توران خانم , اکران اینترنتی مستند مادر ادبیات کودک و نوجوان , توران میرهادی

Share

Tweet

Share

Share

Email

Comments

از ۲۶ خردادماه همزمان با زادروز توران میرهادی، اکران اینترنتی فیلم توران خانم به کارگردانی رخشان بنی‌ اعتماد و مجتبی میرتهماسب آغاز می‌ شود. گفتنی است رخشان بنی‌ اعتماد و مجتبی میرتهماسب از مهر ماه سال ١٣٩١ تا آبان‌ ماه ١٣٩۵ و آخرین روزهای حیات توران میرهادی همراه او بودند و لحظات زندگی و تلاش‌ هایش برای انتشار فرهنگ‌ نامه ی کودکان و نوجوانان را ثبت کردند.

ماحصل این کار مستند توران خانم است که به‌ عنوان هفتمین فیلم از مجموعه فیلم‌های مستند کارستان آماده ی نمایش شده است. پیش از این مستند رخشان بنی‌اعتماد و مجتبی میرتهماسب در یک همکاری مشترک دیگر مجموعه ی فیلم‌ های مستند کارستان را طراحی و تهیه کرده‌اند که شامل شش فیلم مستند از سرگذشت کارآفرینان و ارزش‌ آفرینان ایرانی در حوزه‌ های مختلف کار و تلاش است که هر فیلم توسط یک مستندساز دیگر ساخته شده است که عبارتند از بنیانگذار محک، مادر زمین، طبرستانی ها، شاعران زندگی، پنبه تا آتش، پازلی ها، زنجموره، طرقه و ایران سرزمین ادیان.

در این فیلم، تلاش‌ها و نگرانی‌ های توران‌ خانم در واپسین سال‌ های زندگی‌ اش را برای تداوم کارها و اندیشه‌ هایش برای رشد کودکان این سرزمین دیده می شود. رخشان بنی‌اعتماد و مجتبی میرتهماسب قصد دارند فیلم توران خانم را در فضای اینترنت در شبکه ی هاشور، همزمان در داخل و خارج از کشور اکران کنند و تمام درآمد حاصل از فروش بلیط این اکران را در اختیار شورای کتاب کودک و فرهنگنامه ی کودکان و نوجوانان قرار دهند. مستند توران خانم از ساعت ۷ بعدازظهر روز ۲۶ خردادماه فقط به مدت ۴۸ ساعت نمایش داده خواهد شد.

توران خانم ؛ توران میرهادی مادر ادبیات کودک و نوجوان

توران میرهادی، متولد ۱۳۰۶ در تهران معمار نهادهای کودکی و مادر علمِ تعلیم و تربیت نوین در ایران، بنیان‌ گذار شورای کتاب کودک و فرهنگ نامه ی کودکان و نوجوانان، مدرسه فرهاد و نهادهای بسیار دیگری در زمینه ی کودکان این سرزمین است. او در ۱۳ سالگی زندگینامه ژاندارک را خواند و در ۱۷ سالگی با خواندن شاهنامه ی فردوسی با آن پیوند ناگسستنی پیدا کرد.

توران خانم افزون بر آموزش زبان و ادبیات فارسی، از مادر زبان آلمانی را نیز فراگرفت. توران میرهادی پس از یادگیری زبان آلمانی به فراگرفتن زبان‌ های فرانسه و انگلیسی پرداخت. مادرش که در هنرستان کمال الملک درس تاریخ هنر می‌داد، پایه‌های هنر نقاشی را نیز به فرزندانش آموخت. میرهادی افزون بر نقاشی با موسیقی و ورزش‌های گوناگون نیز آشنایی داشت. توران میرهادی پس از پایان دوره ی دبیرستان در سال ۱۳۲۴ در رشته ی طبیعی دانشکده ی علوم به تحصیل پرداخت. در این زمان مبارزه با بی‌ سوادی در ایران تازه آغاز شده بود و آموزگاران برجسته‌ ای همچون جبار باغچه‌ بان و محمد باقر هوشیار،‌ جوانان را به کار سواد آموزی فرا می‌ خواندند.

توران میرهادی از آن ها روش سواد آموزی را فرا گرفت و با مقوله ی آموزش و پرورش آشنایی یافت. او در سال ۱۳۲۵ به فرانسه رفت و در رشته ی روانشناسی تربیتی در سوربن و همزمان در رشته ی آموزش پیش از دبستان و ابتدایی در کالج سوینه پاریس درس خواند. بزرگ ترین دستاورد این آموزش‌ ها، دستیابی به نگرشی نو به آموزش و پرورش کودکان بود. در سال ۱۳۳۴ به نام برادر از دست رفته‌اش، کودکستان فرهاد و بعد ها، دبستان و راهنمایی فرهاد را بنیاد نهاد. کتاب جستجو در راه‌ ها و روش‌ های تربیت گردآمده‌ ای از تجربه‌های او در درازای ۲۵ سال سرپرستی مدرسه ی فرهاد است. میرهادی در کلاس‌ های تربیت مربی کودک در شهر های مشهد، تبریز، رشت و تهران درس می‌ داد و با اداره ی مطالعات و برنامه‌ های وزارت آموزش و پرورش و سازمان کتاب‌ های درسی در زمینه ی آزمایش کتاب‌ های درسی نو در مدرسه ی فرهاد و تدوین کتاب‌ های درسی و برنامه ریزی درسی دوره ی ابتدایی همکاری داشت.

