وقتی به مصر باستان فکر میکنید اولین چیزهایی که به ذهنتان میرسد چیست؟ اهرام، درست است؟ شاید فراعنه؟ اما مصر باستان چیزهای خیلی بیشتری دارد! مصر یکی از موفقترین، پیشرفتهترین و ماندگارترین تمدنهای تاریخ بودهاست. ما در اینباره کمی پژوهش کردهایم تا برخی واقعیتها و افسانههای جالب را دربارهی مصر باستان در اختیار شما بگذاریم که شاید چیزی دربارهشان ندانید. اگر میخواهید اطلاعات خود را دربارهی مصر باستان افزایش دهید این ۲۵ افسانه و واقعیت دیوانه کننده درباره مصر را بخوانید.
۲۵. مقاومت مصریان باستان در برابر اختلالات ژنتیکی و پزشکی
مقاومت مصریان باستان در برابر اختلالات ژنتیکی و پزشکی بسیار بالا بودهاست. مثلا کوتولگی در آن دوره کاملا عادی بوده. با این حال، کوتولهها افراد بسیار محترمی بودهاند. آمنماوپه، فرعون سلسلهی ۲۱ام، نوشتهاست که مراقبت از سالمندان، بیماران و افراد دارای ناهنجاری جسمانی یک وظیفهی اخلاقی است.
مطلب مرتبط: ۵۰ حقیقت جالب درباره ایران
۲۴. ریش مصنوعی فلزی
فراعنه از ریش مصنوعی فلزی استفاده میکردند تا شبیه به خدای ازیریس شوند، خدایی که وظیفهاش قضاوت دربارهی مردگان در دنیای پس از مرگ بودهاست.
۲۳. فضلهی تمساح برای جلوگیری از بارداری
زنان در مصر باستان برای جلوگیری از بارداری از فضلهی تمساح استفاده میکردند. در اسنادی که قدمت آن به ۱۸۵۰ قبل از میلاد مسیح بر میگردد به این روش غیرعادی جلوگیری از بارداری اشاره شدهاست. در واقع مدفوع تمساح مانند اسپرمکشهای عصر مدرن کمی قلیایی است، بنابراین احتمالا روش موثری بودهاست.
مطلب مرتبط: نمادهای ایران باستان: ۶ نماد باشکوه و اسرارآمیز ایران باستان
۲۲. نبوغ ریاضیات و نجوم
نشانههای زیادی وجود دارد که مصریان باستان در ریاضیات و نجوم نابغه بودهاند. برای مثال کشف شدهاست که موقعیت مکانی اهرام گیزا دقیقا با صورت فلکی شکارچی همراستا است.
۲۱. کارهای عجیب
همچنین واقعیتهای عجیب زیادی دربارهی مصریان باستان وجود دارد. مثلا برخی فراعنه خدمتکار خود را کاملا به عسل آغشته میکردند تا مگسها به او بچسبند و فرعون را اذیت نکنند.
۲۰. علاقه به بازی
مصریان باستان از اینکه وقتشان را با پرداختن به بازیهای رومیزی سپری کنند لذت میبردند. برخی بازی تختهای مانند مهن (Mehen) و مانکالا (Mancala) وجود داشته. با این حال سینیت (Senet) – یکی از قدیمیترین بازیهای تختهای در دنیا که قدمت آن به ۳۱۰۰ قبل از میلاد مسیح برمیگردد- خیلی رایجتر بودهاست.
۱۹. رسیدگی به ظاهر و بهداشت
بهداشت و ظاهر برای مصریان باستان بسیار مهم بودهاست. مردان تمام بدن خود را میتراشیدند، و عاشق استفاده از عطرهای خوشبو با رایحهی گل بودهاند. اصلا عجیب نیست که فراعنه بیشترین رایحهها و عطرهای لوکس را استفاده میکردند.
۱۸. اهمیت رود نیل
رود نیل بیشترین اهمیت را برای مصریان باستان داشته چون منبع اصلی آب آنها بودهاست. این تفکر وجود داشته که رود نیل از آبهای کهن نو (Nun) سرچشمه میگیرد و بعد به سرزمین مردگان، سپس به آسمانها و در نهایت به مصر میریزد.
۱۷. سوزن کلئوپاترا
سوزن کلئوپاترا یک ابلیسک باستانی در مصر است که در ۱۸۸۱ از اسکندریه به نیویورک منتقل شد. این ابلیسک در مدت کوتاهی که در آمریکا بوده خیلی بیشتر از ۳۰۰۰ سالی که در مصر گذرانده آسیب دیدهاست. آلودگی و بارانهای اسیدی علت فرسایش آن است.
۱۶. زنان در مصر باستان
زنان در مصر باستان به جز اشتغال تقریبا در تمام حوزهها با مردان برابر بودهاند. زنان میتوانستند با هرکس که میخواهند ازدواج کنند و از او جدا شوند؛ هر شغلی که دوست دارند داشتهباشند (با محدودیتهای مشخص)، دارایی خود را اداره کنند، هر چیزی را که میخواهند خرید و فروش کنند، آزادانه سفر کنند و … .
۱۵. سیستم نوشتاری هیروگلیف
شاید سیستم نوشتاری هیروگلیف معروف مصر باستان جالب به نظر برسد، اما ساخت آن بسیار زمانبَر بودهاست. از این رو برای مهمترین نوشتهها (مانند کتیبههای زینتی آرامگاه) از آن استفاده میشده است. متون عادی با سیستم نوشتاری هیراتیک – شکل سادهتری از هیروگلیف – نوشته میشد.
