ویژگی‌های ملائکه الهی از منظر قرآن و روایات

به گزارش ایکنا؛ جلسه اخلاق حجت‌الاسلام کاظم صدیقی شامگاه روز گذشته، 24 دی‌ماه در مسجد جامع ازگل برگزار شد. صدیقی در ابتدا اظهار کرد: سوره صافات اولین سوره‌ای است از سوره‌های قرآن که خداوند آن را با چند قسم آغاز کرده است. سوره صافات از سوره‌های مکی است. از خصایص سوره‌های مکی این است که مسائل اعتقادی مثل توحید و معاد در آنها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در سه آیه ابتدایی صافات خداوند به سه گروه قسم یاد کرده است: یکی به گروهی که در صف‌ها کنار هم هستند. دوم به اموری که راه‌ را صاف می‌کنند، موانع را بر طرف می‌کنند، فساد را می‌زدایند و شیاطین را تار و مار می‌کنند قسم خورده است. سومین چیزی که به آن قسم خورده تلاوت‌کنندگان ذکر خداوند است: «وَالصَّافَّاتِ صَفًّا فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا فَالتَّالِیَاتِ ذِکْرًا؛ سوگند به صف‌بستگان که صفى [با شکوه] بسته‌اند و به زجرکنندگان که به سختى زجر مى‌کنند و به تلاوت‏‌کنندگان [آیات الهى]».
وی ادامه داد: برای اینکه ذکرالله جلوه کند و بندگان خدا با تلاوت آیات الهی قلبشان را در حضور خدا ببینند و جانشان را خانه حق ببینند و نوای خدا و صدای خدا بر جانشان بنشیند و بر زبانشان جریان پیدا کند خداوند قسم سوم را به یادکنندگان ذکر خدا اختصاص داده است. وجود صفوف منظم و در هم‌تنیده و وجود قدرتمند ضاجراتی که بر طرف کننده هر مانعی هستند مقدمه است برای اینکه امنیتی برای دل حاصل شود و دل آرام گیرد. بهترین یاد خدا ذکری است که از جانب خود خدا مطرح شده است. ما دعاهای بسیاری در اختیار داریم اما بهترین نوع ذکر همان ذکری است که از خدا به ما رسیده است. خداوند از قرآن کریم در آیات متعدد به عنوان ذکر یاد کرده است: «وَلَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ؛ و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان کردیم پس آیا پندگیرنده‏‌اى هست» (قمر/40).
امام جمعه موقت تهران یادآور شد: هم کل قرآن کریم ذکر است و هم دعاهایی که در قرآن آمده است. یک بخش از سنگرنشینان صافات که خداوند به آنها قسم می‌خورد افرادی هستند که امیرالمومنین(ع) در خطبه همام از آنها یاد کرده است. ایشان می‌‌فرمایند: «اَمَّا اللَّیْلُ فَصافُّونَ اَقْدامَهُمْ تالینَ لاَِجْزاءِ الْقُرْآنِ یُرَتِّلُونَهُ تَرْتیلاً؛ به هنگام شب براى عبادت برپایند، در حالى که اجزاى قرآن را شمرده و سنجیده تلاوت کنند.» طبق فرمایش امیرالمومنین(ع) این افراد اهل سحر هستند و به شب‌زنده‌داری و تهجد می‌پردازند. با این وجود خودشان را تنها نمی‌بینند و وقتی به نماز شب بر می‌خیزند خود را در صفوف ملائکه می‌بینند. این افراد می‌یابند که در دل شب چه غلغله‌ای است. آنهایی که مثل جیفه در بستر افتاده‌اند از این خبرها بی‌اطلاع هستند. در دل شب خیلی خبرها هست. فرشتگانی که این افراد را در دل شب بلند کرده‌اند و نور ذکر را در دل‌شان روشن کرده‌اند همه در کنار این افرادی که با خدا خلوت کرده قرار می‌گیرند و با او هم‌نوایی می‌کنند.
نائب رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه تهران تأکید کرد: ما بی‌خبریم از اینکه چه نیروهایی عرشی و آسمانی در همه امور با ما همدم و همراه هستند. خدای متعال ملائکه را به تماشای نماز سحرهای بندگان می‌فرستد و امیرالمومنین(ع) این مطلب را یافته‌اند. به همین دلیل در خصوص پارسایان و بیداردلان می‌فرمایند: «اَمَّا اللَّیْلُ فَصافُّونَ اَقْدامَهُمْ». این بنده‌ای که دل به خدا داده است و سیم قلبش با معبودش متصل شده است، خداوند هم خواص و ملائکه خودش را همراه او برای هم‌خوانی با او فرو می‌فرستد. اینها در دل شب قرآن می‌خوانند، وقتی به آیات بهشت می‌رسند دلشان پر می‌کشد، وقتی به آیات عذاب می‌رسند دلشان آب می‌شود. آنگاه خود را بین خوف و رجا می‌بینند و به فرموده قرآن کریم: «یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا؛ پروردگارشان را از روى بیم و طمع مى‏‌خوانند» (سجده/16).
وی ادامه داد: معنای دیگر صافاتی که خداوند به آنها قسم خورده است گروهی از ملائکه‌اند که همواره در محضر حق تعالی صف بندگی دارند. همه ملائکه کارشان عبادت است و هیچگاه فطور و سستی به آنها راه نمی‌دهد. عبادت ملائکه مختلف است: هم عبادت ذکری دارند و هم عبادت نفسی دارند. عبادت برخی ملائکه «حیا» است؛ یعنی از حیای خداوند سرشان را بالا نمی‌آورند. پیامبر اکرم(ص) هم اینگونه بودند و از روی حیا چشمشان را می‌بستند. سایر صفات ارزشی که خداوند برای بندگان مشخص فرموده است، گروهی از ملائکه در آن صف ارزشی ممحّز هستند. گروهی از ملائکه کارشان کرم است. گروهی از ملائکه کارشان آبروداری است. بر حسب روایات، ملائکه‌ای وجود دارند که انتظار رسیدن فرمان الهی و تبعیت از آن را دارند و عبادتشان عبادت انتظار است. خود انتظار هم عبادت است. اینکه ما انتظار ظهور امام زمان(عج) را داریم عبادت است.
حجت‌الاسلام صدیقی در ادامه تصریح کرد: دیگر صفی که خداوند به آن قسم می‌خورد افرادی هستند که جان به کف گرفته‌اند، دل از دنیا بریده‌اند و به عشق از اهل بیت(ع) برای دفاع از حریم اهل بیت(ع) در مقابل دشمنان می‌ایستند: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیَانٌ مَرْصُوصٌ؛ در حقیقت ‏خدا دوست دارد کسانى را که در راه او صف در صف چنانکه گویى بنایى ریخته شده از سرب‏اند جهاد مى‌کنند» (صف/4).
انتهای پیام