ترکیه بازیگر ناکام در شمال سوریه- علیرضا جباری*


ترکیه بازیگر ناکام در شمال سوریه- علیرضا جباری*

تهران- ایرنا- لشکرکشی اخیر ترکیه به شرق رود فرات در شمال سوریه به قصد تصرف شهر راهبردی، مهم و کردنشین منبج و با توجیه سرکوب تروریست های حاضر در این منطقه، موجب شد تا در هفته های اخیر نگرانی هایی نزد عموم ساکنین، اکراد غیر مسلح منطقه و نیز ناظران سیاسی ایجاد شود.

نیروهای ارتش و عناصر مسلح وابسته به ترکیه که در چند هفته اخیر خود را آماده حمله به مواضع نیروهای وابسته به یگان های کُرد مدافع خلق سوریه موسوم به «ی پ گ» که در شرق رود فرات در این کشور مستقر هستند، کرده بودند، پس از حضور ارتش سوریه و برافراشته شدن پرچم ملی این کشور در شهر منبج، اینک خود را در شرایط پیش بینی نشده ای می بینند که به احتمال زیاد تصور نمی کردند دست کم آن را در این مقطع زمانی مشاهده کنند.
موضوع حضور ارتش سوریه در شرق فرات و به ویژه در شهر منبج که پس از مذاکره مستقیم نماینده دولت مرکزی سوریه به همراه نمایندگان روسیه صورت گرفت، از سوی بسیاری از ناظران یک ' شوک بزرگ' برای آنکارا بود، چرا که دولت ترکیه خود را آماده کرده بود تا با حمله و سپس تصرف شهر منبج هم حضور نیروهای خود را در این منطقه تثبیت کند و هم به طور عملی خط یکپارچه اکراد در شمال سوریه را با ایجاد خطوط موازی به چند پاره تقسیم و در نهایت موجب تضعیف کردهای این منطقه شود.
این موضوع در کنار حضور نظامیان ترکیه در ادلب که از قبل در غرب این منطقه قرار گرفته اند موجب آن می شد، ترکیه بتواند تا عمق 60 کیلومتری و حتی بیشتر در خاک سوریه استقرار یابد و منطقه ای به وسعت 480 کیلومتر را تنها در شرق فرات به کنترل خود درآورد.
اکراد منطقه نیز به خوبی دریافته بودند که حضور نیروهای ترک به همراه عناصر وابسته به ارتش موسوم به آزاد متشکل از گروه های تروریستی «احرار الشرقیه»، «فرقة الحمزه» و «اللواء الثانی» خیلی زود سرنوشت بیش از 400 هزار سکنه این منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد و این موضوع با توجه به پیشینه درگیری های نظامی در این منطقه، خسارت های جبران ناپذیر دیگری را تا مدت ها به مردم این منطقه تحمیل خواهد کرد.
بنابراین، در ابعاد داخلی بهترین راه ممکن برای اکراد منطقه، توجه دوباره به دولت مرکزی سوریه و سر تعظیم فرود آوردن در برابر قوانین کشوری بود که جای جای آن متعلق به مردم آن از جمله اکراد و ترکمن های شمال این کشور است و حضور نظامیان آمریکایی در منطقه تاکنون مانع از تحقق کامل آن شده بود.
اما در ابعاد بیرونی، موضوع ممکن است کمی متفاوت تر و پررنگ تر به خصوص برای بازیگران حاضر در سوریه باشد.
خروج بخش اعظمی از نیروهای آمریکایی که به طور عمده در شرق فرات در سوریه مستقر بودند، تا حدود زیادی تکلیف این بازیگر قُلدر را روشن کرد. هرچند که این خروج تاکنون به صورت کامل صورت نگرفته، اما به طور جد نقش نظامی این کشور را در سوریه کمرنگ خواهد کرد. در کنار این موضوع باید تضعیف رژیم صهیونیستی را که با اولتیماتوم روسیه برای تعقیب متجاوزان اسرائیلی تا عمق سرزمین اشغالی همراه بود، به طور وضوح در روزهای آینده مشاهده کرد.
از تحکیم موضع ایران و روسیه در سوریه نیز عبور کرده و ضمن آنکه حضور ارتش سوریه در منبج و شرق فرات به تقویت موقعیت دمشق منجر خواهد شد، این موضوع همچنین سبب خواهد شد، جایگاه بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در کشور و نیز در منطقه ارتقا یافته و نزدیک به 89 درصد خاک سوریه در کنترل دولت مرکزی قرار بگیرد.
اما فقط یک موضوع باقی می ماند که همانطور که اشاره شد، موقعیت رو به ضعف ترکیه در شمال سوریه است که با توجه به هزینه هایی که این کشور برای این حضور صرف کرده و نیز اهدافی که برای خود در این منطقه ترسیم نموده، اینک باید آنکارا را در برابر 1- پرسش های ریز و درشت از طرف گروه های حزبی و مردمی برای این ناکامی و توجیه آنان 2- چگونگی در پیش گرفتن یک راهبرد کم هزینه تر برای به حاشیه رفتن و یا اتخاذ سیاستی آرام و معتدل و به دور از جنگ و هیاهو که بتواند همگامی بیشتری با بازیگران و دولت دمشق داشته باشد، مشاهده کرد.
البته آنکارا به خوبی می داند در صورت عدم پذیرش آرایش جدید نیروها در شمال سوریه و بی توجهی به آن، ترکیه وادار به اتخاذ یک سیاست پرهزینه و پر تلفات مانند درگیری با نیروهای مقابل به ویژه ارتش سوریه خواهد شد که به نظر می رسد از نظر سایر مولفه های تاثیر گذار در ابعاد داخلی ترکیه به ویژه در زمینه اقتصادی این رویکرد آثار و تبعات ویرانگر و فاجعه باری را برای این کشور به ارمغان خواهد آورد.
حال باید منتظر ماند و رفتار آتی سیاستمداران ترک را که نشان داده اند در این گونه موارد بر اساس منطق و توازن اقدام به اتخاذ تصمیم می گیرند، در برابر تحولات اخیر و اقدامات کنشگران در شمال سوریه چگونه خواهد بود و این رفتار و واکنش را از نزدیک دنبال کرد و امیدوار بود که آنکارا نیز به اراده دمشق در کنترل مناطق تحت حاکمیت دولت سوریه در اقصی نقاط این کشور احترام گذاشته و آن را به رسمیت بشناسد.
چرا که بسیاری از ناظران معتقدند، ترکیه در شرایط کنونی می تواند با اتخاذ یک تصمیم منطقی و شایسته خود را از یک بازیگر ناکام به یک بازیگر فعال و متوازن تبدیل کند و همانطور که رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز در واکنش به ورود ارتش سوریه به شهر منبج در استان حلب اظهار کرد آنکارا با تقسیم و تجزیه سوریه مخالف است و هدفی جز خروج گروه‌های تروریستی از این کشور ندارد، در صورت تحقق این امر، به زودی باید شاهد بازگشت ثبات و امنیت و نیز کار و تولید به این منطقه حاصلخیز و پر آب بود.
* خبرنگار و کارشناس مسایل سیاسی

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه بین‌الملل

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!


روی کلید واژه مرتبط کلیک کنید

بیشترین بازدید یک ساعت گذشته


تست هوش تشخیص دو خواهر : کدام پسر 2 خواهر دارد؟