احترام به هنر را به دانشگاه برگردانید/ انتشار یک بیانیه انتقادی

بابک ولی پور مدرس و نوازنده گیتار در گفتگو با خبرنگار مهر توضیح داد: دانشگاه به عنوان یکی از نهادهای مهم در رشد آگاهی جامعه همواره با چالش‌هایی روبرو بوده و آنچه به رشد دانشگاه و برطرف کردن چالش‌ها منجر می‌شود در نسبت مستقیم با عملکرد مدیران، دانشجویان و شهروندان جامعه است. با وجود کاستی‌های دانشگاه هنوز در کشور ما افراد زیادی خواهان تحصیل در آن هستند و با فشارها و محدودیت‌های مختلف حضور در این نهاد را از اولویت‌های زیستی خود می‌دانند.

وی افزود: هرچند ورود به دانشگاه نسبت به ادوار گذشته آسان تر شده و ظرفیت‌ها در بسیاری رشته‌ها از جمله رشته‌های هنری و موسیقی افزایش چشمگیری داشته اما کیفیت آموزشی به صورت عمومی رو به صعود نبوده است.

این نوازنده درباره مشکلاتی که دانشجویان رشته موسیقی با آن رو به رو هستند، بیان کرد: دانشجویان موسیقی علاوه بر کمبود امکانات آموزشی، اتاق‌های تمرین استاندارد و به اندازه و نداشتن ساز مناسب، گاه با مدرسانی مواجهند که نه تنها از نظر علمی بلکه از نظر رفتاری نیز شایسته‌ حضور در دانشگاه نیستند. ما به خوبی آگاهیم جایگاه مدرسان دلسوز و با دانش همواره برای عموم دانشجویان و شهروندان محترم است و پیکان انتقاد دانشجویان هرگز به سمت آنان نیست و در اینجا انتقاد و اعتراض دانشجویان نسبت به مدرسانی نیست که کار خود را خوب انجام داده و در برخورد با دانشجو احترام را به جا آورده و در نهایت دانشجو موفق نشده است نمره‌ قابل قبول از آنها کسب کند، بلکه اینجا صحبت فراتر از برخوردهای شخصی است و دانشجویان از برخوردهای نامحترمانه گله‌مندند.

ولی پور تصریح کرد: توهین‌های مکرر برخی مدرسان موسیقی در دانشگاه‌های ما چنان عادی شده است که دانشجویان از مدیران گروه درخواست رسیدگی کرده‌اند اما متاسفانه اقدام درخوری صورت نگرفته و از نتایج بی‌تفاوتی مدیران انصراف دانشجو از ادامه‌ تحصیل یا افت درسی و دلسردی او بوده است. وقتی مدرسی به دلیل اعتراض دانشجویان بابت مسایل حاد رفتاری از دانشگاه کنار گذاشته می‌شود و بعد از مدتی دوباره دعوت به کار می‌شود این شائبه را در دانشجویان به وجود می‌آورد که گویا از قدرت کافی برای دفاع از حق خود برخوردار نیستند. پشتیبانی مدیر گروه موسیقی از چنین مدرسی به چه معناست؟ چرا اختلاف میان برخی مدرسان باید موجب قبول نشدن دانشجو شود؟ به هر حال در این زمینه پرسش های متعددی وجود دارد که دانشجویان خواستار پاسخ آن هستند.

این هنرمند که مسئولیت هماهنگی و انتشار بیانیه «احترام را به هنر، هنرمند و هنردوست برگردانیم» را به عهده دارد در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: بیانیه‌ «احترام را به هنر، هنرمند و هنردوست برگردانیم» خواسته ای مسالمت‌آمیز در راستای احقاق حق دانشجویان موسیقی است. مدرسی که لقب استاد دانشگاه را دارد از سوی جامعه مورد اعتماد قرار دارد و دارای قدرت اثرگذاری یا تخریب در سطحی فراتر از دانشگاه است. مخاطب این بیانیه تمام مدیرانی هستند که عزل و نصب مدرسان دانشگاه با دستور و نظارت آنها انجام می‌شود. امید است با انتشار این متن مدیران گروه‌های موسیقی، روسای دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها و مدیران ارشد درصدد رسیدگی به اعتراضات دانشجویان برآیند. طی ماه‌ها و سال های گذشته دانشجویان مراتب اعتراض خود را نسبت به سطح علمی و البته رفتاری برخی مدرسان دانشگاهی با مدیران گروه و دست‌اندرکاران تصمیم گیرنده مطرح کرده‌اند و اکنون زمان عمل فرا رسیده است. از مدیران انتظار می‌رود که ذیل جلسه‌ای فوری شنونده‌ دانشجویان باشند و نتیجه اقدامات خود را به اطلاع دانشجویان و عموم مردم برسانند.

