فرهنگ شهروندی فقط«لبخند» نیست/ضرورت دخالت همه سلایق در امور شهری

خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ این روزها فضای رسانه ای مشهد درگیر موضوعاتی شده است که درست یا غلط بخش زیادی از انرژی فعالان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را از طیف های مختلف به خود اختصاص داده است.

اجرای کمپین «لبخند» در تمام سازهای تبلیغاتی مشهد با هزینه چند میلیاردی توسط شهرداری این شهر که روزهای پایانی اکران خود را می گذراند با استقبال و انتقادات زیادی توسط مردم و نخبگان سیاسی و فرهنگی مواجه شد به صورتی که برخی آن را مرهمی بر درد های این روزهای مردم و عده دیگر تسویه حساب تفکر حاکم بر مجموعه شهرداری مشهد با مدیران قبلی این مجموعه به دلیل اکران های مخالفت با برجام می دانند.

با این وجود نظر شهروندان مشهدی نیز در این رابطه متفاوت است و برخی اجرای این کمپین را بهانه ای برای شاد بودن حتی به صورت مصنوعی می دانند و عده ای نیز معتقدند اجرای این کمپین تنها نمایش تبلیغاتی مدیریت شهری در قبال عدم اجرای برنامه های تاثیرگذار فرهنگی در مشهد است تا از این مسیر پوشی بر سوء مدیریت های این حوزه گذاشته شود.

سلیقه های مختلف مورد توجه قرار گیرد

در همین رابطه کارشناس و فعال حوزه رسانه در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: آنچه به نظر در موضوع اجرای کمپین«لبخند» فارغ از جنبه های مثبت و نقدهایی که از سمت افراد و گروه های مختلف به اصل موضوع است، مهم جلوه می کند، حساسیت سازی جامعه با این موضوع می باشد. یعنی وقتی ما می توانیم درصد زیادی از قشرهای مختلف مردم را با نگاه مثبت یا منفی به این موضوع حساس و وارد اظهار نظر کنیم، یعنی موفق بوده ایم که کار خود را به جامعه نشان بدهیم.

سیداحسان مصطفی زاده معتقد است که پویش «لبخند بزنیم» که توسط شهرداری و اختصاص بیش از ۴۰۰ تابلو در ابعاد مختلف و نقاط متعدد شهر آغاز شده است، توانسته است پیام خود را به مردم برساند و می گوید: یکی از علل اصلی موفقیت این پروژه، سطح گسترده و عظیمی از فضاهای شهری است که به این کار اختصاص یافته و آنقدر این موارد در سطح شهر تکرار شده است که کمتر شهروندی دیگر وجود خواهد داشت که این روزها این تابلوها را ندیده باشد و از موضوع لبخند آن سخن نگوید.

وی که دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی است، تاکید می کند: فارغ از تعریف ها و یا انتقادهایی که گروه ها و افراد مختلفی از این حرکت کرده اند، باید اصل آن را که توانسته از نظر ارتباط با مردم موفق باشد، مورد توجه قرارداد. البته آن هم به دلایل مختلفی مربوط است که اصلی ترین آن حمایت مادی و معنوی شهرداری از این حرکت است چرا که همه می دانیم در اختیار داشتن این تعداد تابلوی شهری بصورت همزمان شاید برای کمتر مجموعه یا سازمانی فراهم باشد.

لزوم اجرای طرح ها با کار پژوهشی

این پژوهشگر و مدرس حوزه ارتباطات همچنین به نقش تبلیغات و حمایت رسانه ای شخصیت ها نیز اشاره می کند و می گوید در این پروژه شاهد آن بودیم که جمعی از فعالان رسانه که البته اکثرا مربوط به یک جناح خاص سیاسی و فکری می باشند، با حمایت از این حرکت، صفحات شخصی خود در فضای مجازی را به معرفی و تحسین این کار اختصاص دادند که این حرکت قطعا موثر و مناسب است و البته به نظر نباید فقط از یک سری افراد مشخص و همفکر و هم تیم خود برای معرفی کاری به این وسعت استفاده کرد. کاش همه افراد با سلیقه های مختلف و حتی مخالف خود را برای معرفی و حتی نقد کار خود دعوت کنیم که البته شاهد بودیم یکی از اعضای سابق شورای شهر که منتقد جدی عملکرد دوره جدید شورا و شهرداری مشهد می باشد، نیز این حرکت را تحسین و از آن به نیکی یاد کرده است. به نظر این تعریف صدبرابر تمجیدهای مدیران و کارشناسان فعلی و همگروه تیم جدید می تواند موثر و قابل اتکاتر باشد.

مصطفی زاده همچنین به بازخوردهای مردمی این حرکت اشاره می کند و خاطرنشان می سازد که در همین مدت کوتاه شاهد اظهار نظرهای متفاوت و البته بعضا و بیشتر مثبت مردمی هستیم که قطعا در این هیاهو و مشکلات زندگی با دیدن یک لبخند و یک شعارزیبا در نقاط پرتردد و پرترافیک شهر، شاید برای لحظه ای می توانند آرامش درونی پیدا کنند. البته طبیعی هم هست که عده دیگری از مردم نیز این حرکت را اسراف هزینه های بیت المال بدانند و نتوانند با این حرکت ارتباط خوبی برقرار کنند. به عنوان مثال در یک اظهار نظر مردمی مشاهد شد که یکی از هنرمندان شهر که از شهرداری بابت پروژه ای طلب دارد، اظهار نظر کرده بود «پول ما را که ندادید و با پول ما این حرکت ها را انجام می دهید.!» و یا دیگرانی که گلایه هایشان از فشار اقتصادی و تورم را به دلیل همفکری تیم شهرداری و شورای مشهد با دولت، سر این پویش و تابلوها در می آورند.

