زدودن سایه بی‌سوادی بر پشت نیمکت‌های چوبی+ فیلم

در برنامه نهضت سوادآموزی، دو هدف کوتاه‌مدت و بلندمدت تبیین شده‌ است؛ کوتاه‌مدت، آموزش خواندن و نوشتن به افراد محروم از نعمت ارزشمند سواد و بلندمدت، ارتقاء آگاهی و دانش بزرگسالان نوسواد در زمینه‌های مختلف و تبدیل فرهنگ وابسته کشور به فرهنگ مستقل و خودکفا است. از بدو تأسیس سازمان نهضت سوادآموزی تا سال 1390 دوره‌های آموزشی شامل دوره‌های مقدماتی، تکمیلی، پایانی و پنجم می‌شد اما از سال 1390 تاکنون دوره‌های سازمان شامل دوره‌های سوادآموزی، دوره تحکیم سواد و دوره انتقال می‌شوند.

به استناد متون تاریخی، موضوع سواد در ایران، به پنج هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردد و آثار باقی‌مانده از تمدن جیرفت، نشان می‌دهد که ایرانیان، دارای سواد و فرهنگی غنی بوده‌اند؛ در قرن اخیر اما، در سال‌های منتهی به ۱۳۵۸ و نخستین دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جمعیت بی‌سواد ایران از جمعیت 30 میلیونی کشور، به ۱۴ میلیون نفر می‌رسید، یعنی حدود نیمی از جمعیت ایران بی‌سواد بود.

حدود 10 سال بعد، در اواسط دهه 1360 که جمعیت ایران حدود ۳۹ میلیون نفر می‌شد، میزان باسوادی به ۶۱ درصد رسید که این آمار و ارقام نشان از تأثیر نهضت سوادآموزی است. به عبارتی روشن‌تر، در بازه ۱۰ ساله بین سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۶ چیزی حدود ۱۰ میلیون نفر به آمار باسوادان ایران اضافه شد.

سطح سواد ایرانیان در سال‌های اخیر ارتقای چشم‌گیری داشته و در گروه هدف سوادآموزی که ۱۰ تا ۴۹ سال است، اکنون بالغ‌بر یک‌میلیون بی‌سواد در کشور وجود دارد که انتظار می‌رود، با برنامه‌های مدون، این آمار روزبه‌روز کاهش یابد.

در بین سواد آموزان سال ۱۳۹۵، تعداد ۹ هزار و ۷۱۵ نفر در گروه سنی بین ۱۰ تا ۱۹ سال، ۴۳ هزار و ۳۳۷ نفر در گروه سنی ۲۰ تا ۲۹ سال، ۶۸ هزار و ۲۰۰ نفر در گروه سنی ۳۰ تا ۳۹ سال، ۱۰۳ هزار و ۳۱۳ نفر در گروه سنی ۴۰ تا ۴۹ سال و ۴ هزار و ۴۴۲ نفر بالاتر از ۵۰ سال سن دارند.

حضور مردان در کلاس‌های سوادآموزی با ۴۳ هزار و ۳۴۵ نفر و زنان با ۱۸۵ هزار و ۶۶۴ نفر، نسبت حضور در کلاس‌های سوادآموزی سال ۱۳۹۵ را نشان می‌دهد که ۱۱۱ هزار و ۴۴۵ نفر در روستاها و ۱۱۷ هزار و ۵۶۲ نفر در شهرها هستند.

به گزارش یونیسف، نوجوانان، در مقایسه با کودکان در سنین دبستان، 2 برابر بیشتر ممکن است از ادامه تحصیل بازبمانند. بی‌شک تحصیل سبب ارتقای زندگی عموم مردم و از جمله کودکان می‌شود، به‌ویژه تحصیل زنان جوان، به آن‌ها دید روشنی در مورد نسل‌های فعلی و آینده می‌بخشد و اثرات خاصی بر اولویت‌های یونیسف خواهد داشت.

