روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود


روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود

2 آبان ماه 1350، اسدالله علم وزیر دربار رژیم پهلوی در یک مصاحبه هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی را شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار اعلام کرد!جشن‌های2500 ساله شاهنشاهی ایران، مجموعه جشن‌هایی بود که به مناسبت سالگرد دوهزار و پانصد سال تاریخ شاهنشاهی در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی در مهرماه سال 50، در تخت جمشید برگزار شد و برای شرکت در این جشن از 69...

گروه تاریخ - رجانیوز: 20 مهر 1350 با قرائت خطابه محمدرضا پهلوی در برابر مقبره کوروش هخامنشی در پاسارگاد، جشنهای 2500ساله شاهنشاهی آغاز شد. جشنهای 2500ساله شاهنشاهی که با هدف بزرگداشت 25 قرن حکومت پادشاهی در ایران ترتیب یافت بیش از سیصد میلیون دلار هزینه دربر داشت‌. این درحالی بود که متجاوز از نیمی از جمعیت کشور در روستاها و حومه شهرهای بزرگ در فقر و فلاکت زندگی می‌کردند.

به گزارش رجانیوز؛ هدف اصلی شاه از برپایی اینگونه جشن ها، بزرگ جلوه دادن عظمت دستگاه شاهی و شخص خود بود تا در لابلای زرق وبرق اشیاء گران‌قیمت و کم نظیری که دستور تهیه آنها با قیمتهای گزاف از جیب ملت ایران داده می‌شد، چهره سست اراده‌، مردد و ضعیف خود را پنهان سازد. در این مورد در کتاب آخرین سفر شاه چنین می‌خوانیم‌: جشن های 2500 ساله در تخت جمشید نمایشی از رؤیاها و بلندپروازی‌های شاه بود... در مورد شخص شاه در رابطه با جشن 2500 ساله‌، ره آورد جشن‌های تخت جمشید جدایی کامل او از واقعیات بود. او بیش از پیش دچار اشتغال فکری درباره سلطنت خودش و اهمیت جانشینی مستقیم خود بر اریکه کورش گردید. «جیمزبیل‌» در کتاب عقاب و شیر می‌نویسد: «محمدرضا شاه پهلوی با این جشن های 2500 ساله‌، دوره جدیدی را در پادشاهی خود آغاز کرد، دوره جنون انجام کارهای بزرگ‌، بسیاری از معروف ترین و مقتدرترین چهره‌های جهان در تخت جمشید برای ستایش کشور شاه و بلکه مهمتر، برای ستودن خود او، به این محل آمده بودند... و شاه احساس رضایت و خرسندی می‌کرد که میهمانان در مورد این که چه کسی مجلل‌ترین اقامتگاه را گرفته‌، چه کسی محترم‌ترین مکان را در میزهای ضیافت داشته‌ و چه کسی از هلیکوپتر به جای سفر با لیموزین‌های مرسدس استفاده کرده با هم دعوا می‌کردند. محمد رضاشاه پهلوی طی سخنانی که در 20/7/1350 در پاسارگاد خطاب به کوروش سرسلسله پادشاهی هخامنشی ایراد کرد در این مورد چنین گفت:

«در این بیست وپنج قرن، کشور تو و کشور من‌، شاهد سهمگین‌ترین حوادثی شد که در تاریخ جهان برای ملتی روی داده است. ... اکنون ما در اینجا آمده‌ایم تا به سربلندی تو بگوییم که پس ازگذشت بیست و پنج قرن‌، امروز نیز مانند دوران پرافتخار تو پرچم شاهنشاهی ایران پیروزمندانه در اهتزاز است...» او با این سخنان می‌خواست دلیلی بر موجودیت خویش اقامه کند وبا ارائه تنها یک مدل ثابت و طولانی برای شکل حکومت در ایران، همواره در اذهان عمومی این نکته را جا بیاندازد که حکومت در ایران مساوی با شاهنشاهی است‌. با فاصله گرفتن شاه از مردم‌، این حقیقت مشخص‌تر شد که اقدامات اصلاح‌طلبانه وی همچون انقلاب به اصطلاح سفید تنها اقداماتی ظاهری و عوامفریبانه است که ناشیانه از سوی اربابان شاه طراحی و دیکته شده است. اکثر کارشناسان و رسانه‌های خبری دنیا و حتی حامیان محمدرضا، هزینه این جشن را گزاف و چیزی حدود300 میلیون دلار برآورد کردند، این مبلغ در کشوری که درآمد سرانه آن اگرچه رو به افزایش داشت‌، ولی از سالی 500 دلار تجاوز نمی‌کرد، بسیار گزاف به شمار می‌رفت‌.

