ذکری که غم منتظران را رفع می کند

ازجمله اذکار توصیه شده و دارای آثار و برکات فراوان ذکر مشهور به «یونسیه» «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» است؛ در توضیح این ذکر آمده: حضرت یونس (علیه السلام) مدت ها در میان قومش به ارشاد مردم پرداخت ولی در مدت سی و سه سال فقط دو نفر به او ایمان آوردند او هم قوم خود را نفرین کرد و خداوند به او وعده داد که در تاریخی مشخص عذاب خود را بر آنان خواهد فرستاد.

یونس از شهر خارج شد اما یکی از دوستانش در شهر ماند و مردم را از عذاب خدا ترساند و از آنها خواست توبه کنند و آنها که نشانه های عذاب وعده داده شده را دیدند از ترس عذاب توبه و ناله کردند تا خدا عذابش را از آنان بر گرداند یونس به امید اینکه مردم نابود شده اند به شهر بازگشت و وقتی دید همه چیز عادی است و مردم به کارشان مشغولند، عصبانی شد و شهر را بدون اجازه خداوند ترک کرد و با یک کشتی راهی دریا شد.

در بین راه ماهی غول پیکری به کشتی حمله کرد و به خواست خداوند متعال حضرت یونس(ع) را بدون اینکه به او آسیب برساند، بلعید.

حضرت یونس(ع) وقتی به هوش آمد متوجه اشتباه خود شد و با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد که توبه او در قرآن آمده است و بخشی از آیه به عنوان «ذکر یونسیه» مشهور شده است که علما و عرفا خواص بیشماری را برای آن نقل می کنند، قرآن می فرماید: «وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ؛ و ذاالنون ( یونس) را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین (از میان قوم خود) رفت؛ و چنین مى‏پنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت؛ (اما موقعى که در کام نهنگ فرو رفت،) در آن ظلمت ها(ى متراکم) صدا زد: «(خداوندا) جز تو معبودى نیست! منزهى تو! من از ستمکاران بودم! » (سوره الانبیاء ، آیه 87)(1)

خواص ذکر یونسیه

ذکر یونسیه در رکعت اول نماز غفیله خوانده می‌شود. از پیامبر(ص) نقل شده است که این دعا، اسم اعظم خداوند است که اگر خدا را به آن بخوانند، اجابت می‌کند. استادان اخلاق و عرفان نیز درباره مداومت بر گفتن این ذکر بویژه در حال سجده تاکید دارند.

همچنین در حدیثی از پیامبر(ص) تاکید شده هر مسلمانی برای حاجت خود، این ذکر را بخواند، خداوند خواسته او را برآورده می‌کند.(2) از امام صادق(ع) نیز روایت است که: «در شگفتم از کسی که‌ اندوه دارد چگونه به این آیه قرآن «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» پناه نمی‌برد در حالی که خداوند در ادامه آیه فرموده است: ما دعای او را پذیرفتیم و او را از اندوه نجات دادیم و مومنان را این گونه نجات می‌بخشیم»(3) «فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ».

مرحوم «علامه طباطبائی(ره)» فرمودند که مرحوم قاضی (استاد آن عارف عظیم و سالک مستقیم حضرت آیت الله حاج سید علی قاضی تبریزی) اول دستوری که می دادند ذکر یونسیه بود «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» که در مدت یک سال در وقت خاص به حالت سجده ات بازخوانده شود.(4)

حضرت آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی می فرمود: «من از بعضى أجلّاء مشایخ خودم که همانند او حکیم عارفى، و معلّم حاذقى را در راه خیر، و طبیب کاملى را ندیده‏ ام پرسیدم: کدامیک از أعمال جوارح را که شما تجربه نموده ‏اید اثرش در قلب بیشتر است؟!(5)

فرمود: «سجده طویله در هر روزى که آن را ادامه دهد، و طول بدهد جدّاً تا اینکه یک ساعت و یا سه ربع ساعت به طول انجامد و در آن بگوید: «لآ إِلَهَ إِلاّ أَنتَ سُبْحَنَکَ إِنِّى کُنتُ مِنَ الظَّلِمِینَ». به طوری که نفس خود را گرفتار و محبوس در حبس عالم طبیعت مشاهده نماید و مقیَد و مغلول به قیدها و غل هاى اخلاق رذیله بنگرد، و خداوند را تنزیه کند که: تو این کار را از روى ظلم و ستم به من ننمودى! و من بودم که به نفس خودم ستم نمودم و آن را در این مهلکه عظیمه وارد ساختم.»(6)

ختم های ذکر یونسیه

برای ختم این ذکر شریف اعدادی همچون «400» «700» «1001» «3000» «4000» «7000» بیان شده که به تناسب دستور استاد و قابلیت انجام می شود، عدد 400 برای همه، آن هم شب ها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده نافع و معمول است.

این ذکر در تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار موثر و در رفع حجب و نورانیت مفیدفایده است؛ اجابت دعا و نجات مؤمنین، از طرف خدا شامل گوینده آن می شود.(6)

وقتی از مرحوم آیت الله کشمیری پرسیدند بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟ فرمودند: «بهترین آن سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود. و فرمودند: امان ذکر یونسیه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخی می شود.» (7)

این ذکر شریف اثر بسیار عجیبی در رفع غم و اندوه دارد.

پی نوشت ها:

1-پایگاه عتبه حسینیه؛

2- مصباح کفعمی، ۱۴۰۵ق، ص۲۹۸؛

3-شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۹۳؛

4-پایگاه حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان؛

5-«أسرار الصّلوة» صفحه ۴۶؛

6-تبیان.

7- آفتاب خوبان.

پایان پیام/9