نگاهی به سیر تاریخی سینماهای مشهد

سینما ملی سال ۱۳۰۵ در خیابان ارگ اولین سینمای دائمی مشهد بود که بعدها به نام هُما معروف شد. بعد از آن سینمای شهرزاد راه‌اندازی شد که در محل سالن هلال‌احمر فعلی قرار داشت. سینما شهرزاد تا سال۱۳۴۰ دایر بود و بعد‌ها به سالن تئاتر تبدیل شد.

دهه١٠

بعد از آن در سال ١٣٠۶ سینما ایران یا دیده‌بان و یک سال بعد از آن سینما سانترال احداث شد. در کنار این‌ها سینما فردوسی در خیابان شاهرضای قدیم (‌آخوند خراسانی‌) در سال ۱۳۰۹ تأسیس شد.

دهه ٢٠

در این دوره سینمای جدیدی احداث نشد و مردم نیز زیاد از سینماها استقبال نمی‌کردند.

دهه ٣٠

ساخت سینما متروپل (۱۳۳۰ تا ۱۳۵۹) و کریستال (۱۳۳۵) و سالن تابستانی مشترک این ٢ سینما از اتفاقات مهم این دهه بود.

دهه۴٠

سینما سعدی در سال ۱۳۴۰ با فیلم «آتلانتیس» افتتاح شد که برای مشهدی‌ها خیلی خاطره‌انگیز بود. این سینما بعد از انقلاب تا زمانی که دایر بود، بهترین فیلم‌های تاریخ سینما مثل «در گرمای شب» را نمایش می‌داد. همچنین در سال١٣۴٠ سینمای «مولان روژ» با فیلم «جنگ در فضا» افتتاح شد. در سال ۱۳۴۴ نیز ٢ ارمنی به نام‌های «وارطان پطروسیان» و «ملکن سانطوریان» سینما «دیاموند» را در یکی از بهترین خیابان‌های مشهد احداث کردند. این سینما که عنوان بزرگ‌ترین و مجلل‌ترین سینمای خاورمیانه را از آن خود کرده بود، در اردیبهشت ۱۳۴۷ با اکران فیلم «جایزه بزرگ» افتتاح شد. همچنین در سال ١٣۴٨ سینما آریا (قدس) افتتاح و فعال شد. درکنار این‌ها سینما آسیا، یکی از ده‌ها سینمای تاریخی مشهد که ۵ دهه پیش کارش را با اکران فیلم «بزن بریم‌ هالیوود» آغاز کرده بود؛ پیش از آنکه دستی کرکره آن را برای همیشه پایین بکشد، دوره شکوه سینما در مشهد را با صف‌های بلند تماشاگران تجربه کرد.یک سال پس از افتتاح سینمای دیاموند و در سال ۱۳۴۸ خورشیدی سینما آریای مشهد با ظرفیت هزار و۲۰۰ صندلی در خیابان جَم توسط دکتر عباس اسکوئیان افتتاح شد.

دهه۵٠

سال ۱۳۵۰ «سینما شهر فرنگ» در میدان تقی‌آباد با ظرفیت هزار و ۱۰۰ صندلی زیر نظر شرکت «تی.ام.دی» شروع به کار کرد. از دیگر اتفاقات مهم این دهه این بود که مدتی پس از پیروزی انقلاب‌اسلامی در سال ۱۳۵۹، اداره تمام سینماهای مشهد به بنیاد مستضعفان سپرده شد و سینماها به آزادی، استقلال، انقلاب، فلسطین، آفریقا، قدس، هویزه و شهرتماشا(ارشاد) تغییرنام دادند. پس از چند سال هم سینماها همچون سینما آسیا به مالکیت مجتمع اقتصادی کمیته‌امداد امام‌خمینی(ره) درآمدند.

دهه ۶٠

سینما آریا پس از حادثه آتش‌سوزی، در اواخر دهه ۶۰ بازسازی و با نام سینمای قدس شروع به فعالیت کرد و تا مدتی به عنوان یکی از سالن‌های مجهز سینمایی مشهد یکه‌تازی می‌کرد.

این سینما به لحاظ موقعیت محلی در حاشیه یکی از پر‌رفت‌و‌آمد‌ترین میادین مشهد قرار دارد. اکنون و برخلاف سال های قبل از انقلاب این سینما پاتوق خانواده‌ها برای گذراندن وقت خود در یک محیط امن و فرهنگی شده است.