بیانیه‌ «احترام را به هنر، هنرمند و هنردوست برگردانیم» خواسته ای مسالمت‌آمیز در راستای احقاق حق دانشجویان موسیقی است. مدرسی که لقب استاد دانشگاه را یدک می‌کشد از سوی جامعه مورد اعتماد قرار دارد و دارای قدرت اثرگذاری یا تخریب در سطحی فراتر از دانشگاه استاین نوازنده گیتار کلاسیک در پایان صحبت های خود در رابطه با چرایی پیگیری اش پیرامون این موضوع عنوان کرد: در اجتماعی که آموزش موسیقی در آن روز به روز گسترده‌تر می‌شود و شمار دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های موسیقی در شهرهای کوچک و بزرگ روندی افزایشی دارد باید به این پرسش اندیشید که «منظور ما از آموزش موسیقی چیست؟». در هر فرآیند آموزشی جدا از مهارت‌ها و بحث‌های علمی، رفتار و ارتباطات برآمده از احترام نقشی مهم ایفا می‌کنند و سال هاست که دانشجویان پیگیری‌هایی را بابت سوءرفتارهایی که در محیط دانشگاه شاهد بوده‌اند انجام داده‌اند که متاسفانه چندان راه به جایی نبرده‌اند. به عنوان یک شهروند و عضوی از جامعه موسیقی به همراه امضاکنندگان این نامه ترجیح دادیم فراتر از مسایل موردی و فردی، مطالبه‌ خود مبنی بر حضور افراد لایق چه از نظر رفتاری و چه علمی را در فضاهای دانشگاهی موسیقی اعلام کنیم. در فضایی که صحبت از حقوق شهروندی و پاسداشت کرامت انسان‌هاست، طرح چنین بیانیه‌ای وظیفه هر شهروند و علاقه‌مند به هنر است.

در متن بیانیه «احترام را به هنر، هنرمند و هنردوست برگردانیم» که به امضای تعدادی از دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته موسیقی رسیده و نسخه ای از متن کامل آن به همراه اسامی امضاکنندگان به گروه هنر خبرگزاری مهر ارسال شده، آمده است:

«علی‌رغم کمبودها و سختی‌ها، با تحمل ناملایمات پا به مسیر هنر گذاشته‌ایم و به دنبال درکی عمیق‌تر از زیبایی‌ها و انسانیت امیدوارانه پیش می‌رویم. علاوه بر تلاش در بدست آوردن آگاهی و مهارت، معتقدیم آنچه ما را در زمره‌ هنرمند و هنردوست با یکدیگر متحد می‌کند رفتارهایی برآمده از اخلاق و تلاش برای حرمت نهادن به کرامت انسانهاست.

هرچند اقبال هم‌میهنانمان به هنر مایه‌ خرسندی است اما از سوی دیگر نگران رفتارهایی هستیم که از سوی برخی مدرسین و صاحب منصبان هنری به صورتی فزاینده در جریان است. در اجتماعی که بنا بر مناسبات فرهنگی و مذهبی‌اش علم و معلم جایگاهی بس محترم داشته است، جای تعجب دارد که امروز شاهد رفتارهایی توهین آمیز نسبت به هنرجویان در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش هنری هستیم. استمرار این رفتارهای به دور از ادب و متانتِ برخی استادان دانشگاه بدان حد رسیده است که ترس و تنفر جایگزین شوق و طراوت در دانشجویان و هنرجویان برخی رشته‌های هنری از جمله موسیقی شده است. از ثمرات نامیمون برخوردهای خارج از چارچوب برخی مدرسین، دلسردی و انصراف دانشجویان از تحصیل و حتی بی‌اعتباری نهاد دانشگاه بوده است.

