دغدغه های راننده هایی که همدم تنهایی جاده ها هستند

شفا آنلاین>اجتماعی>این کار یک شب درمیان مادر است. دلش مثل سیر و سرکه می جوشد. کاسه آب و قرآن یک سمت سینی است و دل مادر سمت دیگرش. محمد پسر 32 ساله‌اش سال های سال است که راننده اتوبوس بین شهری است. یک شب از تهران تا اسلامشهر، یک شب از تهران تا بندرعباس، یک شب... روزی نیست که شب شود و خبر تصادف های میان جاده ای نیاید. مادر طاقت نشستن پای اخبار تلویزیون را ندارد.

می گوید:« از وقتی من راننده شدم مادرم هیچ شبی راحت نخوابیده. سیاهی زیر چشم ها و صورت چروکیده‌اش سوغات سال ها چشم انتظاری است که پای جاده ها برای من گذاشت. محمد می گوید: «راستش تا به حال چندبار برای خواستگاری اقدام کرده ام اما هیچ دختری حاضر نمی شود تمام زندگی اش راپای دلهره و اضطرابی بگذارد که هیچ وقت تمامی ندارد. بعد از این همه تلاش و بالا و پایین گواهینامه و مدرک رانندگی در جاده را گرفتم اما هنوز شغل ثابتی ندارم. یعنی نمی توانم درآمد ثابتی داشته باشم. دستمزد ماهیانه من حتی قابل حدس زدن هم نیست. متاسفانه در شغل ما رانندگان کمکی امنیت شغلی وجود ندارد. حضور بازنشستگان و کارمندان از مشاغل دیگر در داخل ترمینال برای ما مشکلات بسیاری ایجاد کرده است. اگر در مسیر مشهد – تهران حقوق یک راننده 80 هزار تومان باشد به دلیل آنکه بازنشستگان و کارمندان با مبلغ 50‌هزار تومان حاضر به کار کردن هستند، بیشتر از آن‌ها استفاده می‌شود. یعنی از سایر ادارات می توانند وارد شغل ما شوند. افرادی که از قبل از 31 شهریور سال 85 کارت هوشمند داشته باشند، می توانند وارد شغل ما شوند. ما در قوانین‌مان داریم که هیچ فرد یا افرادی نمی توانند امنیت شغلی فردی را به خطر بیندازند اما متاسفانه وجود بازنشسته ها و کارمندان شغل ما را با مشکلات زیادی مواجه کرده است». بر خلاف تصوری که همه آدم ها از راننده های قدیمی دارند، محمد یک جوان خوش تیپ امروزی است. بوی ادکلنش را تا نیمه‌های اتوبوس مسافرها احساس می‌کنند و اگر لباس های کار را با لباس‌های خودش عوض کند فرقی با یک مدل ندارد.

محمود شاکری هر روز ساعت هفت صبح مسافرانش را از ترمینال جنوب سوار می کند و به مقصد بندرعباس می‌برد. بعدازظهرها حدود ساعت هفت به ترمینال جنوب می‌رسد و از آنجا هر روز باید اتوبوس را به مالک اتوبوس که خانه‌اش در یکی از خیابان های شرق تهران است، برساند. او سال های سال است که درجاده ها می راند و صفت سالار جاده ها که می گویند متعلق به خودش است. با اینکه آن همه سال در جاده ها می راند اما هنوز نتوانسته برای خودش یک اتوبوس بخرد. همیشه یا ماشین گران شده یا پولش کم آمده است. با این حال از کارش راضی است. موهای انبوهش سفید شده و سبیل های سیاهش هم رو به سفیدی رفته ، معتقد است نزدیک ترین یار به هر راننده ای فلاسک چای اش است که او را از خواب آلودگی و خطر نجات می دهد. قدیم ترها بعضی از راننده های اتوبوس به موادمخدر اعتیاد داشتند اما حالا همه باید هر چند وقت یک‌بار تست اعتیاد بدهند تا بتوانند مجوز لازم برای راندن در جاده ها را بگیرند. شاکری می گوید:«رانندگی ارثی است. بعضی از فامیل های‌مان گواهینامه پایه یک داشتند و دایی ام راننده ماشین سنگین است. این ارثیه خانوادگی به من هم رسید و سال 85 پایه یکم را گرفتم. از سن کم به رانندگی ماشین سنگین علاقه داشتم تا اینکه فرصتی پیش آمد و در شرکت واحد اتوبوسرانی کلاس‌های رانندگی را سپری کردم. 21ساله بودم که اطلاعیه شرکت واحد را برای جذب راننده دیدم. در کلاس‌ها شرکت کردم و توانستم راننده اتوبوس در خط یک اتوبوس‌های تندرو شوم. شاکری درباره تصادف‌هایی که در طول سفرهایش در جاده ها دیده می گوید: «به هرحال هرانسانی با دیدن حوادث دلخراش ناراحت می‌شود.

