11 راهکار امام علی(ع) برای مبارزه با فساد در جامعه/ تاخیر در برخورد با مفسد اقتصادی سبب تشدید فساد می شود؛محمد مهدی دشتی در گفت وگو با شفقنا

شفقنا- مسئول موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع) راهکارهای امام علی(ع) برای مبارزه با مفسدین را برشمرد و تاکید کرد: قدرت ایجاد مستی می کند و فردی که قدرت را در اختیار دارد به سمت حمایت از اطرافیان خود کشیده می شود اما امام علی(ع) یک سمبل و الگویی را برای تمامی حکومتهای جهان ارائه می دهد و حکومت اسلامی هم لازم است […]

شفقنا- مسئول موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع) راهکارهای امام علی(ع) برای مبارزه با مفسدین را برشمرد و تاکید کرد: قدرت ایجاد مستی می کند و فردی که قدرت را در اختیار دارد به سمت حمایت از اطرافیان خود کشیده می شود اما امام علی(ع) یک سمبل و الگویی را برای تمامی حکومتهای جهان ارائه می دهد و حکومت اسلامی هم لازم است این دستورات را به کار بگیرد تا دیگر، مفسدی در جامعه نباشد.

حجت الاسلام محمد مهدی دشتی در گفت وگو با شفقنا درباره دیدگاه نهج البلاغه در خصوص ضرورت مبارزه بدون تاخیر با فساد اظهار داشت: برای دانستن نظر امام علی(ع) و نهج البلاغه در مورد ضرورت مبارزه با فساد ابتدا باید نظر آن حضرت در مورد دنیا، حکومت و کسب روزی حلال را بدانیم.

او با اشاره به سخن امام علی(ع) در نهج البلاغه با این مضمون که«کسب درآمد هیچ اشکالی ندارد»؛ ابراز داشت: نمونه این سخن را در سیره امام علی(ع) می بینیم که دنیای مذموم را نفی می کند اما در همان جا می بینیم که حضرت در زمینهای بایر و غیرقابل کشاورزی قنات و چاه حفر می کند و در آنها کشت می کند و نخلستانها و باغهای گسترده ای را با دسترنج خود آماده کرده و برای فرزندان خود به ارث می گذارد و در نهج البلاغه آن را به عنوان وصیت اقتصادی خود به فرزندانش مطرح می کند.

رئیس موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع) تصریح کرد: این نشان می دهد که امام علی(ع) با دنیا، حکومت و کسب درآمد مشکلی ندارند بلکه کسب روزی حلال را نوعی جهاد دانسته و ایجاد اشتغال برای جوانان را عبادت می خواند و گره گشایی از مشکلات مردم را عبادتی بی نظیر عنوان می کند.

او با اشاره به سیره عملی حضرت علی(ع) اضافه کرد: حضرت در جاهای مختلف در نهج البلاغه می فرماید: وظیفه دولت و حاکم اسلامی این است که برای مردم رونق اقتصادی ایجاد کند و سطح اقتصاد جامعه را بالا ببرد تا جایی که هیچ فقیری در جامعه نباشد.

دشتی بیان کرد: وقتی به سیره امیرالمومنین(ع) مراجعه می کنیم، می بینیم باغهای مختلفی که حضرت، با دسترنج خویش آباد کردند، در مقطعی نصف یک باغ و در مقطعی یک باغ دیگر را می فروشند و پول آن را بین فقرای شهر تقسیم می کنند تا فقر در آنجا به فقیر فشار نیاورد. پس اصل دارایی در نظام فکری امیرالمومنین(ع) و نهج البلاغه بالذات، بد نیست بلکه اهل بیت(ع) فرموده اند:«مومن غنی بهتر از مومن فقیر است که دستشان را جلوی دیگران دراز می کنند».

او ادامه داد: آنچه برای اهل بیت(ع) و امیرالمومنین(ع) دارای اهمیت است اینکه این پول چگونه و از کجا به دست می آید و کجا مصرف می شود. اینجا همان بزنگاه و بستری است که می تواند ایجاد فساد کند.

این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید:« هرچیزی که از جای اصلی خود خارج شود، فساد می شود و عدالت مقابل آن است».مصداق این سخن در مسائل اقتصادی و سیاسی هم هست.

او به خطبه ۳۳ نهج البلاغه و نامه ۶۲ اشاره و ابراز داشت: امام علی(ع) می فرماید:«فساد سیاسی، بیشتر منجر به فساد اقتصادی می شود». در حقیقت، قدرت جزو مقوله هایی است که ایجاد مستی می کند و فردی که قدرت دارد، شروع به حمایت اطرافیان خود می کند.

