سرمقاله اکبر هاشمی شماره 97: ما اجازه نداریم که ناامید شویم

در حالی هفته‌نامه شنبه را برای چاپ می‌فرستیم که اکوسیستم پی‌جو و نگران موضوع اتفاق افتاده برای سرآوا‌ست. در این مورد به خبر رسمی این شرکت اکتفا می‌کنیم و امیدواریم مشکلات پیش آمده مرتفع شود و خللی در روند امید‌بخشی و سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در اکوسیستم استارت‌آپی ایران به وجود نیاید. فارغ از این اتفاق تلخ پیش آمده که امیدواریم به خوشی بینجامد، زیست‌بوم استارت‌آپی ایران در سال ۹۷ شروع خوبی داشت. برگزاری همایش جاده ابرایشم استارت‌آپی در کیش رویداد قابل تامل سال جدید بود؛ همایشی در سطح قابل قبول که با حضور جوانان استارت‌آپی از چهارگوشه ایران عزیز، ایرانیان خارج از کشور و استارت‌آپی‌های خارجی برگزار شد. اگرچه رویداد جاده ابریشم استارت‌آپی با شور و هیجان جوانان استارت‌آپی در کیش برگزار شد، اما آرامش جزیره کیش، دوری از هیاهوی کلانشهرها و امنیت به‌وجود آمده از حمایت معنوی و صدور مجوزهای لازم قانونی از سوی مراجع ذی‌صلاح باعث شد که حضور ایرانیان خارج از کشور و میهمانان استارت‌آپی خارجی به انتقال دانش و تجربه زیسته به بچه‌های استارت‌آپی کمک کند.
در این میان آنچه باعث تعجب بود، عدم حضور کسانی بود که همواره بر حضور سرمایه‌گذار خارجی تاکید دارند. علی‌رغم صدور مجوزها و هماهنگی‌های لازم با مراجع مختلف، بازهم دوستانی حاضر به قبول حضور در این همایش نشدند چرا‌که حسشان این بود به واسطه حضور سرمایه‌گذاران و میهمانان خارجی، ریسکی برآنها تحمیل خواهد شد. وقتی برگزار‌کننده‌های این رویداد همگی استارت‌آپی‌های شناخته‌شده و موجه هستند، بازهم حس ما این است که به دلیل حضور سرمایه‌گذاران خارجی شاید مشکلی برای ما پیش بیاید، چگونه انتظار داریم بخش‌های مختلف بدبین به سرمایه‌گذاری خارجی، در آینده نظرشان را تغییر دهند. در هر صورت این رویداد مهم بود هم به‌خاطر شور و هیجانی که در شروع سال به اکوسیستم داد و هم به‌خاطر تبادل دانش و اطلاعات روز جهان بین شرکت‌کنندگان.
در گپ‌و‌گفت‌هایی که درمحل همایش با میهمانان خارجی و ایرانیان خارج از کشور داشتیم، آنچه به صورت مشترک تکرار شد و نگران آن بودند، بحث اگزیت بود. سوال مشخص‌شان این بود؛ چه فکری به حال اگزیت کرده‌اید و استارت‌آپ‌های ایرانی چه زمانی اگزیت را شروع خواهند کرد.
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ بدهیم، صادقانه باید بگوییم ما پلن و برنامه مشخصی برای اگزیت روی میز نداریم؛ استارت‌آپی که تازه می‌خواهد شروع کند، در مرحله تاسیس همه فکر و ذکرش راه‌اندازی و جمع‌و‌جور‌کردن تیم است. استارت‌آپ‌های میانه هم به بقا می‌اندیشند و جذب سرمایه و استارت‌آپ‌های بزرگ‌تر هم همه دغدغه‌شان رشد و گرفتن بازار است.
شواهد موجود نشان می‌دهد که استارت‌آپ‌های ایرانی فعلا تفکر و پلنی برای اگزیت ندارند! خود شما برنامه‌ای برای اگزیت دارید؟ فقط یک یا دو سرمایه‌گذار خطر‌پذیر حرفه‌ای به اگزیت می‌اندیشند.

آنها هم فقط می‌اندیشند وهنوز برنامه و پلن دقیق اجرایی ندارند. اگرچه تجربه کشورهایی مثل فرانسه نشان می‌دهد هنوز دیر نشده، اما به‌زودی دیر خواهد شد و از هم‌اکنون باید برای اگزیت چاره‌اندیشی کنیم. بدون اگزیت این چرخه معیوب خواهد بود. دیگر خبر امید‌بخش قطعی‌شدن سرمایه‌گذاری بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان ‌روی سه استارت‌آپ ایرانی است‌ که خبرهای آن را این هفته خواهید شنید و درشنبه منتشرخواهیم کرد. برگزاری فین‌استارز۲۰۱۸ توسط فرابورس در هفته پایانی فروردین اتفاق امید‌بخشی بود که ‌روی ورود استارت‌آپ‌ها به بورس تاکید داشت. تاسیس کارخانه استارت‌آپی پرسال که نام پدرام سلطانی را با خود یدک می‌کشد، تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری خطر‌پذیر فینووا و... اتفاقات خوبی که در کمتر از یک ماه کاری روی داده، نشان از آن دارد که سال پرشتاپ و پر از اتفاقات امید‌بخش را در اکوسیستم استارت‌آپی ایران شاهد خواهیم بود. از ابتدای سال بر این نکته تاکید داشتم و اکنون پافشاری می‌کنم. با همه حوادث تلخ و شیرین و حتی ناامید‌کننده‌ای که در پیرامونمان جریان دارد، ما اجازه نداریم که ناامید شویم. وقتی پای در این راه گذاشتیم، می‌دانستیم که شانس موفقیت یک به ده است. آنچه تجربه نشان داده همه حوادث تلخ و ناکام پشت سرخواهد ماند و کسانی به قله موفقیت خواهند رسید که ناامید نشوند. پس گله و گله‌گذاری را کنار بگذارید مثل بولدوزر کار کنید و کار کنیم. به‌خاطر خودمان، تیم‌مان، خانواده و کسانی که دوستشان داریم، به‌خاطر کشورمان و ...