدار نمک کمتر نیز می‌تواند مشکلات مشابهی را ایجاد کند، آیدکولا: “من معتقدم که شما می‌توانید اختلالات شناختی را از سطوح حتی پایین‌تر از آنچه ما استفاده کردیم مشاهده کنید”.

اثر بالقوه تغییر مداوم

Pinky Agarwal متخصص مغز و اعصاب در زمینه اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون در EvergreenHealth در Kirkland که از اعضای آکادمی مغز و اعصاب آمریکا نیز است، درباره تغییر رژیم غذایی بیماران خود توضیح می‌دهد.

وقتی پزشکان درباره نمک و سلامت بیمارشان فکر می‌کنند، آن‌ها بیشتر بر فشار خون بالا، افزایش فشار خون، بیماری قلبی عروقی و سکته مغزی تمرکز می‌کنند.”آگاروال، که در این مطالعه سهیم نبود، می‌گوید:” اگر بیمار فشار خون بالا نداشته باشد، ما در مورد نمک صحبت نمی‌کنیم. ” “این مطالعه دلیل خوبی برای ماست که از همه در مورد مصرف نمک سؤال بپرسیم.”

چه مقدار نمک

اثراتی که در مطالعه آیدکولا در موش‌ها بروز کرد، مسیر غیرمستقیمی را دنبال می‌کند. هنگامی که موش‌ها غذای آزمایشی دکتر را خوردند، نمک زیاد باعث ایجاد تحریک در روده کوچک آن‌ها شد و شروع به تولید مقدار زیادی از Th17 کرد، که این نوع سلول یکی از انواع سلول‌های سفید خون درگیر با سیستم ایمنی است. این امر منجر به افزایش سطح پروتئینی دیگری از سیستم ایمنی بدن، به نام IL-17 می‌شود.

همان‌طور که این مشکل برای موش ایجاد شد، احتمالاً برای انسان هم به وجود خواهد آمد. هنگامی که بدن بیش از حد IL-17 تولید می‌کند، دیگر نمی‌تواند به اندازه کافی از یک ماده شیمیایی به نام اکسید نیتروژن تولید کند که توسط سلول‌های عروق خونی ایجاد می‌شود. هنگامی که سطح اکسید نیتروژن کاهش می‌یابد، عروق خونی نمی‌توانند به اندازه کافی منبسط شوند، که منجر به کاهش جریان خون به مغز می‌شود.

Iadecola می‌گوید: “شما نیز برای فعالیت درست مغزتان به اکسید نیتریک نیاز دارید”
به گفته دیوید هافلر، متخصص مغز و اعصاب، که این مطالعه را نپذیرفت، کشف این خصوصیت نمک که می‌تواند منجر به مشکلات حافظه و تفکر از طریق واکنش‌های داخل روده شود بسیار مهیج است.
هافلر استاد و رئیس بخش نورولوژی و زیست شناسی در دانشکده پزشکی ییل می‌گوید: “این پژوهش نشان می‌دهد که تأثیر رژیم غذایی ممکن است بطورعمده ای بتواند در ضعف عروقی دخالت داشته باشد.”

نمک بالا = نرخ بالاتر بیماری

تحقیقات هافلر اهمیت مطالعه جدید را پشتیبانی می‌کند. در سال 2013 او و همکارانش اولین مطالعه خود را مبنی بر افزایش بیش از حد Th17 بر اثر افزایش مصرف نمک منتشر کردند که نشان می‌دهد افزایش این پروتئین بر پیشرفت مولتیپل اسکلروزیس تأثیر بسزاییدارد. این کشف ممکن است به توضیح افزایش بیماری MS و سایر بیماری‌های نقص خود ایمنی مانند پسوریازیس، بیماری التهابی روده و آرتریت روماتوئید کمک کند.