آمارها در این زمینه از افزایش جمعیت دانشجویی زنان خبر می‌دهند، گزارش یونسکو نیز تائید می‌کند که ایران در شاخص "برابری فرصت تحصیل برای دختران" به‌طور دائم رشد کرده است.

برای آشنایی بهتر باکلاس‌های درس نهضت سوادآموزی و آشنایی با دانش آموزان آن به مدرسه حبیب ابن مظاهر بندرعباس رفتیم تا ساعاتی را در کنار کسانی بگذرانیم که انگیزه و باورشان شاید همچون کوهی استوار آن‌ها را در مسیر علم‌آموزی همراهی می‌کند.

کلاسی که از مادر 50 ساله در آن حضور دارد تا دختری 18 ساله که همگی با یک هدف در کنار هم قرارگرفته تا معلم مهربان و دلسوزشان با صبر و حوصله بر اندوخته‌هایشان بیفزاید.

خجالتی، سربه‌زیر اما خندان به نظر می‌رسید، در خواندن درس‌ها داوطلب بود و برای حل کردن مسائل ریاضی معلم نام او را صدا می‌کرد، به سمت نیمکتش رفتم و با اشتیاق به سوالاتم پاسخ داد و زودتر از سوالاتم خود را معرفی کرد آن‌هم در دو کلمه؛ "عاطفه روزخوان" هستم.

عاطفه که از دیدن دوربین و میکروفن به شوق آمده بود، گفت: از ابتدا به دلیل عدم داشتن شرایط لازم نتوانستم درس بخوانم و پایه خود را از نهضت آغاز کردم و علاقه زیادی به درس خواندن دارم.

پس از اندکی سکوت درحالی‌که بغض صورتش را فراگرفته بود، می‌گوید: اول مهرماه هرسال که می‌شد، سایر کودکان خوشحال بودند اما اشک از صورت من جاری می‌شد. در سال 94 پس از حضور در بندرعباس و آشنایی با نهضت سوادآموزی شروع و امروز در کلاس دهم حضور دارم.

عاطفه که رشته مدیریت خانواده را انتخاب کرده است، می‌افزاید: دوست دارم تحصیلاتم را در دانشگاه ادامه دهم و بتوانم روزی مربی پیش‌دبستانی یا مهد شوم.

آرزو ایرانمنش، مادری است که از مدیر مدرسه دخترش پی به وجود نهضت سوادآموزی و دایر بودن کلاس‌هایش برده و اینچنین به جمع مشتاقان به تحصیل پیوسته است.

وی می‌گوید: با کمک معلمم هر روز مشتاق‌تر و روند رو به رشدی دارم و امروز دیگر مانند گذشته نیست که نتوانم به فرزندم در درس‌هایش کمک کنم بلکه امروز دیگر به کمک فرزندم می‌آیم و تا حدودی توانسته‌ام برخی مشکلاتش را برطرف کنم.

مریم سالاری، مادر دیگری است که نحوه آشنایی‌اش با نهضت سوادآموزی را اینچنین بیان می‌کند: وقتی دخترم به جلسات یا کلاس می‌رفت و وقتی اعلام می‌کرد مادرم بی‌سواد، روزهایی سختی را سپری می‌کرد همین امر عاملی شد تا برای شروع به تحصیل با نهضت سوادآموزی آشنا شوم.

وی می‌افزاید: با سوادی خیلی خوب است و باعث شده خجالت گذشته را کنار بگذارم و بتوانم با تعداد افراد بیشتری ارتباط بگیرم.

رشد سریع دانش و فناوری، معیار باسوادی را نیز متأثر از خودکرده است و در جهان امروز دیگر بی‌سواد به فردی اطلاق نمی‌شود که توانایی خواندن و نوشتن نداشته باشد؛ بلکه بی‌سواد فردی است که شاید بتواند، بنویسد و بخواند اما توانایی استفاده از کارت‌بانکی، اینترنت، رایانه و گوشی تلفن همراه را نداشته باشد و یا نتواند خانواده‌اش را در فضای مجازی کنترل کند.