دشتی به راهکارهای عملی امام علی(ع) برای مقابله با فساد اشاره و بیان کرد: حدود ۱۱ راهکار برای مقابله با فساد در سیره امیرالمومنین(ع) و نهج البلاغه می توان دید؛ قدم اول از منظر امام علی(ع) داشتن سیستم نظارتی و اطلاعاتی قوی است، وقتی در سیره امیرالمومنین(ع) دقیق می شویم، می بینیم از قاضی یکروزه در حکومت خود استفاده می کند به این معنا که ابن هرمه را به قضاوت در شهری منصوب کرد و روز بعد او را عزل نمود. وقتی خدمت امیرالمومنین(ع) رسید، درباره این اقدام سئوال کرد. حضرت فرمود: «سیستم اطلاعاتی من به من خبر دادند که تو با مردم بدرفتاری کرده و خشن صحبت می کنی، به همین جهت شما را عزل کردم». این مساله نشان می دهد علی(ع) دارای سیستم نظارتی و اطلاعاتی در حکومت خود بودند.

او گام دوم در زمینه جلوگیری از فساد در حکومت امام علی(ع) را پیگیری شکایات مردمی عنوان کرد و گفت: امام علی(ع) در جاهای مختلف وقتی مردم از ظلم یک فرماندار گزارش می دهند، برافروخته شده، تحقیق می کند و ترتیب اثر می دهد که نمونه آن شکایت سوده همدانی از گرفتن مالیات اضافه است.

رئیس موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع) افشای خیانتکار را سومین گام امام علی در برخورد با فساد ذکر کرد و افزود: امام علی(ع) نوع خیانت را برای مردم بیان کرده و متناسب با جرمی که کرده با او برخورد می کند نه اینکه به مفسد اقتصادی پر و بال بدهیم و به پست بالاتر برود یا برخی شبهه کنند که برخورد با مفسد اقتصادی باعث فرار سرمایه ها می شود درحالیکه اینگونه نیست و برخورد متناسب با خیانت سبب رونق اقتصادی شده، مردم امیدوار می شوند و سرمایه ها از کشور اسلامی خارج نمی شود.

او با اشاره به خیانت ناظر اطلاعاتی امام علی(ع) در بازار اهواز گفت: وقتی خیانت این ناظر به گوش امام علی(ع) می رسد، دستور می دهد که او را ۱۰۰ ضربه شلاق بزنند به این صورت که ۱۰ جمعه در بازار ۱۰ ضربه شلاق بزنند که علی(ع) فلسفه این کار را اینگونه بیان می کند که در بازاری که به اسم حکومت اسلامی اختیار دادیم و او چنین کاری را انجام داد باید ابهت آن فرد در همان بازار بشکند.

دشتی گام بعدی در مقابله امام علی(ع) با فساد را تحقیر مفسدین اقتصادی دانسته و بیان داشت: امام علی(ع) در مواجهه با گزارش تخلف یکی از فرمانداران خود به وی نامه می نویسد که:« اگر گزارشی که از تو به دست من رسیده، درست باشد، ارزش بند کفش تو از تو بیشتر است» یا در جای دیگر می نویسد:«آخرت خود را برای دنیای دیگران خراب کردی».

او عزل فوری مفسد اقتصادی را پنجمین شیوه امام علی(ع) در مقابله با فساد عنوان کرد و گفت: علی(ع) در موارد مختلف که به او گزارش می دهند فلان قاضی شما با اشراف نشست و برخاست می کند و در سفره های زرین حاضر می شود، لحظه ای درنگ نمی کند و فوری نامه عزل آن فرماندار را می نویسد و خطاب به او می فرماید: «اموالی که دست توست امانت است و حق نداری از آن استفاده کنی تا فرماندار بعدی بیاید و در بازگشت، سخت از تو حساب و کتاب خواهم کشید».

این پژوهشگر حوزوی ششمین گام مقابله با مفسدان اقتصادی را پس گرفتن اموال بیت المال ذکر کرد و افزود: حضرت در این راستا توجهی به گفته های دیگران نمی کند و در اوایل حکومت ایشان می بینیم که چنین هشدار می دهند که «اگر بیت المال را کابین زنان خود کرده باشید، پس می گیرم و دینار دینار بیت المال را از شما حساب و کتاب می کنم». وقتی اعتراض اطرافیان را می بینند، می فرماید:«من حاضر نیستم یکروز مفسد اقتصادی را تحمل کنم».

او برخورد قاطع و فوری با فاسد را هفتمین گام امام علی(ع) عنوان و اظهار کرد: امام علی(ع) در برخورد با فاسد، تاخیر نداشتند چون تاخیر باعث تشدید فساد شده و مفسد اقتصادی نسبت به نظام پررو و طلبکار می شود.