هافلر می‌گوید: “اثر نمک کاملاً قابل توجه است.”
ایادکولا می‌گوید برخی مطالعات نشان می‌دهد، بیشترین میزان سکته‌های مغزی و زوال عقل در کشورهایی است که مردم نمک زیادی مصرف می‌کنند.
او می‌گوید: “هیچ کس نمی‌داند چطور و چرا، و بسیار بحث برانگیز است که برخی از مردم معتقدند ممکن است با محدود کردن بیش از حد مقدار نمک به بدن آسیب برسد، و مردم را تشویق می‌کنند تا نمک را به میزان بسیار کمی محدود کنند.”
به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در مارس 2017 منتشر شد، ارتباط بین رژیم‌های کم نمک و بدتر شدن مهارت‌های تفکر در بزرگسالان بالای 50 سال، به ویژه افرادی که بیش از 80 سال داشتند، اثبات کرد.

محققان کانادایی در سال 2011 گزارش دادند افراد مسنی که کمی فعالیت ورزش داشتند کمتر به مشکلات حافظه و تفکر مبتلا شده‌اند در حالی که از یک رژیم غذایی پر نمک استفاده می‌کردند. در سال 2013، یک مطالعه در ترکیه نشان داد که استفاده از مقادیر کمتر نمک به توانایی بهتر مغز در بزرگ‌سالان مبتلا به فشار خون بالا کمک می‌کند.

بیشتر از فقط، فشار خون بالا

آگاروال می‌گوید پزشکان نیاز به آزمایش‌ها و پرسشنامه‌های بیشتری برای تجویز مقدار نمک مناسب به بیماران خود دارند. اکثر نمک‌های رژیمی بعد از همه چیز در نمکدان و روی میز آشپزخانه می‌رسد. به علاوه همان‌طور که قبلاً بیان شد استفاده از غذاهای فرآوری شده و وعده‌های غذایی رستوران محاسبه مقدار نمک مصرفی را سخت می‌کند.

عوارض دیگر: افراد مختلف نیازمند مقادیر مختلف نمک هستند، درست مثل موش. در مطالعه ایادکولا، موش‌های مسن‌تر زودتر از موش‌های جوان‌تر علائم اختلال را نشان دادند. موارد دیگری مانند ژنتیک نیز در تعیین میزان زیاد بودن نمک و نقش آن در بدن تأثیر دارند.

هافلر می‌گوید: “بسیار واضح است که چگونگی عملکرد نمک و مقدار آن به تنوع ژنتیکی درون افراد و به‌صورت کاملاً انفرادی بستگی دارد. او می‌گوید مقدار لازم نمک در چرخه روزمره انسان حدود 500 میلی گرم نمک در روز است. انجمن قلب آمریکا می‌گوید: بسیاری از آمریکایی‌ها هر روز بیش از 6 برابر این مقدار را مصرف می‌کنند.
هافلر می‌گوید: “ما نمک بیشتری نسبت به آنچه در طبیعت ما نهادینه شده و باید آن را رعایت شود، مصرف می‌کنیم.”

اثرات نمک زیادمی توانند برگشت پذیر باشند

اگر غذای نمکی دوست دارید، این قسمت می‌تواند خبر خوبی برای شما باشد. هنگامی که موش‌ها به رژیم معمولی خود بازگشتند، عملکرد مغز آن‌ها به حالت عادی بازگشته است، این نشان می‌دهد که مشکلات ناشی از خوردن بیش از حد نمک ممکن است پس از قطع آن تغییر کند در صورتی که شما مصرف نمک را محدود کنید. آگاروال نیز می‌گوید: “این چیزی است که می‌تواند کنترل شود” و البته، این امر می‌تواند از طریق اجتناب از مصرف رژیم غذایی با نمک بالا تحقق یابد.
موش‌ها در این تحقیق به مدت 3 ماه به رژیم غذایی با نمک زیاد خود ادامه دادند. آیا نقطه‌ای وجود دارد که در آن مغز شروع به آسیب دائمی می‌کند؟
آیدکولا می‌گوید: “ما نمی‌دانیم دقیقاً چه اتفاقی خواهد افتاد اگر به مصرف زیاد نمک برای 10 سال ادامه دهید”. پیشنهاد من این است که چون جریان خون در مغز کاهش می‌یابد و چون پس از آن رگ‌های خونی مغز به درستی عمل نمی‌کنند، اتفاقی بسیار وسیع و احتمالاً غیر قابل جبران خواهد افتاد. در نهایت می‌توان گفت کنترل مقدار مصرف نمک ممکن است یک گام مهم برای جلوگیری از زوال عقل است.