این کارشناس رسانه همچنین به شباهت سازی این تابلوها ها توسط گروهی از فعالان به دوره ای که برخی از این تابلوهای سطح شهر به مباحث مربوط به برجام و مسایل سیاسی اختصاص داشت، اشاره می کند و می گوید: اصولا نگاه های دوره ای در شهرداری ها با هم متفاوت است و رویکرد ها و اولویت های هر دو بنا به تشخیص و اصل فکری افراد و سیاست ها تغییر می یابد که امری کاملا اجتناب ناپذیر است. به نظر می رسد آنچه قابل اتکا و اعتنا می باشد نظر اکثریت مردم است.

مصطفی زاده، معتقد است نمی توان به این حرکت نمره مشخصی داد که چرا که به نظر می رسد بخش مهمی از مردم از روند اجرای این حرکت خوشند و بخش دیگری نیز ناراضی هستند و نیاز است یک کار پژوهشی علمی و مناسب توسط دستگاهی غیرشهرداری انجام و نتایج آن برای همه منتشر شود.

مردم نیاز به نشاط اجتماعی دارند

دبیر یکی از مخاطب ترین کانالهای خبری مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: به اعتقاد من جامعه به نشاط حلال اجتماعی نیاز دارد .این نشاط حلال اجتماعی دقیقا زمانی بیشتر معنا پیدا می کند که گرفتاری های عمومی بیشتر حس می شود.

جمال رستم زاده می افزاید: زمانی که مشکلات اقتصادی گریبان مردم را گرفته و از سویی دیگر دشمن هم سعی دارد با بزرگنمایی بیشتر مشکلات، روحیه اجتماعی را تضعیف کند، باید در کنار اجرای راه حل های ممکن برای حل مشکلات اقتصادی اقداماتی نیز برای بهبود روحیه مردم انجام دهیم.

وی تصریح می کند: در این میان هر دستگاهی وظیفه ای دارد و تامین ارزاق عمومی وظیفه دولت و وزارتخانه هاست که قطعا این مهم توسط،شهرداری یا مدیریت شهری ممکن نیست و مدیریت شهری یا دستگاه هایی مثل وزارت ارشاد و صدا و سیما و باید در جهت تقویت نشاط اجتماعی کمک کنند.

فعال فضای مجازی تاکید می کند: شما تصور کنید یک نفر از صبح فقط بدبختی های شما را یاداوری کند شب چه بلایی سرتان می اید.این وسط یکی هم پیدا شود نکات مثبت را یاداوری کند چقدر جان می گیرید.

رستم زاده با اشاره به اجرای کمپین« لبخند» توسط شهرداری مشهد می گوید: حالا عده ای هم به هزینه انجام شده برای این کمپین معترض هستندو باید پرسید واقعا چقدر هزینه شده و این هزینه تقسیم بر جمعیت شهری شود سهم و سرانه هر مشهدی چقدر می شود و اگر این اعتبار اینجا هزینه نمی شد کجا هزینه می شد؟

خنده من از گریه غم انگیز تر است

کارشناس برنامه ریزی شهری نیز در ادامه به خبرنگار مهر می گوید: این روزها اکران همزمان ۴۵۰ تابلوی تبلیغاتی با موضوع لبخند در شهر مشهد به محل بحث و تبادل نظر مخالفان و موافقانی تبدیل شده است.

محمدیاسر جواهری بیان می کند: فارغ از هزینه میلیاردی که صرف این کار شده است باید دید عایدی شهر از این هزینه چه خواهد بود؟ اینکه در شرایط سخت اقتصادی تابلوهایی در شهر نمایان شود که فقط به شهروند بگوید لبخند بزن آیا مصداق خنده من از گریه غم انگیزتر است نیست؟آیا خنده ای که پشت آن هیچ خوشی نباشد باعث سرخوشی شهروند می شود و به افزایش شادابی و نشاط اجتماعی منجر می شود؟

وی تاکید می کند: ای کاش کمی هم طرح و برنامه پشت اینگونه هزینه ها در شهرداری مشهد باشد، کاش به جای صرف اکران لبخند در بیش از چهار صد بیلبورد به موضوعاتی از قبیل فرهنگ شهروندی پرداخته می شد مثلا اگر هر صد تابلو به یک معضل فرهنگی در شهر اشاره می کرد بعد از مدتی مطمئنا بر رفتار شهروندان تاثیر گزار می بود و مشکلات فرهنگ شهروندی کاهش پیدا می کرد و از این هزینه نتایجی هم بدست می آمد.

در پایان باید به این نکته تاکید کرد اجرای طرح هایی در راستای ارتقاء فرهنگ شهروندی با اجرای چند روزه یک کمپین محقق نمی شود و متولیان شهری باید با یک برنامه ریزی منظم و بااستفاده از همه زیرساخت ها و همفکری با سلایق مختلف زمینه انجام این مهم را فراهم کنند.