2 آبان ماه 1350، اسدالله علم وزیر دربار رژیم پهلوی در یک مصاحبه هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی را شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار اعلام کرد!

روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود

جشن‌های2500 ساله شاهنشاهی ایران، مجموعه جشن‌هایی بود که به مناسبت سالگرد دوهزار و پانصد سال تاریخ شاهنشاهی در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی در مهرماه سال 50، در تخت جمشید برگزار شد و برای شرکت در این جشن از 69 کشور جهان مهمانانی شرکت کردند.

برای برگزاری این جشن، سازمانی به نام "شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی" تأسیس شد و اسدالله علم وزیر دربار وقت هم به عنوان رئیس شورای مرکزی جشن‌ها، تعیین شد.

جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی ایران در شهر مرودشت و در کنار تخت جمشید تدارک دیده شد و از مهمانان در خیمه‌های بزرگی پذیرایی شد. نکته جالب توجه اینجاست در حالی که قرار بود این جشن‌ها نماد تاریخ و تمدن ایران باشد اما در هیچ‌کدام از مراحل برگزاری و تدارکات این جشن از هنر و دسترنج ایرانی ها استفاد نشد. برای مثال شرکت فرانسوی‌ مزون ژانسِن، طراحی و دکور خیمه‌های جشن‌های 2500 ساله را برعهده داشت. "زدنیک لیشکا"، آهنگ‌ساز برجسته اهل چک، قطعاتی را برای جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی ایران، تحت عنوان «میراث دوران‌ها» ساخت.

کلیه غذاها نیز از رستوران ماکسیم در فرانسه با 131 نفر کادر سفارش داده شده بود که ویلیام شوکراس فهرست این غذاها را چنین عنوان کرده است "تخم بلدرچین با مروارید دریای خزر، ته دم خرچنگ با سس «نانتوآ»، خوراک پشت بازوی بره سرخ شده همچنین خوراک طاووس به سبک شاهنشاهی با سالاد مخلوط و..."

روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود

کلیه غذاهای جشن‌های 2500ساله توسط رستوران ماکسیم فرانسه سفارش داده شده بود

در کنار هزینه‌هایی که به جیب کشورهای اروپایی می‌رفت، می‌توان هزینه تهیه لباس‌های خانواده سلطنتی، مدال­‌های یادبود، لباس‌­ها و وسایل گاردهای مراسم در فرانسه را اضافه کرد. با این‌ حال شاه که تصور می‌کرد با دعوت از سران کشورهای دنیا، حمایت خارجیان را جلب می‌کند، ناکام ماند. تنها مقام مهم اروپایی مارشال تیتو رئیس‌جمهور یوگسلاوی و برخی نخست‌وزیران اروپا و اکثر مهمانان شرکت کنندگانی از کشورهای موریتانی، داهومی، کنگو، کشورهای عرب منطقه، لسوتو و سوازیلند و... بودند که نشان می‌داد به طمع نفت، پول و هدایای شاهنشاهی آمده‌اند.

روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود

هزینه برگزاری جشن‌ها و ساخت تأسیسات بناهای مراسم آنچنان زیاد بود که هرکس رقمی را مطرح می‌کرد. عبدالرضا انصاری که مسوول مستقیم برگزاری جشن بود هزینه آن را دویست میلیون تومان بود ذکر کرد. با این‌حال ژان لوروریه روزنامه‌نگار فرانسوی هزینه جشن‌ها و پروژه‌های عمرانی مرتبط را پانصد میلیون دلار و ویلیام شوکراس نویسنده کتاب "آخرین سفر شاه" هزینه آن را سیصد میلیون دلار برآورد می‌کند. اسدالله علم وزیر دربار وقت نیز در مصاحبه‌ای هزینه آن را شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار ذکر کرد. البته علم در جایی دیگر در پاسخ به اعتراضات نسبت به هزینه‌های جشنهای 2500 ساله در شرایط فقر شدید مردم گفت که هزینه برگزاری جشنهای 2500 ساله را نمی‌توان با پول سنجید!

روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود

این هزینه کلان در حالی انجام می‌شد که بسیاری از مردم ایران در فقر زندگی می‌کردند و نارضایتی از رژیم شاه در حال افزایش بود. خرج کردن چنین هزینه‌ای به باور بسیاری از تحلیلگران روند سقوط حکومت پهلوی را تسریع کرد. هزینه سرسام آور این جشن مورد بحث و انتقاد مطبوعات اروپا بود و دانشجویان ایرانی مقیم خارج تظاهراتی در غالب کشورها انجام دادند. امام خمینی(ره) پیش از برگزاری این جشن، آن را محکوم کرده و فرمودند "بازار ایران را دارند الآن چپاول مى‏‌کنند که یک مقدارى‏‌اش را خرج این جشن مفتضحانه بکنند، باقى ‏اش را هم خودشان مصرف کنند یا مأمورین مصرف کنند. سرمایه‏‌هاى مردم و مسلمین بیچاره را صرف این مى‏‌‌کنند و از بودجه خودِ مملکت چقدرها، چقدر میلیون‌ها، دهها میلیون خرج یک همچو ملعبه‏‌اى، یک همچو مضحکه‏‌اى مى‏‌کنند. براى چه؟ براى هواى نفس. همین که گفته بشود که ما آنیم که جشن گرفتیم." (صحیفه امام، ج2، ص364

ایشان در روز 22 مهرماه بار دیگر در پیامی این جشن را محکوم کردند و بیان داشتند "در این موقع که آتش جنگ بین مسلمین و کفار صهیونیست شعله ور است و ملت اسلام براى احقاق حق خود از اسرائیل غاصب، جان بر کف نهاده در میدان هاى نبرد فداکارى مى ‏کنند، به امر شاه، دولت ایران به مناسبت سالروز جشن 2500 ساله در سراسر کشور جشن بپا کرده است. جشن براى شاهان خونخوارى که نمونه آنان امروز مشهود است. مسلمین براى مجد و عظمت اسلام و آزادى فلسطین در خاک و خون مى‏‌غلتند ولى شاه ایران براى رژیم مبتذل شاهنشاهى جشن و سرور بپا مى‏‌کند." (صحیفه امام، ج‏3، ص، 5)