امضاکنندگان این متن که همگی از خانواده‌ هنر و موسیقی هستند ضمن قدردانی از برخی مدرسان شریف، ابتدا بر مدارا و گفتگو تاکید داشته‌اند اما متاسفانه با شدت گرفتن چنین رفتارهایی از سوی برخی مدرسان دانشگاهی، نسبت به دانشجویان، هنرجویان و دیگر مدرسین محترم، به انتشار و امضاء این متن مصمم گشته‌اند تا مسئولین محترم بنا بر ضرورت، پیگیری این موارد را عهده‌دار شوند. بدیهی است که شناسایی و برخورد با این مدرسین نه‌تنها به نفع دانشجو و دانشگاه بلکه به سود فضای فرهنگی کشور است و امید است که ضمن برخورد قاطعانه با چنین افرادی راه بر سوءاستفاده‌ آن‌ها از مناصب دانشگاهی بسته شده و دیگر شاهد حضور این افراد ذیل نام مدرس دانشگاه در شهرهای مختلف نباشیم. از آنجا که عناوین دانشگاهی در جامعه و در میان مردم طنین مثبتی داشته و به زعم بسیاری مُهر تاییدی معتبر بر رفتار و علم مدرسین قلمداد می‌شود، از مدیران دلسوز فرهنگی و هنری کشور مصرانه خواستار رسیدگی به اعتراضات دانشجویان و دیگر اهالی هنر به این سوءرفتارها هستیم تا بدین‌وسیله از خدشه‌دار شدن ساحت ارزشمند هنر و دانشگاه و زیر سوال رفتن شأن و جایگاه مدرس و استاد جلوگیری به‌عمل آید.

ما امضاکنندگان این متن خواستار پیگیری سریع و برخورد با کسانی هستیم که عرصه هنر را به میدانی برای عقده‌گشایی‌ها و کاستی‌های خود تبدیل کرده و تعرض مداوم به ساحت دانشجویان را به رفتاری شایع بدل نموده‌اند. آسیب‌ها و مضرات حضور این افراد در دانشگاه‌ها و دیگر مراکز آموزشی برای هنرجویان بسیار بیش از ثمراتشان بوده است. زیبنده‌ محیط‌های دانشگاهی نیست که هنرجویان خانم مورد توهین‌های خاص برخی مدرسین مرد قرار گرفته و چنین برداشت شود که مدیران قصد برخورد با خاطیان را ندارند. علاوه بر آن، نه تنها مدرسین مرد خاطی، که برخی از خانم‌هایی که در کسوت مدرس، کرامت دانشجو و شأن علم و هنر را رعایت نکرده و با رفتارهای زننده و آکنده از نفرت و تحقیر، فضای آموزشی و کلاس درس را مسموم و آلوده ساخته و آینده‌ی هنری و تحصیلی هنرجویان را متزلزل می‌سازند نیز باید مورد بازخواست قرار گیرند تا دیگر شاهد دلسردی هنرجویان از عرصه‌های آموزش هنر نباشیم.

امضاکنندگان این متن معتقدند برخی از افرادی که در حال حاضر در دانشگاه‌ها به تدریس اشتغال دارند به دلیل مشکلات شدید رفتاری و گاه علمی به هیچ وجه صلاحیت حضور در این فضا را نداشته و باید سریعا از ادامه‌ کار ایشان جلوگیری به‌عمل آید. این مساله در اولین مرحله با مدیران عرصه‌ فرهنگ، هنر و موسیقی در میان گذاشته شده است اما چنانچه مورد بی‌توجهی ایشان قرار گیرد به ناگزیر از طریق مجاری دیگر پیگیری خواهد شد. مسئولین به حکم وظیفه و دلسوزی می‌توانند با انتشار فراخوان از دانشجویان فعلی و سابق و دیگر افراد صاحب‌نظر در زمینه‌ هنر دعوت کرده و به این موضوع رسیدگی کنند. قطعا در صورت ایجاد فضایی محترمانه و امن برخی افراد که مورد هتک حرمت مدرسان قرار گرفته‌اند حاضر به ارائه اسامی و شرح ماوقع خواهند بود. امید است مسئولین و تصمیم گیرندگان عرصه‌ فرهنگ و هنر با توجه به اهمیت موضوع این مطالبه‌ به حق را جدی گرفته و با اقدامات در خور و فوری زمینه‌ساز محیطی امن و انسانی در دانشگاه‌ها و سایر مراکز هنری باشند.»