هنرمندی که با تلفیق چوب و قطعات خودرو مجسمه خلق می‌کند

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها؛ شاید اگر چند سال پیش نشریه ترکیه ای با هنرمند تبریزی مصاحبه نکرده بود ما اکنون نمی توانستیم به داشته های این شهر افتخار کرده و وقتی بخواهیم استاد بهرام آشفته را معرفی کنیم به اسب آهنی، یکی از آثار زیبا و منحصر به فرد او که دربوستان ائل گلی تبریز نصب شده است استناد کنیم.

در حالی که مسوولان شهری نسبت به خیلی از موضوعات و هنرمندان در شهر غافل بوده و به آثار آنها ترتیب اثر نمی دهند اما گفتگوی یک نشریه ترک زبان با یک هنرمند تبریزی باعث می شود این هنرمند درخارج از کشور و سپس در بین عموم شهروندان و مسئولان شناخته شود.

استاد بهرام آشفته قبل از اینکه درداخل کشور شناخته شود در آن سوی مرزها و کشورهای خارجی شناخته شده بود، بعد از رسانه ای شدن هنر وی پیشنهادات و سفارش های زیادی از کشورهای مختلف دنیا همچون آلمان، فرانسه، ترکیه و ...به سوی او روانه شد.

با استاد بهرام آشفته هنرمندی که با تلفیق چوب، فلزات و قطعات دورریز و بازیافتی خودرو، هنر جدیدی در خلق آثار و مجسمه های حجمی به نام خود ثبت کرده است به گفتگو نشسته ایم تا از نحوه ساخت مجسمه اسب آهنی زیبای بوستان ائل گلی و علاقه مندی هایش به دنیای هنر بگوید و اینکه چگونه شد از نمایندگی تعمیرات یک شرکت خودروسازی استعفا داده و کار خود را در وادی هنر دنبال کرد و از مجسمه های حجمی همچون اسب آهنی، پروانه های فلزی پل کابلی تبریز و طرح از پیله تا ابریشم منطقه آزاد ارس، بز آهنی و نمادهای ایران باستان برایمان سخن بگوید.

استاد بهرام آشفته۴۰ بهار عمرش را سپری کرده است وآن چنان که دفتر خاطرات خود را ورق می زند به یاد می آورد که از بچگی عاشق طراحی بوده و طرح های زیبا و جذابش او را بسان یک نقاش ماهر و با تجربه نشان می داد، افرادی که او را نمی شناختند باور نداشتند این طرح ها برای یک کودک هشت ساله است.

علاقه وافر به طراحی

علاقه وافر او به طراحی باعث شده بود هر آن چیزی که در ذهن پرورش می داد ابتدا بر روی کاغذ ترسیم می کرد و کم کم او بر اثر این نوع فعالیت ها وار دنیای هنر شد. اما هنر او به کاغذ و قلم محدود نبود بلکه هنر او روح دمیدن به کالبد اجسام دورریز و بازیافتی قطعات خودرو بود.

برای خیلی از افراد تصور ساخت مجسمه هایی با زباله ها و قطعات صنعتی خودروهای فرسوده و از کار افتاده غیر ممکن به نظر می رسد ولی وقتی پرنده های آهنی با شکل و قیافه واقعی، مردان آهنی قوی هیکل را می بینیم می توانیم ایمان بیاوریم به این که با کمی خلاقیت و البته علاقه می توان زباله های دورریختنی را به نمادهای زیبایی تبدیل کرد.

وی در گفتگو با خبرنگار مهر آشنایی با قطعات دورریز خودرو را یکی از بهترین اتفاقات زندگی خود اعلام کرده و می گوید: در ۱۷ سالگی به کار تعمیر خودرو مشغول شده و کم کم با قطعات دورریز آشنا شدم و در سال ۸۵ تصمیم گرفتم ساخت مجسمه های فلزی با استفاده از قطعات و زباله های آهنی خودرو را آغاز کنم. اولین اثری که در سال ۸۵ ساختم مجسه یک سرباز به صورت نیم تنه بود که اکنون در موزه شهرداری تبریزمورد بازدید و تماشای علاقه مندان قرار می گیرد.