افتتاح نمایشگاه های جشن فرهنگ و هنر در موزه ایران باستان با حضور فرح پهلوی
حافظه تاریخی ایرانیان در حوزه فرهنگ در عصر پهلوی با جشنهای 2500 ساله پیوند خورده است. جشنهایی که به عنوان نمادی از تجمل‌گرایی، حیف و میل اموال عمومی، تضاد طبقاتی و جدال فقر و غنا بستری برای نزاع بر سر تداوم حیات نظام سلطنت فراهم آورد. هدف شاه از برگزاری چنین جشنهایی یافتن هویتی بود که بتواند پشتوانه آنان باشد و بتواند تمایزشان را با دیگر سلسله‌ها و کشورها آشکار کند. «جشن هنر شیراز» را نیز در همین اقدامات فرهنگی می توان مورد بررسی قرار داد. جشنواره‌ای فرهنگی که طی ۱۱ دوره برگزاری خود آرام آرام از نماد فرهنگ‌دوستی رژیم حاکم به محفلی پر از تضادهای فرهنگی و ناهنجاری‌های اجتماعی تبدیل شد که از سوی دوست و دشمن، ملی و مذهبی مورد انتقاد و حمله واقع شد. رشد همین ناهنجاری‌ها بود که سرانجام در سال ۱۳۵۶ با برانگیختن احساسات مردم، نسخه این جشن را پیچید و تجربه شکست‌خورده دیگری را در کارنامه پهلوی‌ها به ثبت رساند.
روایت هویدا از توهم شاه درباره خودش
جشن های2500 ساله از آن حیف و میل های بودجه عمومی بود که قطعا حتی در همان دوره پهلوی هم تعداد منتقدین داخلی و خارجی اش بیشتر از طرفدرانش بود. با همه این احوال شاه علاقه زیادی به برگزاری جشن هایی این چنینی داشت. او که بسیار علاقه داشت خود را کوروش ثانی بداند، تلاش می کرد تا مبدا تحولاتی را که فکر می کرد در ایران رقم زد، به کوروش برساند! همچنان که انقلاب سفید خود را همچون انقلاب کوروش می دانست. او می خواست کشور خود را به تمدن بزرگ برساند، همچنان که به قول خودش کوروش، در یک نسل ایران را متحول کرد. عباراتی که در پایین می آید نشان می دهد استبداد و تخیلات شاه راه را بر هرگونه کار علمی و نقشه سامان مند برای توسعه کشور بسته بود:
«شاه اصرار عجیبی داشت به همه مدعوین جشن های دو هزار و پانصد ساله بقبولاند که برگزاری این مراسم نشانی است بر تجدید حیات ایران و مفهومی ندارد جزء حراست از میراث امپراتوری عهد هخامنشیان. ضمن آنکه گه گاه خطاب به اطرافیان خود نیز می گفت: «انقلاب سفید ما نه تنها از دوران سلطنت کوروش مایه گرفته، بلکه دقیقا ما را به جهتی می کشاند که بتوانیم در راستای برنامه های کوروش حرکت کنیم» شاه در عین حال که می کوشید جشن های دو هزار و پانصد ساله را نوعی میعاد با تاریخ برای مردم ایران جلوه دهد، بیشتر مشتاق بود که مردم آن را نشانه ای از تولد دوباره کشور به حساب آورند. ولی گفتنی است که مردم اصلا در جریان این جشن ها حضور نداشتند و اصولا نیروی پلیس و ارتش چنان حفاظتی در اطراف تخت جمشید به وجود آورده بودند که به احدی اجازه نزدیک شدن نمی دادند. بخصوص آنکه هدف شاه از این جشن ها و بازگشت به ایران باستان هم هرگز نمی توانست مورد قبول روحانیون که فقط تعالیم پیغمبر مسلمانان را معتبر می دانند قرار داشته باشد.»
«شاه به قدری فریفته ایران باستان بود که در مصاحبه اش با «کارانجیه» (روزنامه نگار هندی) گفت: «امروز سرزمین باستانی ایران که مادر تمدن ها است و اولین امپراتوری را در جهان تاسیس کرده شاهد تولد دوباره تمدن درخشان خویش است و انقلاب سفید ما هم ریشه در همان انقلاب دارد که دو هزار پانصد سال پیش توسط کوروش به وجود آمد و بر اساس آن، کوروش توانست امپراتوری خود را فقط طی یک نسل به چنان قدرت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مبدل سازد که الگوی زندگی و ارزش های انسانی، اخلاقی و اجتماعی برای دنیا شود.» 1
1-فریدون هویدا، سقوط شاه، ترجمه: ح.ا. مهران، تهران، انتشارات اطلاعات، 1386، چاپ نهم، ص 119-120
هفت میلیون دلار بابت چادرهای سران در جشنهای 2500 ساله
در این سند درخواست موافقت با نشر اقدامات موسسه ژانسن جهت برگزاری جشن شاهنشاهی در جراید فرانسه مشاهده می شود. لازم به ذکر است که برای برپایی چادرهای سران با مؤسسه ژانسن فرانسوی قراردادی امضا می شود و این مؤسسه برپایی یک چادر مخصوص پذیرایی از میهمانان شاه با گنجایش 650 نفر به مساحت 2500 متر مربع و 50 چادر اختصاصی محل اقامت سران کشورها ، چادر خانواده سلطنتی ، چادر باشگاه ، چادر آرایشگاه ، چادر شب نشیژنی شرقی و غیره را به عهده گرفت و در حدود هفت میلیون دلار بابت مخارج نصب چادرها از ایران دریافت داشت
روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود
وقتی هتلهای شیراز پاسخگوی میهمانان فرح پهلوی نیست!
نامه رضاقطبی مدیرعامل سازمان جشن هنرشیراز به کریم پاشا بهادری رئیس دفتر مخصوص فرح پهلوی مبنی بر درخواست اعلام نظر فرح پهلوی راجع به اسکان مهمانان جشن در شیراز با توجه به کسر اتاقهای خوابگاه دانشگاه و اشغال کلیه هتلهای شیراز توسط هنرمندان ، بانضمام یادداشتی درمورد ارسال دستخط فرح پهلوی
روایتی از ریخت و پاش های پهلوی در دوران فقر ملت ایران/ اسد الله علم: هزینه جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود
بخشی از هزینه های این جشن:
بخشی از هزینه های و وسائل مهیا شده برای این جشن به شرح ذیل است:
۴۷ کیلومتر ابریشم، ۱۸ تن غذا، ۱۸۰ پیشخدمت، ۱۲ هزار بطری ویسکی، ۲۵ هزار بطری شراب، ۶۰ هزار سرباز، ۲۵۰ لیموزین ضدگلوله، ۳۶ هزار تخم‌مرغ ، هزار کیلو خاویار ،شش هزار سرباز با اونیفورم تاریخی که به اعتراف اسد الله علم مجموع هزینه ها و مخارج جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، شانزده میلیون و هشتصد هزار دلار بود در حالی که هزینه ساخت برج شهیاد در آن مقطع زمانی ۴۵۲ میلیون و ۲۰۰ ریال اعلام شده بود !


مستند1.mp4 | دانلود فیلم

مستندجشن های 2500 ساله به سفارش رژیم پهلوی

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه سیاسی

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


اولین واکنش منوچهر هادی به ویدئوی جنجالی یکتا ناصر