گذری در شهر راستی و حق | سفری به اردبیل

درنگ: وجود کوهستان سبلان در غرب این شهرستان، در اعتدال هوای آن نقش عمده‌ای دارد و آب‌های جاری شده از این کوهستان سبب آبادی منطقه شده است. رشته کوه سبلان با ۴۸۱۱ متر ارتفاع در شمال غربی این شهرستان بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ متر بلندی دارد.

همچنین آثار فرعی آتشفشان سبلان به صورت چشمه‌های معدنی آب گرم سرعین و سردابه ظاهر شده است که سبب جذب انبوه مسافران می شود و یکی از زیباترین مناطق جهانگردی استان است.

چهره عمومی شهرستان اردبیل متأثر از ارتفاعات کوهستان‌های سبلان، طالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده‌اند. بیشتر زمین‌های این بخش از استان ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارند.

شهر اردبیل مرکز استان اردبیل و بزرگ ترین شهر استان است که در دشتی وسیع و حاصلخیز قرار دارد. مساحت تقریبی آن ۱۱۰ کیلومتر مربع می باشد و جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۶۰۵,۹۹۲ نفر بوده است.

اردبیل از دو واژه ایرانی ارد (راستی و حق) و بیل (شهر) گرفته شده است. نام قدیم اردبیل آرتاویل بوده ولی پس از حمله اعراب، در زمان عمر ابن خطاب، به اردبیل مشهور شده است. این شهر در زمان اشکانیان و در میان شهرهای آذربایجان جایگاه ویژه ای داشته، اگرچه مورخان و جغرافی نویسان اسلامی غالبا بنای این شهر را به فیروز ساسانی (فیروز اول) نسبت داده اند.

براساس تقسیم‌بندی کوسن، شهرستان اردبیل دارای چهار اقلیم مدیترانه‌ای گرم،‌ مدیترانه‌ای معتدل، کوهستانی سرد و معتدل است. این شهرستان به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران و استان بین پنج تا هشت ماه از سال سرد است. بارندگی نیز در تمام فصول وجود دارد، ولی شدت آن در بهار و پاییز بیشتر است.

اما اردبیل یکی از استان‌های دیدنی و دارای جاذبه‌های زیاد گردشگری در کشور است.

گردنه حیران

از مهمترین جاذبه‌‌های گردشگری این روستا ، گردنه حیران است که در مسیر راه ارتباطی آستارا – اردبیل قرار گرفته ‌است. این گردنه که آخرین منطقه حفاظتی استان گیلان می‌باشد ، از یک طرف مشرف به کوه ‌های پوشیده از جنگل‌‌های انبوه و از سویی مشرف به دره ‌ای نه چندان عمیق است که از میان آن رود ارس عبور می ‌کند. این رود تعیین کننده مرز ایران و کشور آذربایجان است.

این گردنه در بیشتر زمان ها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی دره ‌ها و کوهپایه ‌های آن ، پوشیده از گل ‌ها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند.

ولی بیشک نام این گردنه زیبا و کم نظیر خود بیان کننده شکوه و عظمتی است که انسان در این منطقه احساس می کند. همه گردشگران و ایرانگردان باید در سفر های تابستانی خود این منطقه را در ذهن داشته باشند که نباید از آن به سادگی گذشت.

بزرگترین پل معلق خاورمیانه

مشگین شهر یک پل معلق پیاده رو است که مرتفع ترین و بزرگترین پل کابلی در منطقه خاورمیانه محسوب می شود. این پل در استان زیبای اردبیل به جاذبه ای گردشگری تبدیل شده است.

مشگین شهر در فاصله ۹۰ کیلومتری از شهر اردبیل قرار داره و علاوه بر این پل، از جاذبه‌های مطرح دیگری مانند چشمه‌های آبگرم، کوهستان و جنگل‌های ارسباران برخوردار است. همینطور چشمه آب گرم معدنی مشگین شهر با ۸۶ درجه دما به عنوان داغ ترین چشمه ی آبگرم شناخته شده است.

آبگرم پنج‌خواهر

پنج خواهر به زبان ترکی بش باجیلار است. آب گرم بش باجیلار یکی از قدیمیترین آبگرم های سرعین که بین اهالی در قدیم به “دره لر سویی” معروف بوده است دره ای سرسبز که اطراف آبگرم چمنزار و پر از درختان چنار و سپیدار بوده است. وجه تسمیه نام آن به خاطر جوشیدن آبگرم از پنج مظهر در محل چشمه بوده که آن “پنج خواهر” یا همان بش باجیلار به زبان ترکی نام گرفته است.

دمای آب در داخل استخر بش باجیلار در حدود ۳۵ درجه است و از این آبگرم که به لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می‌ شود برای درمان بیماری های عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می شود.

قله سبلان

سبلان در میان ترک زبانان محلی ایران “ساوالان”و نزد تالش زبانان سفلون خوانده می شود. کوه سبلان در ۳۵ کیلومتری غرب شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مشگین‌شهر واقع است. از لحاظ تقسیمات اداری استان اردبیل، این کوه در مرز بین بخش مرکزی شهرستان اردبیل و بخش لاهرود شهرستان مشگین شهر واقع می باشد.

سبلان سومین قله بلند ایران پس از دماوند و علم کوه و یک کوه آتشفشانی غیرفعال است. ارتفاع قله این کوه ۴۸۱۱ متر است و در بالای قله آن دریاچه کوچکی قرار دارد.

سبلان به خاطر آبگرم‌های طبیعی دامنه کوه، طبیعت تابستانی زیبا و پیست اسکی آلوارس مورد توجه گردشگران است. همچنین برخی کوه سبلان را محل بعثت پیامبر ایران، زرتشت، می دانند و از این نظر مکانی مقدس و مورد احترام است که حتی در میان بومیان و عشایر منطقه به نام آن قسم یاد می شود.

دریاچه نئور

دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به ‌طرف خلخال در یکی از دره‌ های کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار واقع می باشد برای رسیدن به آن پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو می‌ رسیم سپس می‌ بایست جاده‌ای به طول ۱۳ کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده و پس از گذر از کنار روستای عباس آباد به دریاچه می رسیم. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی می‌ باشد.

دریاچه نئور که بزرگترین دریاچه طبیعی و آب شیرین استان اردبیل می‌ باشد در بلندی های باختری رشته کوه باغرو (تالش) بر روی ولکانیت پرفیر آندزیتی – ائوسن بالایی ایجاد شده است.

دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به ‌طرف خلخال در یکی از دره‌ های کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار واقع می باشد برای رسیدن به آن پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو می‌ رسیم سپس می‌ بایست جاده‌ای به طول ۱۳ کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده و پس از گذر از کنار روستای عباس آباد به دریاچه می رسیم. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی می‌ باشد.

موزه مردم شناسی

موزه مردم شناسی اردبیل در محل حمام تاریخی آقانقی (ظهیرالاسلام) در میدان عالی قاپو ابتدای خیابان سعدی اردبیل قرار دارد. در این محل علاوه بر نمایش ۳۳ نوع مجسمه با پوشش محلی مردم استان اردبیل، آثار و دست نوشته های مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه جمع آوری و عرضه شده است.

ورودی موزه مردمشناسی اردبیل از رختکن آغاز شده و به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم میشود، رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، گرمخانه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد از جمله قسمت های این حمام است که در حال حاضر در بخش های مختلف آن اشیای قدیمی به نمایش گذاشته شده است.

دریاچه شورابیل، آبگرم سبلان، آبگرم گاومیش گلی، موزه حیات وحش اردبیل و پیست اسکی آلوارس از دیگر مناطق دیدنی اردبیل است.