ما در جاده کار می‌کنیم اما اجازه ندادیم جاده بر روحیات و حس انسان‌دوستی ما غلبه کند و آدم بی‌احساسی شویم. چندوقت پیش یکی از دوستانم به خاطر خواب آلودگی تصادف کرد و جان باخت. تا مدت ها فکرم درگیر بود و در جاده فقط به یاد او بودم. سال90 هم که از لاهیجان به سمت تهران می‌آمدم، اتوبوسی دیدم که با یک‌ تریلی تصادف کرده بود. بار ‌تریلی تیرآهن بود و مهماندار و راننده به خاطر برخورد با تیرآهن‌ها فوت کرده بودند.

آن روز هم خیلی ناراحت شدم این دو صحنه از بدترین خاطرات کاری من است». شاکری درباره دستمزدش می گوید:« من در سرویس هایی رفت و برگشتی که می روم از مالک اتوبوس دستمزدم را می‌گیرم. البته حقوق راننده هایی که مالک ماشین خودشان هستند از طرف سازمان پایانه‌ها و ترمینال‌ها تعیین می‌شود. بیشترین دلیل نارضایتی من و همکارانم ازبین رفتن سختی کار از شغل ماست. سختی کار از شغل رانندگی اتوبوس لغو شده و از طرف دیگر راننده‌ها باید خودشان حق بیمه را پرداخت کنند. اگر حق بیمه هم ندهند، کارت هوشمند آن‌ها اعتبار ندارد». از مشکلات دیگری که آقای شاکری به آن اشاره می‌کند، وضعیت آسفالت جاده‌هاست. او می‌گوید: «وضع آسفالت جاده‌های زیادی در ایران خوب نیست و راننده‌ها را به مشکل می‌اندازد. روشنایی در برخی جاده‌ها هم مناسب نیست که باعث تصادف خودروها می‌شود. مشکل دیگر راننده‌هاجروبحث بعضی مسافرها با یکدیگر است. عده‌ای از مسافرها رعایت حال دیگران را نمی‌کنند برای مثال با صدای بلند با تلفن همراه یا فرد بغل دستی خود حرف می‌زنند».

آقا رسول راننده سرویس مشهد-تهران است؛ از آن راننده قدیمی‌ها. یکی از دوستانش که داخل ترمینال ایستاده می گوید بترس از روزی که خشم آقا رسول رو ببینی. اما آقا رسول با سبیل های مشکی پرپشت و ابروهای پهن به پهنای صورت می خندد و ناگهان به شوخی اخم می کند و ابروهایش را به‌ هم گره می زند. آن‌وقت مرد می‌خواهد که جلوی نگاهش غالب تهی نکند. چهار تا دختر دارد که همه را به خانه بخت فرستاده و دوتا از دخترهایش را به شاگردهایش داده است. حالا با همسرش در افسریه تهران خانه ای دارند و زندگی می کنند. اسم مشکلات شغلی راننده ها که می‌آید، سر درددلش باز می‌شود ومی‌گوید:« قانونی برای ما گذاشته اند که امروز هر راننده ای در این شغل باز نشسته شود، دیگر نمی تواند به شغل دیگری ورود پیدا کند چون کارت هوشمندش باطل می شود و این در صورتی است که راننده شرکت واحد می تواند پس از باز نشستگی دوباره مشغول به کار شود». آقا رسول هم با وجود سن و سال بالا و تجریه زیادی که در این شغل داشته هنوز نتوانسته برای خودش یک اتوبوس بخرد و می گوید:« بعد از انقلاب سال 57 تا سال 68 راننده ها توان مالی داشتند و می توانستند خودشان اتوبوس بخرند اما امروز متاسفانه فقط سرمایه‌داران می توانند اتوبوس بخرند. واردات اتوبوس که ممنوع است و به خاطر همین اتوبوس‌های داخلی را هر چه دل‌شان بخواهد نرخ گذاری می کنند. از این طرف مسئولان هم مدام اعلام می کنند باید اتوبوس‌ها به روز و استاندارد باشند.

برای مثال اسکانیا استاندارد ندارد چرا وقتی استاندارد ندارد، اجازه ورود به عرصه حمل و نقل مسافر بری را می دهند؟» آقا رسول درباره حقوقش می‌گوید:«در حال حاضر هر کسی که وارد شغل ما شود، پایه حقوقش 720 هزار تومان است و هنگامی که بخواهد بازنشسته شود با سابقه حدود 30 سال باز هم همان 720 هزار تومان را می گیرد». یکی از رفقای آقا رسول که می بیند سر درد دل رفیقش باز شده جلو می آید و می گوید:« اتحادیه هنوز نتوانسته برای ما یک جای خواب درست کند. ما هنوز وقتی می خواهیم بین راه استراحت کنیم باید به نمازخانه ترمینال برویم و سرمان را روی لباس‌های‌مان بگذاریم و بخوابیم. خواب و استراحت برای راننده ای که جان مسافرها به دستش است از هر چیزی واجب تر است».اینجا ترمینال جنوب تهران است و صدای اگزوز اتوبوس ها و دودهایی که در هوا پخش می شود، آسمان را سیاه تر می‌کند. آقارسول به شانه دامادش می زند و می پرسد: «ناهار چی داری؟».قانون