آتئیست چیست؟

سرویس مذهبی - خداناباوری یا آتئیست نوعی گرایش است که در آن افراد به وجود هیچ گونه خدا یا خدایانی باور ندارند. آتئیست گاهی به غلط یک سیستم اعتقادی معرفی می‌شود درحالیکه اینگونه نیست. آتئیسم هیچ گونه باوری از فرد دنبال کننده مشخص نمی‌کند بلکه تنها چیزی که از آتئیست‌ها واضح است این است که به جود هیچگونه خدایی باور ندارند.

 

آتئیسم نه یک سیستم فکری است و نه یک دین. اگرچه برخی دین‌ها وجود دارند که آتئیست هستند و به خدایی باور ندارند (مانند فرقه‌های خاصی از بودا)، اما این به این معنا نیست که آتئیست بودن یعنی پیروی یک دین بودن. اگر بخواهیم این موضوع را به شیوه‌ای خنده دار بیان کنیم می‌تواند گفت که اگر آتئیسم یک دین است، پس کلکسیون تمبر درست نکردن هم یک سرگرمی است.
ریچارد واتسون در سال ۱۸۳۱ در کتاب خود به نام لغت نامه‌ی مقدس و تئوریک، نوشت: «آتئیست، به معنای واقعی کلمه، کسی است که به وجود خدا یا موجودی برتر اعتقاد ندارد». رابرت فلینت نیز در کتاب خود در سال ۱۸۸۵ می‌گوید: «یک آتئیست وجود هیچ خدایی را باور نمی‌کند.» انواع مختلفی از آتئیسم وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.

آتئیسم شدید، که همچنین به عنوان آتئیست صریح یا آتئیست مثبت شناخته می‌شود، وجود هرگونه خدا یا خدایان را انکار می‌کند. دیدگاه چنین فردی تنها براساس هرآنچه که به صورت علمی ثابت شود استوار است. از آنجا که وجود خدا را نمی‌توان با علم ثابت کرد، بنابراین آتئیست شدید نیز وجود او را باور نمی‌کند.

نوع دوم آتئیست، آتئیست ضعیف است که به عنوان آتئیست ضمنی یا آتئیست منفی نیز شناخته می‌شود. این شخص وجود خدا را به طور کامل انکار نمی‌کند بلکه بیشتر ادعا می‌کند که نسبی گراست. به این معنی که او می‌گوید اعتقاد هرکسی می‌تواند برای خودش و براساس شرایط درست باشد، اما خود او به وجود خدا اعتقاد ندارد.

 

به همان اندازه که آتئیست وجود دارد، دلایلی نیز برای آتئیست بودن هست. راه و روش آتئیسم بسیار شخصی است و به تجربیات، نگرش‌ها و سبک زندگی فرد بستگی دارد. با این حال برخی ویژگی‌های عمومی هستند که شاید بتوان گفت اکثر آن‌ها از آن پیروی می‌کنند. اما به یاد داشته باشید که همه‌ی این ویژگی‌ها الزاما در رابطه با همه صادق نیست.
مانند هر فرد با هر گرایش دینی، آتئیست‌ها هم ممکن است از باورهایشان سرپیچی کنند. آتئیست‌هایی هستند که به همان اصول اخلاقی دینداران پایبندند و برخی نیز هستند که ممکن است دروغگو، دزد یا جنایتکار باشند؛ بنابراین صرف داشتن اعتقادات مذهبی یا نبود اعتقادات مذهبی نمی‌توان اخلاقیات یک فرد را بررسی یا پیش بینی کرد.

به نظر می‌رسد که آتئیست‌ها به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند. اولی گروهی است که ادعا می‌کند شواهد کافی برای اثبات وجود خدا نیست؛ و گروه دوم معتقد است که وجود خدا غیرمنطقی است و با شواهد حاضر همخوانی ندارد. به عبارت ساده تر، یکی می‌گوید شواهد کافی برای وجود خدا وجود ندارد و دیگری می‌گوید که شواهد بر خلاف وجود خدا هستند. اغلب آتئیست‌ها در مباحثات برای اثبات باورشان شرکت نمی‌کنند، اما آن‌ها که در این گونه مذاکرات شرکت کرده‌اند از استدلال‌هایی شبیه استدلال‌ زیر استفاده می‌کنند.
یک استدلال معمولی که توسط یک آتئیست مطرح شد این بود: خداوند باید کاملا خوب و قدرتمند باشد. ظلم و رنج در دنیا وجود دارد. اگر خداوند خوب مطلق باشد، او نمی‌خواهد که هیج بدی و رنجی در دنیا وجود داشته باشد، و چون قوی مطلق است می‌تواند همه‌ی‌ بدی‌ها و رنج‌ها را از بین ببرد؛ و از آنجا که ما شر و بدی در دنیا می‌بینیم، پس یا خدا خوب مطلق نیست و این یعنی خدا نیست یا قوی مطلق نیست که یعنی دچار ضعف است و برتری نسبت به سایرین ندارد. البته این انتقاد نمی‌تواند درست باشد چرا که بیش از این دو احتمال می‌تواند وجود داشته باشد. برای مثال ممکن است خدا دلیلی برای از بین نبردن بدی و رنج داشته باشد.

یکی از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین آتئیست‌ها داروین است که با نظریه‌ی تکامل خود، وجود خدا و نیاز جهان به خدا را به طور کامل انکار کرد. به گفته او انسان از تکامل میمون‌ها و در طول میلیون‌ها سال به وجود آمده است و هیچ دست ماورائی در خلق انسان وجود نداشته است.

 

پس از او، استیون هاوکینگ است که به طرز واضح و علنی خود را آتئیست معرفی کرد. او در مصاحبه‌اش با ال موند عنوان کرد: «طبیعی است که قبل از درک دانش به خلق هستی به دست یک خداوندگار باور داشته باشیم، اما اکنون و در این عصر، دانش، توضیحی مجاب کننده‌تر در اختیار ما قرار می‌دهد.» هاوکینگ در ادامه می‌گوید: «دین به معجزه اعتقاد دارد، اما این با علم ناسازگار است.»

 

آتئیسم وجود هرگونه خدا را انکار می‌کند. آتئیست‌ها بر این باورند که هیچ مدرکی دال بر وجود خدا یا قدرتی ماورایی وجود ندارد. با این حال، هیچ راهی وجود ندارد که حقیقت را بتوانیم به طور خاص بفهمیم. آتئیست‌ها لازم است دلایلی برای ادعای خود داشته باشند، اما به طرز عجیبی، تنها خدایی که آتئیست‌ها انکار می‌کنند می‌تواند این موضوع را ثابت کند.
آتئیست‌ها به دو گروه عملی و نظری تقسیم می‌شوند. آن‌ها که در عمل نیز به گونه‌ای زندگی می‌کنند که به طور کامل وجود خدا را انکار می‌کند و آن‌ها که تنها معتقد هستند که خدایی وجود ندارد.

 

نظر شما در مورد آتئیست چیست؟ دیدگاه‌های خود را از طریق بخش "ارسال نظر" در پایین همین صفحه برای ما ارسال نمایید تا با سایر کاربران ستاره به اشتراک بگذاریم.