سه ماهه اول بارداری، علت تهوع و خستگی

در طول سه‌‌‌‌ماهه‌‌‌‌ی اول، گاهی احساس خستگی مفرط می‌‌‌‌کنید. این خستگی و بی‌‌‌‌حالی ممکن است از عوارض تغییرات جسمانی ناشی از بارداری و به‌‌‌‌علاوه افزایش چشمگیر میزان هورمون‌‌‌‌ها باشد. اغلب به شما اطمینان می‌‌‌‌دهند که این احساس خستگی و بی‌‌‌‌حالی در حدود 12 تا 14 هفتگی از بین خواهد رفت. با کاهش خستگی‌‌‌‌تان، احتمالا در هفته‌‌‌‌های 30 تا 34، دیگر احساس پرانرژی بودم می-کنید و حال و هوایی طبیعی خواهید داشت و پس از آن مجددا کمی بی‌‌‌‌حسی و حال خواهید شد. به‌‌‌‌خاطر داشته باشید که وجود این احساس خستگی به شما می‌‌‌‌گوید که طبیعتا به استراحت بیشتری نیاز دارید. اگر می‌‌‌‌توانید در طول این مدت، روزها کمی چرت بزنید و شب‌‌‌‌ها هم زودتر به رختخواب بروید.

بسیاری از خانم‌‌‌‌های باردار در سه‌‌‌‌ماهه‌‌‌‌ی اول بیشتر از دیگران دوران بارداری احساس خستگی و بی-حالی می‌‌‌‌کنند، ممکن است فقط به شما خبر خوش بارداری‌‌‌‌اش را داده باشد و این وظیفه‌‌‌‌ی شماست که بیشتر احتیاجات او را برآورده کنید و به خستگی، خواسته‌‌‌‌ها و احساساتش اهمیت دهید و نازش را بکشید، چرا که شاید هنوز دوست نداشته باشد همکارانش در محیط کار از این مسئله باخبر شوند و به‌‌‌‌علاوه از لحاظ ظاهری هنوز به مرحله‌‌‌‌ای نرسیده که کسی متوجه شرایطش شود و مثلا در اتوبوس یا مخل‌‌‌‌های عمومی به او یک صندلی برای نشستن بدهید و مراعات حالش را بکنند.

در بعضی خانم‌‌‌‌ها حالت تهوع و ویاری که دارند در ابتدای صبح بسیار بدتر است. شاید به این دلیل که در ابتدای صبح شکمشان خالی است. اگر از کسی که در ابتدای صبح حالت تهوع داشته سؤال کنید، به شما خواهد گفت که زمان این دل به‌‌‌‌هم‌‌‌‌خوردگی همیشه مشخص و ثابت نیست و هر وقت که بخواهد می‌‌‌‌آید. این حالت معمولا از هفته‌‌‌‌ی 5 یا 6 بارداری(یعنی هفته‌‌‌‌ی 3 یا 4 پس از عقب-انداختن عادت ماهانه) آغاز می‌‌‌‌شود و کم‌‌‌‌کم شدیدتر می‌‌‌‌شود و با پایان هفته‌‌‌‌ی 11 یا 12 به مرور از بین می‌‌‌‌رود. این دوره‌‌‌‌ی حالت تهوع ممکن است گاهی طولانی‌‌‌‌تر شود، به‌‌‌‌خصوص در خانم‌‌‌‌هایی که نوزاد دو یا چند قلو دارند، چرا که وجود چندین جفت موجب آزادسازی کنادوتروپین کوریونی انسان(Hcg) بیشتر می‌‌‌‌شود و طبق مطالعات همین هورمون موجب حالت تهوع در دوران بارداری است.

علت حالت تهوع صبحگاهی دقیقا مشخص نیست، ولی وجود آن به افزایش Hcg مربوط می‌‌‌‌شود.

احتمالا شنیده‌‌‌‌اید که بعضی خانم‌‌‌‌ها می‌‌‌‌گویند وجود حالت تهوع صبحگاهی از نشانه‌‌‌‌های یک بارداری طبیعی است . اما این ادعا خرافاتی بیش نیست. بنابراین اگر صبح‌‌‌‌ها حالت تهوع نداشتید یا ناگهان حالت تهوع صبحگاهی ناپدید شد، به‌‌‌‌هیچ‌‌‌‌وجه نگران نشوید که بارداری‌‌‌‌تان دچار مشکل شده یا طبیعی نیست، بلکه از این اقبال خود شاد باشید و لذت ببرید. ممکن است بشنوید شدت حالت تهوع جنسیت فرزندتان را نشان می‌‌‌‌دهد؛ اما این نیز افسانه‌‌‌‌ای بیش نیست. بنابراین خیلی زود است که براساس این گفته خرید وسیله‌‌‌‌های صورتی یا آبی‌‌‌‌رنگ خود را آغاز کنید.

اگر با حالت تهوع دست‌‌‌‌وپنجه نرم می‌‌‌‌کنید با شما احساس همدردی می‌‌‌‌کنیم. حتی اگر این حالت تهوع موجب نشود که واقعا استفراغ کنید اما باز هم ناراحت کننده است و شما را واقعا سست و ناتوان می‌‌‌‌کند. بعضی بوهای خاص مثل بوی غذا، عطر یا مکان‌‌‌‌های بودار این حالت تهوع را شدیدتر می‌‌‌‌کند. به‌‌‌‌منظور کسب اطلاعات و توصیه‌‌‌‌هایی در خصوص کاهش این دل به‌‌‌‌هم‌‌‌‌خوردگی مبحث «نکته‌‌‌‌هایی برای کاهش حالت تهوع» را مطالعه کنید.