با یاری مجله ی سپیده فردا و با شرکت فعال توران میرهادی، سه نمایشگاه از کتاب‌ های کودکان در سال‌های ۱۳۳۵، ۱۳۳۷ و ۱۳۳۹ برگزار شد. در پی برگزاری این نمایشگاه‌ها شورای کتاب کودک با تلاش توران میرهادی و همفکران او، برای گسترش و پیشبرد هرچه بیشتر امر ادبیات کودکان در سال ۱۳۴۱ تاسیس شد. از آثار او میتوان به دو گفتار درباره ی کتابخانه‌ های آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه، کتاب کار مربی کودک، برنامه کار سالانه ی مربی در مهد کودک و کودکستان، جستجو در راه‌ ها و روش‌ های تربیت، تعلیمات اجتماعی سوم دبستان، راهنمای تدریس کتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان، دو گفتار (کتابخانه آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه)، آنکه رفت، آنکه آمد، اشاره کرد.

توران میرهادی در نگارش کتاب‌ های تعلیمات اجتماعی، تاریخ، جغرافی و تعلیمات دینی چهارم دبستان، تعلیمات اجتماعی و دینی برای کلاس چهارم دبستان و گذری در ادبیات کودکان همکاری داشته است. او کتاب‌ها و مقاله‌های زیر را نیز ترجمه کرده است: افسانه چینی برای کودکان، گنجشک کوچولو، رفتار والدین ما باید چگونه باشد، تفاهم بین المللی به وسیله کتاب‌های کودکان و نوجوانان، آنچه از کنگره آموختیم، در باب افسانه‌ ها و اسطوره‌ ها برای کودکان و نوجوانان و مقاله‌ هایی در مجله ی سپیده فردا، ماهنامه آموزش و پرورش، نشریه ها و گزارش‌ های شورای کتاب کودک به چاپ رسیده است. او سرانجام پس از یک زندگی پربار در ۱۸ آبان ماه ۱۳۹۵ دارفانی را وداع گفت.

توران خانم ! جایتان سبز

از سال ۱۳۹۱ این شانس را پیدا کردم که به بهانه ی ساخت فیلم مستند توران خانم به اتفاق مجتبی میرتهماسب، در سال‌ های پایانی عمر پر بار توران میرهادی از نزدیک با ایشان آشنا شوم. تفکُر آموزه‌ های خانم میرهادی در تعلیم و تربیت نوین و ادبیات کودکان برای دغدغه‌مندان و متخصصان حوزه ی کودک آشنا و الهام‌ بخش است، اما در طول پنج سال ساخت فیلم توران خانم هر زمان که حضور بی بدیل‌ شان در قاب دوربین قرار می‌ گرفت، حسرتی عمیق بر دلم می نشست که اگر از کودکی شانس شاگردی ایشان را داشتم بی‌ شک انسان بهتری بودم و مادری شایسته‌ تر.

شخصیت خانم میرهادی خود الگوی انسان آزاده و وارسته بود، نمادی که برای هر پدر و مادری آرزوی تربیت فرزندانی این چنین است. هر چند دیر، ولی از ایشان بسیار آموختم و ترجیع‌ بند همیشگی‌ شان که شکر نعمت‌ های هرچند کوچک بود را به کار می‌ گیرم که خدا را شکر این فرصت را یافتیم تا ذره‌ ای از دریای وجود و شخصیت ایشان را در فیلم توران خانم ثبت و ماندگار کنیم. /رخشان بنی‌اعتماد

مشکلات ما، سرمایه ی ماست.

همچنان این جمله‌ ی درخشان همایون صنعتی‌ زاده در فیلم «بانوی گل سرخ» چراغ راه من است. ما که سرمایه‌ دارترین مستندسازان جهانیم! باز با نداشته‌ هایمان شروع کردیم:
سرمایه‌ ی تولیدی که نبود و نبودنش مانع چهار سال همراهی با توران خانم نشد. تلویزیونی که همچنان چشم‌ اش را نه بر فیلم‌های ما که بر مردم این کشور بسته است و معبر هایش برای پخش دیگر فیلم‌ های کارستان هم گشوده نشد. راه‌ های اکران همچنان در گروه سینمای هنر و تجربه خلاصه شده که آن هم دیگر رمق ندارد.
و …
اما، داشته‌ هایمان فقط توران خانم بود و همین کافی بود … توران میرهادی یک جهان دارایی است، اگر بشناسیدش. دارایی‌ مان تقدیم شمایی که با دیدن «توران خانم» سهمی در عشق به کودکان این سرزمین خواهید داشت. /مجتبی میرتهماسب