آغاز کار حرفه‌ای از سال ۹۰

اگر چه در ابتدا ساخت مجسمه های حجمی به یک کار تفننی و در زمان اوقات فراغت انجام می شد ولی رفته رفته او آن چنان شیفته این کار شد که تصمیم گرفت برای اولین بار مجسمه های دست ساز خود را در شهر زادگاهش مراغه به نمایش بگذارد .

برگزاری نمایشگاه، آغاز فعالیت های حرفه ای و رسمی این هنرمند نامدار کشورمان است و از سال ۹۰ او کارش را به صورت منظم و حرفه ای دنبال کرد.

وی در مورد سابقه ساخت این نوع مجسمه های آهنی در کشور می گوید: ۵۰ سال قبل فردی به نام «ژاژه طباطبایی» ساخت این نوع مجسمه ها را در ایران آغاز کرد، همچنین فرد دیگری به نام « مش اسماعیل» نیز در این حوزه مجسمه های آهنی ساخته است و البته الان هیچکدام از این افراد در قید حیات نیستند.

وی کار خود را متفاوت از روش کار آنان دانسته وادامه می دهد: تکنیک کار من تلفیق چوب و فلز با همدیگر است و این نوع کار در کشور بی سابقه بوده و این تکنیک در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نام بنده ثبت شده است.

هنرمندی که در هیچ کلاس هنری و آموزشی شرکت نکرده است

استاد بهرام آشفته در هیچ کلاس هنری و آموزشی شرکت نکرده است و خودش مبدع این هنر و صنعت دستی است و کسب افتخاراتی همچون مقام اول نهمین و دهمین جشنواره ملی هنرهای تجمسی، رتبه سوم اولین جشنواره تخم مرغ های شهر تبریز، انتخاب آثار حجمی او به عنوان آثار برگزیده، برگزاری بیش از ۲۰ نمایشگاه انفرادی و ۵۰ نمایشگاه گروهی از مجسمه های حجمی و آهنی و ...بخش مهمی از افتخارات او است که در کارنامه هنری وی مشاهده می شود.

او برای ساخت یک مجسمه آهنی ماه ها زمان صرف می کند و شاید برای ما که نظاره گرآثار او هستیم این چنین به نظر نیاید ولی وی می گوید: ماه ها و شاید سال ها برای خلق یک مجسمه آهنی که در ذهن دارم نقشه کشیده و در مورد ابعاد مختلف آن فکر می کنم، در مورد نحوه جایگذاری قطعات، آناتومی بدنی، ابزارهای اصلی کار، جوشکاری با پیچ و مهره و ابزارهای جوش و صنعتی مطالعه کرده و یک طرح و ایده جدید خلق می کنم.

اگر چه این روزها استاد بهرام آشفته یک چهره ملی و بین المللی است ولی آن چنان که باید و شاید در کشور شناخته شده نیست، البته مسوولانی که در جواب درخواست های وی برای حمایت او را رد کردند شاید بهتر از دیگران وی را می شناسند .

وقتی از سال هایی حرف می زند که برای معرفی آثار خود به نهادها و ادارات مختلف رفته است و دست رد به سینه او زدند دل آزرده شده و اضافه می کند: متاسفانه بسیاری از این مسوولان با هنر و جایگاه هنرمند و افرادی که در حوزه های مختلف هنری کار می کنند آشنایی ندارند. زمانی که برای معرفی آثار به شهرداری مراغه که محل سکونتم بود رفته و درخواست ساخت مجسمه های حجمی را برای زیبا سازی بصری شهر مطرح کردم در کمال تاسف با بی توجهی و صراحت تمام هنر مرا رد کردند .

وی افزود: رفتارهایی از این نوع زیاد دیده ام ولی هرگز مایوس و ناامید نشدم و دوباره امتحان کردم اما این بار به سراغ شهرداری تبریز رفته و موضوع رامطرح نمودم و خوشبختانه با استقبال گرم شهرداری تبریز مواجه شدم و آنها پذیرای هنرم بودند.

