تولید کاغذِ سنگی تمام‌ایرانی ممکن شد

با طرح امکان‌سنجی جهاد دانشگاهی صنعتی اصفهان

کاغذ سنگی یا کاغذ معدنی، نسل جدیدی از کاغذ است که در سال‌های اخیر، در کشورهای مختلف تولید شده و تا حدودی جایگزین کاغذ الیاف گیاهی شده است. البته این محصول پیش از این نیز در ایران تولید شده است و نخستین کارخانه تولید کاغذ سنگی خاورمیانه، از سال 1395 در یزد، از سنگ آهک، کاغذ تولید می‌کند.

دکتر علی قاسمی، مدیر گروه ژئوشیمی جهاد دانشگاهی صنعتی اصفهان، درباره تولید این کاغذ به سیناپرس توضیح داد: 70 یا 80 درصد ماده تشکیل‌دهنده این کاغذ از کربنات کلسیم و 20 درصد دیگر آن از مواد پلیمری است که تمام آن از کارخانه‌های سنگ و پتروشیمی‌های داخل کشور قابل تهیه است. به گفته وی، هم‌اکنون کاغذ سنگی در ایران با خط تولید وارداتی از چین ساخته می‌شود.

چرا تولید کاغذ سنگی مهم است؟

طبق آمار اعلام‌شده از سوی سندیکای تولیدکنندگان کاغذ، کشور ما در طول سال به بیش از یک میلیون و 300 هزار تن کاغذ نیاز دارد که بخش عمده آن از طریق واردات تأمین می‌شود. این موضوع مهم را در نظر داشته باشید که برای هر تن کاغذ حدود 20 درخت قطع می‌شود که همه آنها لزوماً از مزارع چوب به دست نیامده‌اند. ارزش مالی این حجم از واردات نیز قابل توجه است؛ 1200 دلار برای هر تن کاغذ.

بطورکلی این نوع کاغذ ویژگی‌هایی دارد که مصرف آن را در تولیدات صنعتی بسیار مقرون به صرفه‌ می‌کند؛ ماندگاری بالا در دماهای مختلف، مقاومت در برابر نفوذ آب و رطوبت، استحکام و نیز مقاومت در برابر آتش، خوردگی و حشرات.

همچنین کاغذ سنگی بر خلاف کاغذ گیاهی که با مقدار زیادی آب تولید می‌شود، در فرآیند تولید به آب زیادی احتیاج ندارد و در استفاده از آب و انرژی بسیار مقرون‌به صرفه است.

به دلیل آنکه ماده اصلی این کاغذ پودر سنگ است، محصول نهایی،‌ خاصیت ضد آب دارد و در برابر پارگی بسیار مقاوم‌تر از کاغذ گیاهی است. همچنین این نوع کاغذ پس از بازگشتن به خاک طی دوره بسیار کوتاهی بازیافت می‌شود.

هر تن کاغذ سنگی، حافظ 20 درخت و هزار و 600 گالن آب است

کاغذ سنگی چطور تولید می‌شود؟

کاغذ سنگی شبیه به پلاستیک است و با استفاده از فناوری‌های مشابه تولید فیلم‌های پلیمری تولید می‌شود.

دکتر قاسمی درباره تولید این کاغذ به سیناپرس توضیح داد: تولید روش‌های مختلفی دارد که در ایران از روش معمول اکستروژن به روش ریخته‌گری استفاده می‌شود که محدوده وسیعی از ضخامت‌های این نوع کاغذ را پوشش می‌دهد. فرایند تولید آن به طور کلی شامل آماده‌سازی مواد اولیه، فرایند اکستروژن، هدایت کاغذ و تنظیم ضخامت صفحات، کشش و در صورت لزوم پوشش‌دهی با مواد ویژه است.

ظرفیت خوب کشور برای تولید

به گفته این عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی صنعتی اصفهان، وجود معادن غنی سنگ آهک و همچنین حجم بالای واحدهای سنگ‌بری در استان اصفهان این استان را به گزینه مناسبی برای اجرای این طرح صنعتی تبدیل کرده است.

وی ادامه داد: با توجه به مشاهدات و بازدید‌های انجام شده پودر‌های کربناته حاصل از معادن کربناته تزیینی و ساختمانی و ضایعات آن‌ها در استان اصفهان نیز می‌تواند به عنوان ماده اولیه کاغذ سنگی استفاده شود. این پودرهای حاصل از فرآوری سنگ‌های آهکی در سنگ‌بری‌های استان اصفهان، کاهش قابل ملاحظه‌ هزینه خُردایش و حمل‌و نقل و در نتیجه قیمت تمام‌شده محصول را به دنبال دارد.

برای احداث چنین کارخانه‌ای در اصفهان بین 20 تا 30 میلیارد تومان سرمایه نیاز است که در صورت تأمین نیاز بازار، می‌توان به بازگشت دوساله آن امیدوار بود.

این طرح تحقیقاتی به سفارش سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام شده است.

گفتگو: شکوه خسروانی