رابطه تنگاتنگ سواد بهداشتی با عملکرد جنسی

در IJFS، نشریه بین‌المللی جهاد دانشگاهی منتشر شد

امروزه دانش بهداشت و تکنولوژی به‌سرعت در حال رشد هستند. سلامت، یک مفهوم چندوجهی است که توسط عوامل زیادی تأثیر می‌پذیرد و سواد سلامت برای برخورد مناسب با وضعیت موجود، اساسی است. سواد بهداشتی، ظرفیت یک فرد برای دسترسی، تفسیر و اعمال اطلاعات بهداشتی و همچنین اتخاذ تصمیم برای استفاده از خدمات بهداشتی موجود است. درواقع سواد بهداشتی، رفتار مربوط به بهداشت فردی و احتمال دنبال کردن توصیه‌های درمانی را مشخص می‌کند.

سواد بهداشتی، رفتار افراد، چگونگی استفاده از اطلاعات و خدمات و شرایط فیزیکی و ذهنی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این متغیرها، در عملکرد جنسی و رضایت افراد نیز تأثیر می‌گذارند. عملکرد جنسی خوب بین زوجین شامل تمایل منظم به شرکت در اعمال جنسی، برانگیختگی جنسی و رسیدن به ارگاسم و افزایش رضایت زناشویی، می‌شود. سواد بهداشتی یکی از عواملی است که قادر است بر کیفیت زندگی و رضایت زناشویی تأثیر بگذارد.

سواد بهداشتی، ظرفیت یک فرد برای دسترسی، تفسیر و اعمال اطلاعات بهداشتی و همچنین اتخاذ تصمیم برای استفاده از خدمات بهداشتی موجود است.

برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، گروهی از محققین ایرانی، دست به انجام پژوهشی زده‌اند که در آن، ارتباط بین سواد بهداشتی و عملکرد جنسی و همچنین رضایت جنسی در زوج‌های نابارور موردبررسی قرار گرفته است.

در این مطالعه توصیفی، حوزه پژوهش موسسه رویان در تهران بوده و نمونه پژوهش، شامل 193 نفر از زو‌ج‌هایی بوده که در طول این مطالعه به موسسه مراجعه کرده بودند.

محققین برای دستیابی به داده‌های موردنیاز، چهار پرسشنامه معتبر و قابل‌اعتماد را استفاده کردند. این پرسشنامه‌ها شامل یک پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، تست سواد بهداشت عملکردی در بزرگ‌سالان (TOFHLA)، یک پرسشنامه استاندارد عملکرد جنسی (ورژن‌های مختلفی برای مردان و زنان) و ورژن ایرانی پرسشنامه رضایت جنسی (ورژن‌های متفاوت برای زنان و مردان) بودند.

داده‌ها با استفاده از مصاحبه و پس از توضیح هدف پژوهش به شرکت‌کنندگان و دریافت رضایت‌نامه از آن‌ها، جمع‌آوری‌شده و درنهایت نیز با استفاده از روش‌ها و نرم‌افزارهای آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.

بنا بر نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، در هر دو جنس، درصد شرکت‌کنندگان با سطح نامناسب سواد بهداشتی، کمتر از افراد با سطح مناسب بود. بر این اساس، 57 درصد زنان عملکرد جنسی نرمال نشان داده و حدود 70 درصد مردان، عملکرد جنسی مناسب و یا عالی داشتند.

نتایج این مطالعه، یک ارتباط معنادار بین سطح سواد بهداشتی، عملکرد جنسی و رضایت جنسی در زنان و مردان ناباروری که به پژوهشگاه رویان مراجعه کرده بودند، نشان داد.

دکتر حجت‌الله فراهانی، پژوهشگر دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی شعبه علوم پزشکی تهران و همکارانش در این رابطه می‌گویند: «می‌توان گفت که سواد بهداشتی می‌تواند بر سطح ذهنی و وضعیت زوج‌ها در ارتباط‌های جنسی و زناشویی تأثیر گذاشته و درنتیجه، آن عوامل نیز به‌نوبه خود بر رضایت جنسی تأثیر خواهند داشت».

طبق نتایج به‌دست‌آمده پژوهش در رابطه با عملکرد جنسی، حدود 43 درصد زنان و 30 درصد از مردان دچار اختلال جنسی بوده و عملکرد جنسی مناسبی نداشتند.

دکتر فراهانی و همکاران محققش اعتقاد دارند: «نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که سواد بهداشتی مرزی، رایج‌تر از سواد بهداشتی مناسب یا نامناسب در هر دو جنس بوده است. به‌علاوه، مطالعه ما ارتباط بین سواد بهداشتی و عملکرد جنسی و رضایت جنسی را تأیید می‌کند».

بر این اساس، محققین فوق پیشنهاد داده‌اند که برنامه‌های عملی برای ارتقای سواد بهداشتی در سطوح مختلف جامعه به‌خصوص در بین زوج‌های نابارور، توسعه داده شود.

گفتنی است این یافته‌ها را مجله بین‌المللی International Journal of Fertility Sterility وابسته به پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در قالب مقاله‌ای علمی پژوهشی منتشر کرده است.

گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه

منبع: International Journal of Fertility Sterility