به اذعان کارشناسان، مأموریت نهضت سوادآموزی با سال‌های گذشته متفاوت است و اگر بر مسیرهایی سنتی اصرار کنیم و محتواهای آموزشی را با نیازهای جامعه منطبق نکنیم به نتیجه نخواهیم رسید.

متخصصان توسعه براین نظرند که تحقق اهداف توسعه، مستلزم این است که کشورها در حوزه‌های اصلی از قبیل شیوه حکمرانی، بهداشت، آموزش، زیرساخت‌ها و دسترسی به بازارهای جهانی و حفاظت از محیط‌زیست، به حداقل‌هایی دست یابند در غیر این صورت، این کشورها در دام فقر و تخریب فزاینده محیط‌زیست گرفتار می‌شوند و امکان رهایی از این چالش‌های اساسی برای آن‌ها بسیار دشوار خواهد بود. بدون شک، بدون اتخاذ و اجرای برنامه‌های منسجم و فراگیر، تحقق اهداف توسعه ناممکن بوده و این‌گونه کشورها در چنبره فقر و توسعه‌نیافتگی باقی خواهند ماند.

مرتضی آخش جان، معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌وپرورش هرمزگان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه گستردگی هرمزگان و مقاومت برخی افراد از مهم‌ترین مشکلاتمان در خصوص جذب افراد در زمینه سوادآموزی است، افزود: از جمعیت یک‌میلیون و ۷۷۶ هزار و ۴۶۵ نفر در استان ۶۴ هزار و ۷۶۴ نفر در سنین ۱۰ تا ۴۹ سال بی‌سواد هستند.

وی با اشاره به اینکه از این تعداد ۲۶ هزار و ۳۹۹ نفر مرد و ۳۸ هزار و ۳۶۵ نفر زن هستند، اظهار کرد: نرخ باسوادی در استان ۹۴ و چهاردهم درصد است که تنها سه دهم درصد کمتر از میانگین کشوری است.

معاون سوادآموزی آموزش‌وپرورش هرمزگان ادامه داد: در استان به ترتیب ابوموسی، بندرعباس، بستک، قشم و بندرخمیر از بهترین وضعیت باسوادی برخوردار هستند.

آخش جان بیان کرد: شهرستان‌های بشاگرد، جاسک میناب و سیریک و پارسیان به ترتیب از میانگین با سوادی استان پایین‌تر هستند.

معاون سوادآموزی آموزش‌وپرورش هرمزگان عنوان کرد: پس از پیشنهاد طرح کمیته سوادآموزی به شورای این طرح پشتیبانی در برخی از روستاهای استان اجراشده است.

آخش جان ادامه داد: این کمیته متشکل از دهیار، بهورز، شورای اسلامی روستا، مدیر مدرس، و ۲ آموزش‌دهنده است که نقش مؤثری در شناسایی و جذب بی‌سوادان و کم‌سوادان دارند.

وی اظهار کرد: ۱۱ مرکز یادگیری محلی نیز در استان برای ایجاد انگیزه در بی‌سوادان و کم‌سوادان با هدف علم‌آموزی و مهارت‌آموزی ایجادشده است.

وی خاطرنشان کرد: امسال سهم استان در بخش‌های سوادآموزی ۵ هزار و ۱۷۳ نفر، انتقال ۳ هزار و ۷۲ نفر و در دوره تحکیم هزار و ۷۳۷ نفر بوده که این تعداد به‌طور کامل زیرپوشش رفته است.

به گزارش ایسنا، در نهایت با این خواستن است که می‌توان به اهداف بلندمرتبه در زندگی رسید. به‌راستی‌که این خواستن مشقت‌هایی هم دارد که باید به جان‌ودل خریدشان.

گزارش از امیرحسین طالبی، خبرنگار ایسنا، منطقه خلیج‌فارس

انتهای پیام