ترامپ بهترین فرصت برای طالبان و کیم جونگ اون

با این حال او تنها هشت روز بعد از انتشار این پیام تسلیم شد و با بازگشایی دولت به مدت سه هفته آن هم بدون گرفتن حتی یک دلار بودجه برای احداث دیوار مرزی، موافقت کرد. متحدان ترامپ در جناح راست به شدت از وی عصبانی هستند اما نباید از وی شگفت زده شوند. این شکست مفتضحانه و ناگهانی نشان داد ترامپ بر خلاف آنچه ادعا می کند «بهترین مذاکره کننده ممکن» نیست. از سوی دیگر او تنها با تکیه بر وعده هایی پوچ از طالبان و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی و خارج کردن نیروهای آمریکایی از کره جنوبی و افغانستان در آستانه نهایی کردن بدترین توافقات قرن است.
از سوی دیگر به رغم تاکید کیم جونگ اون دیکتاتور کره شمالی بر توسعه و نه برچیدن برنامه های هسته ای و موشکی کشورش، ترامپ در حال آماده سازی خود برای برگزاری نشستی دیگر با وی است. کیم در سخنرانی خود به مناسبت آغاز سال نو تاکید کرد پیش از آنکه به وعده های به شدت مبهم خود در جریان نشست دوازدهم ژوئن 2018 سنگاپور مبنی بر خلع سلاح هسته ای عمل کند، باید امتیازات و مصالحه هایی عظیم دریافت کند. کیم خواستار برداشته شدن تحریم ها، پایان تمرینات نظامی مشترک کره جنوبی و آمریکا، انتشار اعلامیه صلح پایان جنگ دو کره و برچیده شدن تاسیسات هسته ای آمریکا از منطقه شده است.
جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ که از تندروهای کاخ سفید به شمار می رود در سخنانی به طور غیر مستقیم اذعان کرد آمریکا قصد دارد آنچه را کره شمالی در پی آن است برآورده سازد. او در مصاحبه با واشنگتن تایمز که روز جمعه منتشر شد گفت: آنچه ما از کره شمالی می خواهیم، نشانه های یک تصمیم راهبردی برای کنار گذاشتن تسلیحات هسته ای است و زمانی که خلع سلاح هسته ای اتفاق بیفتد، رئیس جمهور می تواند تحریم ها را علیه کره شمالی بردارد. این اظهارات را می توان ضربه ای اساسی بر پیکره موضع گیری های پیشین دولت دانست که بارها در جریان آنها تاکید می شد برداشته شدن تحریم ها تا زمان خلع سلاح «کامل، قابل راستی آزمایی و غیرقابل بازگشت» اتفاق نخواهد افتاد. اما حالا بولتون می گوید در عوض برخی «نشانه های قابل توجه» این احتمال وجود دارد که حتی پیش از برچیده شدن رئاکتور هسته ای یونگ‌بیون نیز واشنگتن معافیت هایی تحریمی برای کره شمالی در نظر بگیرد. این در حالی است که زرادخانه های هسته ای و موشکی کره شمالی همچنان دست نخورده باقی مانده است.
با توجه به اینکه سئول و واشنگتن در حال حاضر به علت هشدار ترامپ به مقامات کره جنوبی مبنی بر دو برابر کردن سهم این کشور در هزینه های نگهداری نیروهای آمریکایی در این کشور و رساندن آن به یک میلیارد و ششصد میلیون دلار، بر سر مفاد توافق حفظ نیروهای نظامی آمریکایی در کره جنوبی به بن بست رسیده اند، جای غافلگیری نخواهد بود که رئیس جمهور از توافقی تهی با کره شمالی به عنوان بهانه ای برای خروج نیروهای نظامی آمریکایی از شبه جزیره کره استفاده کند. این موضوع در کنار اعلامیه صلح و برداشته شدن تحریم ها علیه کره شمالی می تواند عملا باعث شود کره جنوبی و ژاپن به تنهایی مجبور به مقابله با پیونگ یانگ شوند.