افرادی که از موزه شهرداری تبریز بازدید کرده اند مطمئنا از تماشای ۲۲ اثر حجمی وی به وجد آمده اند.

طراح و سازنده مجسمه های فلزی آهنی با اشتیاق و علاقه وصف ناشدنی در مورد تک تک آثار خود حرف زده و می گوید:همه آثارم را خیلی دوست دارم، مجسمه و اثری که دوست نداشته باشم کار نمی کنم، سعی می کنم از تمام آثارم لذت ببرم، کارهایم خیلی برایم لذت بخش بوده و واقعا دیوانه کننده است.

در بین آثار حجمی وی می توان «مجسمه اسب آهنی» را به عنوان برند مجسمه سازی فلزی بهرام آشفته نام برد، وی در مورد این مجسمه می گوید: مجسمه اسب آهنی که در پارک ائل گلی نصب شده است.

پیشنهادی بود که از طرف بنده به شهرداری داده شد و آنها نیز پذیرفتند، از آن جایی که به اسب خیلی علاقه مند بوده و عاسق اسب هستم در بیشتر کارهایم اسب وجود دارد در واقع می توانم بگویم با مجسمه اسب آهنی برند شدم.

وی در مورد طرح از پیله تا ابریشم نیز گفت: پروژه از پیله تا ابریشم به سفارش منطقه آزاد ارس ساخته شد، از آن جایی که شهرستان جلفا مرز بین ایران و آذربایجان است و از قدیم الایام مردم جلفا ابریشم ریسی کرده و در این حرفه فعالیت داشتند این پیشنهاد از سوی منطقه آزاد ارس مطرح شد.

عشق زیاد به کار و خلق مجسمه های خاص

بهرام آشفته به کارش عشق می ورزد و اگر نیاز مالی نباشد حاضر به فروش مجسمه های دست ساز خود نیست « خیلی وقت ها از ته دلم راضی نیستم آثاری که ماه ها و سال ها برای آن زحمت کشیده ام و ثمره دستم است به فروش برسانم، قطعا اگر نیاز اقتصادی وادار نمی کرد دوست داشتم مجسمه های آهنی خود را در یک موزه دائمی نگهداری کرده و در دسترس علاقه مندان قرار دهم.»

با وجودی که هنر زیبای ساخت مجسمه های آهنی با استفاده از قطعات دورریز خودروها در ایران ناشناخته است ولی این هنر در آن سوی مرزها طرفدارن خاص خود را دارد به طوری که اسب آهنی در تبریز ساخته شد و در ابتدا نظر رسانه های خارجی و دلالان اروپایی را به خود جلب کرد.

طراح و سازنده مجسمه های فلزی آهنی در این مورد می گوید: وقتی کار ساخت مجسمه اسب آهنی به اتمام رسید برای اولین بار مجله ترکیه ای با پی بردن به ارزش این کار طی مصاحبه انجام شده این موضوع را رسانه ای کرد و بعد از آن تجار ترکیه ای خواهان آشنایی و خرید آثار هنری بودند.

البته در این میان سروکله دلالان آثار هنری نیز پیدا می شود و به گفته وی سود اصلی را این دلالان به جیب می زنند. « متاسفانه بی توجهی مسوولان به هنر و ابعاد اقتصادی آن به نفع دلالان هنری ختم می شود، خیلی وقت ها در فروش یک اثر، یک فرد دلال ۲۰برابرسود به جیب می زند در حالی که اگر مسوولان و دست اندرکاران این امر به موضوع اقتصاد هنر و ارز آوری این هنر آشنا بوده و توجه کافی می کردند این موضوع اتفاق نمی افتاد.

وی توجه مدیران به این موضوع را باعث کار آفرینی و رونق و شکوفایی اقتصادی ارزیابی کرده و می گوید: تا زمانی که زمینه فروش آثار به صورت مستقیم توسط خود هنرمندان فراهم نشود هنرمندان راهی جز سپردن هنر خود به دلالان ندارند، در حالی که توجه دولت و تعیین یک بستر مناسب در این زمینه می تواند موجب کار آفرینی و رونق اقتصادی شود.