«پرونده چهل سالگی انقلاب اسلامی»|«نلسون ماندلا» گفت اگر انقلاب اسلامی نبود آفریقای جنوبی هم آزاد نمی‌شد

قنادباشی: نگرش کلی به دیپلماسی این 40 سال نشان می‌دهد که طبیعتا دیپلماسی انقلاب اسلامی موفقیت‌های چشمگیر و استثنایی را کسب کرده است، البته این دیپلماسی یک دیپلماسی نوین است، آن هم در شرایطی که آداب دیپلماتیک و راهبردهایی که به عنوان دیپلماسی از آن در جهان استفاده می‌شد مسیری غیردینی و غیر ایدئولوژیک را طی کرده است.

انقلاب اسلامی در عصر امروز با شرایطی که کشورها در ساختار امروزی پیدا کرده‌اند، مرزهای جدیدی ایجاد کرده و برای نخستین بار در جهان اسلام یک دیپلماسی را مبتنی بر احکام اسلامی ، آیات قرآنی و معارف اسلامی بنا کرد که خود تولد این دیپلماسی آن هم بر بستر فرهنگ اسلامی که فرهنگ ملی ماست یک اتفاق مبارک است.

با توجه به اینکه در چارچوب ملی خودمان نیز آنچه به نام دیپلماسی قبل از این داشتیم یک کپی برداری از دیپلماسی غربی بوده است لذا دیپلماسی انقلاب اسلامی گام بسیار مهمی است که برکات زیادی طی 40 سال داشته و خواهد داشت، بنابراین آنچه در سیاست خارجی دیپلماسی در حال حاضر متبلور است، ابتدا خود را در قانون اساسی نشان داده و اولین اصولش با نظر نخبگان و خبرگان مطلع از مسائل سیاسی و تحصیل کرده در معارف اسلامی است.

البته ابعاد ملی آن نیز بسیار مهم‌تر است؛ ما در قانون اساسی نهادی به نام ولایت فقیه داریم که این نهاد قبلا در ایران وجود داشته و ما در قانون اساسی آن را نهادینه کردیم، یعنی اگر ما از چارچوب ملی می‌خواستیم یک حکومت ملی را به معنی واقعی بسازیم ناگزیر باید به فرهنگ اسلامی مراجعه می‌کردیم.

با توجه به اینکه در گذشته سیاست خارجی چنین نبود و قبل از این سیاست خارجی وجود نداشته که بخواهیم سیاست خارجی مبتنی بر منافع ملی خود بنا کنیم لذا در اینجا یک ابداعی صورت گرفت و آنچه برآیند شناخت جهان و آنچه در اسلام است قانون اساسی جدیدی را متبلور کرده و دیپلماسی ایران را رقم زده است.

http://www.taghribnews.com/images/docs/files/000396/nf00396259-1.flv

دیپلماسی ما به عنوان الگوی عملی می‌تواند راهگشای بسیاری از اقدامات دیپلماتیک باشد

انقلاب اسلامی همین که توانسته متولد و اجرایی شود و در طی 40 سال با همه کوران‌های مختلف در پیچیده ترین شرایطی که در منطقه ما بزرگترین جنگ ها در همسایگی‌مان اتفاق افتاده پیشرفت کند خودش یک امر مهم است ولی اینکه بخواهیم عملکردی ارائه کنیم ناگزیر به تجزیه هستیم.

ما انواع دیپلماسی از جمله دیپلماسی عمومی، دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی در قبال همسایگان داریم که هر کدام یک کارنامه جداگانه ای دارند که بعضی موفق هستند و برخی ممکن است در عرصه هایی عقب باشند اما مجموعا جمع جبری میان آنها امر شگرف و تازه ای در جهان دیپلماسی است و دیپلماسی ما به عنوان الگوی عملی می تواند راهگشای بسیاری از اقدامات دیپلماتیک باشد.

تقریب: ارزیابی شما از دستاوردهای دیپلماسی جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی به‌ویژه مبتنی بر جهان اسلام و مبتنی بر سیاست وحدت و تقریب چیست ؟

قنادباشی: دیپلماسی ما در قبل و بعد از انقلاب متفاوت بود، اساسا در هر انقلابی شعارهای مختلفی مطرح می شود که بعضی از این شعارها به شعار سراسری و شعار مادر تبدیل می شود چراکه همه مردم احساس می کنند این حرف دل آنهاست. دو شعاری که مربوط به دیپلماسی ماست و نشان دهنده دیپلماسی خفت بار زمان شاه است شعار اصلی است که همه مردم احساس می‌کردند که حرف دلشان است و در واقع رنجشان را از شرایط گذشته نشان می دادند.

استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی یکی از این شعارهاست چراکه کلمه استقلال خودش خیلی معنا دارد.یعنی اگرچه هیچگاه ما رسما مستعمره کشوری نبودیم اما مردم ما فریاد استقلال سر می‌دادند که این فریاد بسیار مهم و معنادار بود و بیانگر آن بود که مردم در زمان شاه احساس خفت و سلطه پذیری می کردند که البته انقلاب هم با همین شعار برخاست. شعار نه شرقی و نه غربی، جمهوری اسلامی نیز شعار مهم دیگر آن زمان بود که مردم می خواستند انقلابی را آغاز کنند که به هیچ جایی متکی نباشد و در نهایت همین این یعنی مبنای دیپلماسی مستقل ما شد.