اگر حالت تهوع شدید دارید، بهتر است از پزشک خود برای تجویز داروهای احتمالی کمک بخواهید. برخی از خانم‌‌‌‌ها با مصرف داروهایی چون متوگلوپرامید، سیناریزین یا پرومتازین احساس آرامش و بهبود می‌‌‌‌کنند، اما پزشکان مصرف دارو را توصیه نمی‌‌‌‌کنند و انجام برخی اقدامات پیشگیرانه را مؤثرتر می‌‌‌‌دانند.

گهگاه حالت تهوع و استفراغ به‌‌‌‌قدری شدید است که دچار حالتی به‌‌‌‌نام استفراغ بدخیم بارداری می-شوید. نشانه‌‌‌‌های این بیماری کاهش وزن و از دست‌‌‌‌رفتن آب بدن است. اگر دچار استفراغ بدخیم حاملگی شدید، ممکن است به مصرف مایعات و داروهای تزریقی نیاز پیدا کنید.

اگر حالت تهوع و استفراغ قابل کنترل نبود و وزن زیادی از دست دادید و قادر به خوردن غذا و مایعات نبودید یا حالت سرگیجه و غش و ضعف به شما دست داد، حتما با پزشک تماس بگیرید.

مشکل حالت تهوع خود را با نگرانی در مورد آن دوچندان نکنید،

متأسفانه راه حلی برای ازبین‌‌‌‌بردن کامل حالت تهوع نداریم؛ اما می‌‌‌‌توانیم با ارائه‌‌‌‌ی چند راه، این حالت را کمی خفیف‌‌‌‌تر کنیم. در اینجا تعدادی پیشنهاد برایتان داریم:

- تعداد وعده‌‌‌‌های غذایی را بیشتر و مقدار غذای مصرفی در هر وعده را کمتر کنید تا هیچ-وقت معده‌‌‌‌تان خالی نماند.

- قبل از رفتن به رختخواب، چیزی نخورید.

- خیلی نگران این نباشید که رژیم متعادل و خوب خود را در طول این دوران حفظ کنید، فقط هر آنچه می‌‌‌‌توانید و میلتان می‌‌‌‌کشد را در طول این مدت کوتاه بخورید.

- از حضور در عطرفروشی‌‌‌‌ها، آشپزخانه‌‌‌‌های فعال، تاکسی‌‌‌‌های پر از بو و مکان‌‌‌‌هایی که بوهای تند و زیادی در آن‌‌‌‌ها وجود دارد پرهیز کنید.

- لباس‌‌‌‌های گشاد و راحت بپوشید؛ لباس‌‌‌‌هایی که زیاد به شکم و کمرتان نچسبد. دوباره پس از تولد نوزادتان می‌‌‌‌توانید همان شلوارهای جین و لباس‌‌‌‌های تنگ را بپوشید.

- در کنار تختخواب خود بیسکویت ترد داشته باشید. بعضی خانم‌‌‌‌ها با خوردن کمی بیسکویت نمکی قبل از بلند شدن از رختخواب کمتر حالت تهوع صبحگاهی پیدا می‌‌‌‌کنند.

- زنجبیل را امتحان کنید، (برای مثال چای زنجبیلی یا قرص زنجبیل) در بعضی از خانم‌‌‌‌ها این ماده بسیار مؤثر است.

- اگر احساس می‌‌‌‌کنید هنگام مسواک‌‌‌‌زدن حالت تهوع‌‌‌‌تان بیشتر می‌‌‌‌شود، بهتر است نوع خمیردندان خود را عوض کنید.

- سعی کنید کربوهیدرات‌‌‌‌هایی که هضم آن‌‌‌‌ها راحت است را برای رفع حالت تهوع خود مصرف کنید؛ برای مثال نان تست خشک، بیسکویت‌‌‌‌های سبک، بیسکویت‌‌‌‌های نمکی سبوس‌‌‌‌دار، سیب‌‌‌‌زمینی و دیگر کربوهیدرات‌‌‌‌های ساده و هضم‌‌‌‌شدنی.

- اگر از وجود براق دهان حال بدی پیدا می‌‌‌‌کنید، می‌‌‌‌توانید یک آبنبات ترش یا آبنبات لیمویی بمکید.

- مچ‌‌‌‌بندهای طبی فشاری که در برخی دارخانه‌‌‌‌ها و فروشگاه‌‌‌‌های وسایل بهداشتی فروخته می‌‌‌‌شوند به رفع حالت تهوع برخی خانم‌‌‌‌ها کمک می‌‌‌‌کند.

- نرمش‌‌‌‌های آرامش‌‌‌‌بخش یا حتی هیپنوتیزم را امتحان کنید.

- برای شما و نوزادتان کاملا بی‌‌‌‌خطراست. افزایش وزن ایده‌‌‌‌آل در سه ماه اول بارداری، فقط حدود یک کیلو است. بنابراین نگران نباشید، چرا که حتی کاهش وزن هم مشکل بزرگی نخواهد بود.