ما همیشه منتظر حادثه می‌مانیم و بعد از آن به دنبال راهکار!

شاید، توسعه بی حساب و کتاب این دانشگاه و عدم نظارت بر جنبه‌های ایمنی موجب شده است که امروز شاهد حوادث این چنینی باشیم.

البته عدم توجه به ضوابط ایمنی منحصر به دانشگاه‌ها نمی‌شود بلکه به گفته مدیرگروه سوانح و بازسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی در مراکز آموزشی در همه سطوح به جنبه‌های مدیریت بحران توجه نشده و این در حالی است که در این مراکز سرمایه‌ها و نیروی انسانی جوان حضور دارند.

حمل‌ونقل جزیی از امور آموزشی محسوب می‌شود

دکتر علیرضا فلاحی، مدیر گروه سوانح و بازسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی در این رابطه افزود: مراکز آموزشی اعم از مدارس، دانشگاه‌ها و هر نهاد آموزشی مانند سایر مراکزی که در معرض مخاطرات قرار دارند، با خطراتی مواجه هستند ولی مراکز آموزشی از چندین جهت دارای اهمیت بیشتری هستند.

وی حضور افراد جوان و خبره در نهادهای آموزشی را از دلایل مهم بودن مراکز آموزشی نام برد و اظهار کرد: این جوانان و نخبگان حاضر در مراکز آموزشی جزء ذخایر کشور محسوب می‌شوند و این در حالی است که مراکز آموزشی عموماً در معرض مخاطرات زلزله نیز قرار دارند.

فلاحی با تاکید بر اینکه باید به مساله ایمن‌سازی و کاهش خطرپذیری موسسات و مراکز آموزشی در سطوح مختلف توجه ویژه‌ای صورت گیرد، خاطر نشان کرد: ایمن‌سازی خوابگاهی و دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها جز ضروریات است و حادثه اخیر در واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد که منجر به فوت تعدادی از دانشجویان شده، در مسیر حمل و نقل بوده که این امر هم جزیی از امر آموزش محسوب می‌شود.

مدیر گروه سوانح و بازسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: ما برای تحقیقات میدانی دانشجویان را با اتوبوس منتقل می‌کنیم که باید وسایل نقلیه مورد استفاده ایمن باشد.

وی تاکید کرد: بر این اساس یک اعتقاد واقعی نیاز است تا به سرمایه‌های کشور به عنوان ارزش نگاه شود؛ چراکه نیروهای جوان و خبره به راحتی به دست نیامده‌اند که به سادگی از دست بدهیم.

فلاحی با طرح این سوال که در این زمینه چه باید انجام دهیم، یادآور شد: برای ایمنی و مدیریت ریسک و کاهش خطرپذیری را باید جدی بگیریم و اعتقاد به این موضوعات داشته باشیم و از سوی دیگر برای کاهش ریسک نیاز به برنامه‌ریزی و بودجه گذاری نیاز است. اگر می‌خواهیم در این زمینه گام برداریم باید علاوه بر تخصیص اعتبارات، خبرگانی را نیاز داریم تا در این زمینه اقدام و برنامه‌ریزی کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه نباید منتظر حادثه باشیم و وقتی رخ داد اعلام عزای عمومی کنیم، اظهار کرد: چنین حوادثی مانند دانشگاه علوم تحقیقات برای خانواده‌ها و عموم جامعه دردناک است و مهمتر از همه اینکه در چنین حوادثی نیروی انسانی جوان کشور مجروح می‌شوند و یا فوت می‌کنند.

وی با بیان اینکه چرا ما باید منتظر آسیب باشیم و بعد از رخ داد شروع به برنامه‌ریزی کنیم، ادامه داد: همه ما در جریان آتش سوزی‌های مدارس هستیم و همچنان دانش آموزان از جراحات ناشی از آتش سوزی مدارس رنج می‌برند. ما باید به صورت جدی آسیب پذیری کالبدی و غیر کالبدی مراکز آموزشی را جدی و علمی مورد بررسی قرار دهیم.

فلاحی افزود: این مطالعات باید در همه سطوح آموزشی باشد ضمن آنکه لازم است با توجه به مسایل علمی دنیا که کم هم نیست، راهکارهایی را در بعد نرم افزاری (آموزش، هدایت، کلاس‌های مهارت آموزی و برگزاری مانورها) و سخت افزاری (میزان آسیب پذیر ساختمان‌ها و زیر ساخت‌ها و سیستم‌های اطفا حریق) ارائه شود.

وی پایش و نظارت را از دیگر راهکارهای کاهش ریسک در محیط‌های آموزشی ذکر کرد و گفت: باید به طور مرتب فضاهای آموزشی مورد بازبینی و ارزیابی قرار گیرد تا تداوم ایمنی در این مراکز فراهم شود.

این محقق حوزه بازسازی خاطر نشان کرد: اگر این اقدامات را از امروز اجرایی کنیم 10 تا 20 سال آینده در زمینه کاهش ریسک به نتیجه میرسیم؛ چراکه درصد خطرپذیری ما بسیار بالا است و متاسفانه هر سال هم شاهد رخدادهایی هستیم.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه در حوزه مدیریت بحران از نظر قانونی با چالش‌هایی مواجه هستیم، اظهار کرد: بر اساس گزارش‌های ارائه شده 54 ماه است که قانون مدیریت بحران در مجلس مانده و تصویب نشده است. ولی از سوی دیگر مشاهده می‌کنیم که اگر قانون هم داشته باشیم یا اعتبارات لازم را نداریم یا افراد خبره.

فلاح با تاکید بر اینکه در حوزه مدیریت بحران باید در زمینه‌های قوانین، افراد خبره و اعتبارات متمرکز شویم، تا بتوانیم از وقوع حوادث تاسف بار جلوگیری شود.

وی با اشاره به ساخت مراکز آموزشی بر روی گسل‌ها، گفت:‌ کل لواسان بر روی گسل مشا قرار دارد در حالی که هزینه‌های هنگفتی برای ساخت و ساز آن پرداخت کرده است. چه کسی به این افراد مجوز داده است؟! قطعا شهرداری می‌داند که از این منطقه گسل عبور می‌کند.

مدیرگروه سوانح و بازسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: زمانی که از شهرداری در این زمینه سوال می‌شود اعلام می‌کنند که باید هزینه‌ها ما به گونه‌ای تامین شود. در واقع ما در شرایط سردرگمی در این زمینه قرار داریم.

وی با اشاره به ساخت ساختمان‌های متعدد بر روی گسل‌های مشا و شمال تهران، ادامه داد: تنها دانشگاه آزاد نیست که بر روی گسل ساخته شده بلکه هرساله ساختمان‌هایی بر روی این گسل‌ها ساخته می‌شود.

فلاحی در پایان با بیان اینکه در حوزه مدیریت بحرانی با مشکلات قانونی و اجرایی و مالی مواجه هستیم، اضافه کرد: هر کدام از این چالش‌ها کلاف سردرگمی است که اگر از امروز باز کردن آنها را شروع کنیم بهتر از فردا است ولی متاسفانه ما همیشه منتظر حادثه می‌مانیم و این چنین حوادث موجب آسیب پذیر کردن جوانان کشور خواهد شد.