از نشانه های عدم استقلال ما در آن دوران وجود 60 هزارنیروی آمریکایی عمدتا در سازمان برنامه و ارتش ما بوده که این نشان دهنده وابستگی ما در گذشته بود. ما در زمان شاه مهره‌ای در خدمت آمریکا بودیم و همین عنوان در معارف سیاسی ژورنالیستی زمان پهلوی، شاه را به عنوان ژاندارم منطقه می‌شناساند.

دیپلماسی انقلاب اسلامی مبتنی بر سلطه ستیزی است

انقلاب اسلامی که اتفاق افتاد باعث فروپاشی بسیاری بی عدالتی‌ها شد، ضمن آنکه باعث ایجاد برخی موارد دیگر نیز شد همچنانکه برخی چیزها را هم تغییر داد. اول آنکه ژاندارم منطقه را از امریکا گرفت و دوم اینکه ما از دست سازمان سیتو که امریکایی و انگلیسی بود نجات داد.

اصولا دیپلماسی انقلاب اسلامی مبتنی بر سلطه ستیزی است و دنیای امروز بر اساس سلطه گری است و این سلطه ای که امریکایی ها بر منطقه داشتند بر سه پایه استوار بود، ایران ژاندارم منطقه، اسرائیل نیرویی در خدمت امریکا و انگلیس برای پیشبرد اهداف نظامی آنها و سوم عربستان بود. عربستان بزرگترین پایگاه امریکا بود که این سه پایگاه با پیروزی انقلاب اسلامی از هم پاشید.

اما آنچه انقلاب اسلامی ایجاد کرد یک قطب الهام بخش سلطه ستیزی در منطقه بود که معادلات قبلی را از میان برداشت و توازن منطقه تغییر کرد و الان هر روز می گذرد این توازن به نفع ما در حال تغییر است. همه به تبع انقلاب اسلامی نهضت های الهام بخش را دریافت کردند همچنانکه نلسون ماندلا در جلسه ای که ولایتی هم حضور داشت اعلام کرد که اگر شما نبودید ما آزاد نمی شدیم. همچنانکه زمانی که انقلاب اسلامی پیروز شد حماس نیز روحیه سیاسی پیدا کردند.

تقریب: پس به نظر شما این مساله فراتر از بحث مذاهب بوده چون برخی می‌خواهند این موضوع را به هلال شیعی تقلیل دهند در حالیکه دیپلماسی تقریبی و وحدت آمیز جمهوری اسلامی مغایر با این نگاه است؟

قنادباشی: انقلاب ما حتی روی الهیات رهایی در آمریکای لاتین نیز تاثیر گذار بود و کلیسا بعد از انقلاب اسلامی وارد صحنه سیاسی شد. لذا در مذهب هم همینطور بود. جمهوری اسلامی ایران به عنوان منادی وحدت از ابتدا وارد صحنه وحدت شد اصلا جنگ ایران و عراق را به راه انداختند تا بر شعار وحدت تاثیر بگذارد تا جنگ عربی علیه فارس به راه اندازند، تا این قومیت را پررنگ کنند و شعار وحدت ایران را زیر سوال ببرند که البته همه با شکست مواجه شد.

تقریب: دیپلماسی وحدت ما در سطح نخبگانی هم به دلیل همین برگزاری کنفرانس وحدت موفق بوده است، چون این کنفرانس نخبگان اهل سنت را در تمام جهان گردهم آورد و لااقل آن سوء ظن اولیه که نسبت به شیعه و ایران بواسطه حضور نخبگان در اجلاس داشتند از بین رفته است. امروز در پی علنی تر شدن دشمنی امریکا با ملت ایران به نظر شما چه تحلیلی از این منازعه 40 ساله می توان ارائه کرد؟

قنادباشی: ما باید به دیپلماسی ایران و موانعی که در سر راهش مرحله به مرحله ایجاد می شود دقت کنیم چون آنها همواره بزررگترین موانع را در سر راه دیپلماسی ایجاد کرده و می کنند. وزیر خارجه امریکا تغییر پیدا می‌کند که به نوعی متناسب خصومت با ایران علیه ایران کار کند. کلمات شیعه هراسی، اسلام هراسی همگی مصداق‌های روشن در عرصه دیپلماتیک دارد. ما اسرائیل را که متحد امریکاست به مرزی رساندیم که دیگر آسیب پذیر شده و ما هم دیگر آسیب ناپذیر شده ایم و این خیلی مهم است. یعنی نقطه آغاز شکست آنها زمانی بود که آنها آسیب پذیر شدند. مقام معظم رهبری هم فرمودند که دیگر اسرائیل از این به بعد آسیب پذیر شد و از این به بعد جبهه ما آسیب ناپذیر شده است.

بهترین گزینه برای آمریکا آن بود که در منطقه احزابی طرفدار آمریکا ایجاد کند تا بدین طریق بتواند در مصر، ایران و کشورهایی که انتخابات است حزبی داشته باشد که حداقل 30 درصد مردم با ایدئولوژی غربی موافق باشند یعنی همین می‌توانست برایشان کافی باشد اما این را ندارند لذا در چنین شرایطی است که در مصر به ارتش متوسل می شوند هرچند این بدترین گزینه برای آنهاست و بدان معناست که اعتراف می کنند پایگاهی بین مردم ندارند و دموکراسی به نفع آنها نیست.

انتهای پیام/