دشتی تصریح کرد: متاسفانه می بینیم وقتی به مفسد اقتصادی فرصت می دهند در مجامع مختلف حاضر می شود، وقتی می بیند در جاهای مختلف با او کاری ندارند نسبت به نظام طلبکار می شود و این وهم برای او ایجاد می شود که من کاری نکردم و این نظام طلبکار من است.

او امتیاز و رانت ندادن را گام بعدی در مقابله با افراد فاسد در حکومت علوی برشمرد و ادامه داد: در این زمینه داستان امام علی(ع) و خزانه دار بیت المال معروف است که خزانه دار بیت المال گردنبندی را به دختر امام علی(ع) برای یک شب قرض می دهد که وقتی امیرالمومنین(ع) این گردنبند را بر گردن دخترش می بیند، می فرماید: این گردنبند برای توست. او می گوید: خیر، از بیت المال امانت گرفتیم. امام(ع) شبانه، خزانه دار بیت المال را احضار می کند و به او می گوید: تو با چه اجازه ای، از بیت المال امانت دادی؟ او توضیح می دهد که در قبال آن، ضمانت گرفتم. علی(ع) می فرماید: والله قسم، اگر این ضمانت را نمی گرفتی و مراتب مقرر در اسلام راجع به امانت را رعایت نمی کردی، اولین شخص از قریش که دستش قطع می شد، دختر من بود.

این پژوهشگر حوزوی، ریشه یابی عوامل و بسترهای فسادزا و از بین بردن آنها را گام بعدی امام علی(ع) در برخورد با مفاسد عنوان کرد و گفت: امام علی(ع) بعد از اجرای حکم در مورد جوانی فرمود: از بیت المال برای این جوان ازدواج کنید تا بستر گناه از بین برود و الا دوباره سمت گناه خواهد رفت.

او، ارائه الگوی درست برای اقتصاد خانواده و کشور را قدم بعدی در حکومت علوی عنوان و بیان کرد: امام علی هم در زندگی شخصی و هم حکومت پنجساله خود، چنان حکومت کردند که عمر بن عبدالعزیز می گفت: علی بن ابیطالب از حاکمان گذشته آبرو برد و برای آیندگان خویش، دردسر ایجاد کرد و یک الگو و سمبلی دست مردم جهان تا قیامت داد که کسی نمی تواند بیشتر یا کمتر از آن کار کند.

دشتی تامین امنیت اقتصادی فعالان اقتصادی را گام دیگر امام علی در حکومت خود بیان کرد و گفت: علی(ع) دستوراتی را صادر می کند و بر بازار افراد پلیس را می گذارد تا مراقب اموال مردم باشند و ماموران نظارتی می گمارد که کسی احتکار یا گرانفروشی نکند و از سوی دیگر مراقب سرمایه گذار هم هست.

او تاکید کرد: امام علی(ع) یک سمبل و الگویی را برای تمامی حکومتهای جهان ارائه می دهد و حکومت اسلامی هم باید از این دستورات تبعیت کند و این دستورات را به کار بگیرد تا دیگر، مفسدی نباشد.

پژوهشگر حوزوی در مورد ضرورت برخورد با فساد در جامعه گفت: بر اساس نص قرآن کریم، مومنان که حکومت را در دست می گیرند باید به سمت برپایی قسط و عدل حرکت کنند و لذا امام علی(ع) بیش از ۱۰- ۱۵ راهکار برای مسائل اقتصادی در تراز حکومت اسلامی ارائه می دهند.

او توجه به معنویات در مسائل اقتصادی را توصیه امام علی(ع) در جامعه اسلامی دانسته و بیان داشت: امام می فرماید: در مسائل اقتصادی هم باید توجه به معنویات داشته باشید، نمی شود در مسائل اقتصادی، خدمت به خلق و رزق آوری برای مردم را در نظر نگیرید و اگر این نباشد حکومت اسلامی معنایی پیدا نمی کند.اگر حق مستضعف دیده نشود و رونق اقتصادی ایجاد نشود و مردم را دوقطبی کنند، مردم ناامید می شوند.

دشتی، کمک خواستن از خداوند در مشکلات اقتصادی، استفاده از تولیدات داخلی، درپیش گرفتن عدالت اقتصادی، قناعت، ساده زیستی، توجه به ایجاد اشتغال، توجه به رونق اقتصادی، توجه ویژه به کشاورزی و تشویق کارآفرینان و مدیران موفق را از جمله راهکارهای اقتصادی امام علی(ع) در تراز جامعه اسلامی برشمرد.

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه گوناگون

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!