چرا از ترسیدن لذت میبریم؟
بسیاری از مردم برای تجربه ی احساس ترس فیلم های ترسناک تماشا می کنند و علاقه ی زیادی به این ژانر دارند؛ علیرغم آنکه این فیلم ها ضربان قلب مان را بالا می برند و حتی گاهی باعث می شوند فریادی از وحشت سر می دهیم. فروش چند صد میلیون دلاری فیلم های ژانر وحشت در سال 2017 این مسأله را اثبات می کند
اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چرا مردم دوست دارند ترس زیادی را تجربه کنند؟ علم روانشناسی به این سوال پاسخ می دهد.
ذهن می داند که در امنیت هستید و خطری تهدیدتان نمی کند
وقتی مسأله ی ترسناکی به ضمیر خودآگاه ما راه پیدا می کند، این ترس، فارغ از حقیقی یا ساختگی بودن آن، منجر به «واکنش جنگ یا گریز» می شود (واکنشی فیزیولوژیک که موجودات در پاسخ به اداراکات شان نسبت به موقعیت های خطرناک در اقدام برای نجات خود انجام می دهند).
در این مواقع، بدن در مورد حقیقی بودن یا نبودن تهدید تصمیم گیری می کند و واکنشی مقتضی نشان می دهد تا در صورت خطرناک بودن موقعیت، بتوانید جان خود را نجات دهید. اما اگر تهدیدی وجود نداشته باشد، مکانیزم های فیزیولوژیک و روانی بدن آرام می گیرند و واکنش بیشتری رخ نمی دهد.
اگر بدن متوجه شود شما را خطری تهدید نمی کند، کماکان ترس را تجربه خواهید کرد اما به جای تولید هورمون هایی که شما را برای قرار گرفتن در حالت تدافعی قوی تر و سریع تر می کنند، بدن هورمون هایی تولید می کند که در اصل در شرایط مناسب احساس خوبی به شما می دهند.
برای مثال، اگر سوار بر ترن هوایی یا در حال گردش در یک تونل وحشت هستید، ذهن می داند که در امنیت هستید و در این مدت خطری زندگی تان را تهدید نمی کند. در حقیقت بدن با استفاده از واکنش گریز، از این موقعیت لذت می برد. روانشناسان این حالت را با «سطوح بالای انگیختگی» مقایسه می کنند؛ حالتی که بدن در زمان احساس هیجان یا غافلگیر شدن تجربه می کند.
در شرایط کنترل شده بدن واکنش متفاوتی به ترس دارد
حتما تا به حال دیده اید که برخی افراد بعد از مواجهه با ترسی بزرگ شروع به خنده می کنند. این مسأله به دلیل آن است که وقتی دچار ترس می شویم بدن هورمون «دوپامین» تولید می کند؛ هورمونی که سطح بالایی از انگیختگی (نه جنسی) مشابه آنچه در زمان احساس هیجان یا شادی تجربه می کنیم تولید می کند.
همچنین ممکن است زمانی که دچار ترس می شوید بیشتر به خوردن روی بیاورید. وقتی ترس را تجربه می کنیم بدن هورمونی به نام «کورتیزول» تولید می کند که قند و فشار خون را بالا می برد. به علاوه، در این حالت بار آلوستاتیک (مجموع تمام چیزهایی که موجب بروز استرس فیزیکی، ذهنی یا عاطفی می شود) افزایش می یابد؛ مسأله ای که باعث فرسودگی بدن در اثر استرس مزمن می شود.
افزایش بار آلوستاتیک منجر به مصرف شدن چربی های بدن می شود، به همین دلیل در زمان تماشای فیلم های ترسناک تمایل بیشتری به خوردن پاپ کورن یا چیزهایی از این دست پیدا می کنیم.
ترکیب شیمیایی بدن تعیین می کند از چه میزان ترسی لذت می برید
برخی از مردم علاقه ی بیشتری به تماشای فیلم های ترسناک و تجربه ی موقعیت های هیجان آور دارند. طبق تحقیقات، احتمالا این مسأله ناشی از تعداد اتورسپتورهای بدن است؛ مولکول هایی که مقدار تولید هورمون دوپامین و دیگر مواد شیمیایی را در بدن کنترل می کنند.
کسانی که از اتورسپتورهای کمتری برخوردارند احتمالا در زمان تجربه ی احساس ترس، بدن آن ها دوپامین کمتری تولید می کند؛ مسأله ای که باعث اعتیاد به تجربه ی موقعیت های هیجان آور می شود.
احتمالا ویژگی های شخصیتی و خلق و خوی شخص تعیین کننده ی لذت بردن یا نبردن از موقعیت های ترسناک است
علاقه به تماشای فیلم های کمدی رمانتیک و اکشن احتمالا با ویژگی های شخصیتی و خلق و قوی اشخاص مرتبط است.
کسانی که از قرار گرفتن در چالش و موقعیت های هراس آور لذت می برند، اغلب ترس را تجربه ای هیجان آور می دانند. اما احتمال کمتری وجود دارد کسانی که کمروتر هستند و خلق و خوی حساس تری دارند به دنبال تجربه های هیجان آور باشند.