دهه٧٠

در سال ١٣٧۴ نخستین سینمای کوچک پس از انقلاب با ظرفیت ٢٠٠ صندلی با عنوان «شهر‌قصه» در منطقه گلشهر مشهد به بهره‌برداری رسید، اما چند سال بعد به مؤسسه «سینما شهر» فروخته شد و تا به امروز این سینما تعطیل است. از دیگر رخدادهای سینمایی این دهه افتتاح مجموعه سینمایی سیمرغ در سال ۱۳۷۷ با ۵ سالن نمایش به ظرفیت‌های ۴۴۴، ۳۱۲، ۲۴۳، ۱۷۶ و ۱۶۸ صندلی بود.

همچنین در سال ۱۳۷۸ نیز مجتمع سینمایی بهمن با ٣ سالن نمایش و ظرفیت حدود ۴۵۰ صندلی افتتاح شد.

دهه ٨٠

این دوره دهه سینمای مشهد است که تنها اتفاق سینمایی آن در سال١٣٨٠ رخ داد. احداث سینما مهران که با ظرفیت ۴٠٠ صندلی شروع به کار کرد و بعد از مدتی تعطیل شد.

دهه ٩٠

دهه نود را می‌توان دهه طلایی سینمای مشهد پس از انقلاب اسلامی دانست. از شهریور ٩١ با بازسازی سینما هویزه یا همان دیاموند سابق که اکنون جزو ٣ سینمای پرفروش و پرمخاطب کشور است، نخستین گام به سوی رونق از دست رفته سینما در مشهد برداشته شد.حال پردیس سینمایی هویزه با ٨ سالن نمایش با آخرین استانداردهای روز دنیا یکی از پاتوق‌های دائمی علاقه‌مندان به هنر هفتم است. از مهم‌ترین مزیت‌های این پردیس سینمایی را می‌توان برخورداری از بزرگ‌ترین پرده سینمای ایران و نیز بزرگ‌ترین تلویزیون شهری سینمایی کشور دانست. شاید جالب باشد بدانید که نخستین اکران فیلم سه‌بعدی در ایران نیز در اردیبهشت ٩٢ در این سینما اتفاق افتاد.چندی نگذشت که سینما آفریقا نیز توانست بزرگ‌ترین پروژه بازسازی سینما را در سال ٩۴ به‌نام خود بزند و هم‌زمان با جشنواره فیلم فجر ٩۴، با حال‌و‌هوایی جدید رونمایی شود. این سینما با بودجه‌ای بالغ بر ٩۵٠ میلیون تومان احیا شد و اکنون بزرگ‌ترین سالن سینما در مشهد با ٨٠٠ صندلی در سینما آفریقا قرار دارد.سینما سیمرغ با قدمتی بیست‌ساله دیگر سینمای نام آشنا برای مردم مشهد است که می‌توان مدعی شدن در زمان افول ٢ سینمای هویزه و آفریقا سهم زیادی در روشن نگاه داشتن چراغ سینمای مشهد داشت. در این دهه برای سینما سیمرغ نیز خبرهای خوبی در راه است. به گفته مدیر سینما سیمرغ در گفت‌وگویی که تیرماه سال جاری با شهرآرا داشت، قرار است سیمرغ به بزرگ‌ترین سینمای روباز کشور تبدیل شود که امیدواریم هرچه سریع‌تر اعتبارات مورد نیاز برای تحقق این امر فراهم شود. در یک سال گذشته ما شاهد رونمایی از ٢ پردیس سینمایی دیگر در مشهد بودیم که در نوع خود اتفاق نویی به‌حساب می‌آمد. ٢ پردیس سینمایی اطلس و گلشن که در اواخر سال ٩۶ در ٢ مرکز تجاری مشهد به بهره‌برداری رسیدند، تعریف جدیدی از فضای سینمایی را برای مردم مشهد به معرض نمایش گذاشتند. اما دوران طلایی سینما در دهه نود به همین‌جا ختم نمی‌شود. ٢ پردیس سینمایی «ملل» و «ویلاژ توریست» نیز در آینده‌ای نه‌چندان دور نویدبخش سینمایی با کمیت و کیفیت بیشتری در مشهد خواهد بود.