۱۴. هرم بزرگ جیزه
یکی از مشهورترین سازههای ساخت بشر در دنیا، هرم بزرگ جیزه حدودا از ۲.۵ میلیون قطعه سنگ آهک ساخته شده که هر کدام از آنها به طور متوسط ۲.۶ تن وزن دارد. در کل وزن تودهی این هرم بیش از ۶.۳ میلیون تن است.
۱۳. رامسس دوم
رامسس دوم، یکی از مشهورترین و نیرومندترین فراعنهی مصر که حکومتاش از همه طولانیتر بود، ۶۰ سال بر مصر حکمرانی کرد و گفته میشود بیش از ۱۰۰ فرزند داشته. او در دههی ۹۰ سالگی عمرش از دنیا رفته که حقیقتا در آن دوره عمر قابل توجهی است.
۱۲. معنی کلمهی فرعون
کلمهی فرعون به معنی ”خانهی بزرگ“ است. وقتی این کلمه برای اولین بار استفاده شد در واقع به کاخ پادشاه و عظمت آن اشاره داشت، نه فقط به خود پادشاه.
۱۱. افسانههای مصر باستان
یکی از رایجترین افسانهها دربارهی مصر باستان این است که وقتی یک فرعون از دنیا میرفت، خانواده، خدمتکاران، و صاحب منسباناش همراه او زنده دفن میشدند. این نوع قربانی کردن انسان در طول تاریخ مصر باستان چند بار رخ داده، اما قطعا یک رسم رایج نبودهاست.
۱۰. آرایش زنان و مردان
در مصر باستان هم زنان و هم مردان آرایش متفاوتی داشتند، اما این آرایش بیشتر به منظور محافظت در برابر آفتاب سوختگی و بادهای ماسهای بوده تا زیبایی.
۹. مومیایی کردن اجساد
وقتی بدن یک انسان مومیایی میشد تمام اندامهای داخلی به جز قلب تخلیه میشد. مصریان اعتقاد داشتند قلب منشأ خرد، همچنین هیجانها، خاطرات، روح، و شخصیت انسان است.
۸. ابداع تقویم
مصریان باستان اولین مردمی بودند که تقویم سال ۳۶۵ روزه را که تقریبا معادل سال شمسی است ابداع کردند. هدف آنها از این کار این بوده که بدانند نیل چه زمانی طغیان میکند. نسخهی ابتداییتر این تقویم حدودا به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد.
۷. اهرام مصر
اهرام مصر نه تنها قدیمیترین عجایب هفتگانهی جهان است، بلکه تنها عجایبی است که تا امروز دوام آوردهاست. یک ضربالمثل عربی دوام و ماندگاری اهرام را به خوبی توصیف میکند: ”بشر از زمان میترسد، اما زمان از اهرام میترسد.“
۶. تقدس گربه در مصر باستان
گربه برای مصریان باستان یکی از مقدسترین حیوانات بودهاست. وقتی یک گربه میمرد، همهی اعضای خانوادهی عزادار در غم او ابروهای خود را میتراشیدند. گربههای مرده اغلب مومیایی شده و در گورستان مخصوص گربهها دفن میشدند.
۵. شهرت همسران فراعنه
هرچند همسران فراعنه قدرتمند بودند و مقام بالایی داشتند، اما تعداد کمی از زنان به تخت پادشاهی مصر باستان دست یافتند. برخی از مهمترین ملکههای مصر باستان نفرتیتی، حتشپسوت، نیتیکرت (Neithikret)، سوبکنفرو، و از همه مشهورتر کلئوپاترا هستند.
۴. کلئوپاترا
وقتی صحبت از کلئوپاترا است، این ملکهی برجستهی مصر باستان به عنوان زنی توصیف میشود که ”فراتر از زیبایی است، کسی که نگاه کردن به او حیرتآور است“. با این حال پژوهشهای اخیر بر اساس مجسمهها و تصاویر او روی سکهها، حاکی از آن است که او در واقع زنی با زیبایی متوسط، و احتمالا بینی عقابی و حتی چهرهای مردانه بودهاست.
۳. مجسمهی ابوالهول
یک افسانهی رایج وجود دارد که میگوید کسی که باعث شکستن بینی مجسمهی ابوالهول شده سرباز ناپلئون بودهاست. اما طرحهایی از ابوالهول که دههها قبل از ناپلئون ساخته شده نشان میدهد بینی او قبل از ناپلئون از بین رفتهاست. حتی امروز هنوز کسی نمیداند چه کسی یا چه چیزی باعث شده بینی ابوالهول افسانهای از بین برود.
۲. پژوهشی دربارهی مومیاییها
متون مصر باستان و نیز پژوهشهای مدرن دربارهی مومیاییها حاکی از آن است که یک انگل وحشتناک به نام کرم گینه در مصر باستان شایع بودهاست. این انگل پس از بلوغ، روی پوست بدن فرد ظاهر میشده. این امکان وجود داشته که طول این کرم به ۱ (تا ۳) متر برسد. فرایند خارج شدن کرم از بدن میزبان برای فرد بینهایت دردناک بودهاست.
۱. آرامگاه پادشاه توتعنخآمون
اکثر آدمها فکر میکنند وقتی هوارد کارتر در ۱۹۲۲ آرامگاه پادشاه توتعنخآمون را کشف کرد، دست نخورده بود. در واقع با اینکه توتعنخآمون از فراعنهی مهم نبود، اما آرامگاهاش پر از گنجهای شگفتآور بود. اما آرامگاه او کاملا دستنخورده نبود و در دوران باستان چندین بار سرقت شدهبود.
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – مینا بنادکوکی
منبع: list۲۵