از طرفی اشتیاق ترامپ برای خروج از افغانستان که برخلاف کره جنوبی قادر به ایستادن روی پای خود نیست، حتی بیشتر هم هست. بر اساس گزارش ها ترامپ خواستار خروج هفت هزار نظامی از مجموع چهارده هزار نیروی آمریکایی از افغانستان شده است و زلمی خلیل زاد فرستاده ویژه دولت وی در امور افغانستان به شدت در تلاش است به توافق صلحی با طالبان دست پیدا کند که ممکن است به خروج تمامی نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 منجر شود. گزارش های تازه نشان می دهند گفتگوهای خلیل زاد با مقامات طالبان در قطر با پیشرفت های قابل ملاحظه ای همراه بوده است. گفته می شود طالبان در این گفتگوها پذیرفته که اجازه ندهد کشورشان به عنوان پایگاهی برای تروریسم بین المللی به کار گرفته شود. در حالی که وال استریت ژورنال از این اتفاق به عنوان «امتیازی بسیار مهم» یاد می کند، نیویورک تایمز نکته ای را یادآوری کرده به واقعیات میدانی نزدیکتر است: به نظر می رسد ایالات متحده امتیازاتی در عوض برخی تعهدات طالبان به این گروه داده که ضمانت اجرای آنها در فقدان حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان بسیار دشوار خواهد بود.
این اتفاق یادآور ویتنام است. آمریکا و ویتنام شمالی در سال 1973 به موجب معاهده صلح پاریس توافق کردند که به جنگ میان خود «خاتمه» بدهند. واشنگتن نیروهای نظامی خود را از ویتنام خارج و هانوی نیز با بازگرداندن اسرای جنگی آمریکا موافقت کرد. ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا از این اتفاق با عنوان «صلح شرافتمندانه» تمجید کرد؛ اما هیچ صلح و شرافتی در کار نبود. ویتنام شمالی بلافاصله حملات خود را به ویتنام جنوبی از سر گرفت و در حالی که هیچ نیروی نظامی آمریکایی در منطقه حضور نداشت، سایگون دو سال بعد سقوط کرد و کمونیسم تمام ویتنام را در بر گرفت.
در صورت خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان این احتمال قوی وجود دارد که اتفاق مشابهی رخ دهد. دولت منتخب کابل که به شیوه دموکراتیک سر کار آمده است حتی با حمایت نیروهای نظامی آمریکا در حال از دست دادن میدان مبارزه علیه طالبان است. دولت تنها کمی بیش از نیمی از خاک افغانستان را در کنترل خود دارد و هر هفته نیز متحمل تلفاتی سنگین می شود به طوری که اشرف غنی رئیس جمهور این کشور اذعان کرد از سال 2014 چهل و پنج هزار نیروی امنیتی افغان کشته شده اند.
در صورت خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و در وضعی که پاکستان همچنان به حمایت از طالبان ادامه می دهد، شورشیان می توانند به سادگی برای تصرف کابل اقدام کنند. حال اگر طالبان که پیروز هم شده است، بخواهد تعهد خود را به عدم حمایت از تروریسم بین المللی زیر پا بگذارد، در آن صورت ما باید چه کار کنیم؟ شاید بخواهیم تعداد بیشتری از همان موشک های کروزی را که در سال 1998 ناکارآمدی آنها ثابت شد به سمت کابل شلیک کنیم. اگر رژیم طرفدار غرب سقوط کند ما دیگر هیچ متحدی برای مقابله با تروریست ها در میدان نبرد نخواهیم داشت و از سوی دیگر آمریکا نیز به هیچ عنوان مایل به شروع دوباره یک جنگ احتمالا طولانی تر نخواهد بود.
مطمئن ترین راهی که طالبان با پیمودن آن می تواند به همه اهداف خود برسد این است که با همه پیش شرط های آمریکا برای خروج نیروهای نظامی خود از افغانستان موافقت کند. در این وضع، طالبان به هیچ عنوان خود را محدود به چند بند توافق نخواهد دانست. به همین شکل، کیم نیز اگر بتواند آمریکا را راضی به خروج نیروهای نظامی خود از کره جنوبی کند، مسیر را برای توسعه هر چه بیشتر برنامه های هسته ای و موشکی خود هموار کند. اینطور به نظر می رسد که کیم و طالبان بهترین موقعیت ممکن را در ترامپ دیده اند. حالا که او در احداث دیوار مرزی شکست خورده است، نومیدانه تر از هر زمانی در جستجوی یک «برد» در سیاست خارجی خواهد بود. به نظر من جا دارد که شهروندان کره جنوبی و افغانستان نگران تحولات کنونی باشند.