افزایش 9 برابری ظرفیت انتقال فرآورده کشور در 40 سال گذشته

به گزارش شانا، در مطالعه قانون صنعت نفت، خطوط لوله انتقال نفت‌خام در بخش بالادستی و فرآورده و خطوط انتقال آن در بخش پایین‌دستی قرار می‌گیرد و صنعت انتقال نفت و فرآورده (شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران) حلقه رابط این صنعت در بخش بالادستی و پایین‌دستی است.

شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در سال 79 تاسیس شد و هم‌اکنون با بهره‌گیری از کارآزموده‌ترین نیروهای عملیاتی، انتقال سالانه حدود ۱۲۵ میلیارد لیتر نفت‌خام و فرآورده نفتی در سراسر کشور را با بیش از ۱۴ هزار کیلومتر خط لوله، ۱۸۶ مرکز انتقال نفت، ۲۹۵ ایستگاه مخابراتی و تاسیسات و فشارشکن به‌صورت شبانه‌روزی به‌عهده دارد.

این شرکت همچنین دریافت فرآورده‌های نفتی از قبیل بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سوخت جت را از پالایشگاه‌ها و انتقال آن به مخازن انبارهای متصل به خطوط لوله در سراسر کشور، تامین سوخت مایع برخی نیروگاه‌ها، فرودگاه‌ها و بخشی از خوراک صنعت پتروشیمی و کنترل، حفاظت و نگهداری و هدایت این شبکه گسترده را به‌عهده دارد.

هم‌اکنون حدود 75 تا 80 درصد از تجهیزات و قطعات موردنیاز شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت از سازندگان داخلی تامین می‌شود. شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در سال 96 با توجه به رشد مصرف، رکورد انتقال بیش از 123 میلیارد لیتر را ثبت کرد و این اتفاق در شرایطی رخ داد که ظرفیت‌های انتقال تغییری نکرده بود. در بخش انتقال فرآورده‌های نفتی، در سال 1396 نسبت به سـال 1357، بیش از 9 برابر افزایش انتقال داشته‌ایم. مخابرات این شرکت نیز که نقش سیستم اعصاب صنعت انتقال را به‌عهده دارد، با توسعه‌های روی داده در سال‌های پس از انقلاب توانسته‌ است افزون بر تامین نیازهای داخلی، به بخش‌هایی از صنعت نفت و حتی بیرون از مجموعه، مانند مخابرات و صدا و سیما خدمات‌رسانی مشترک انجام دهد.

در گزارش زیر تحولات این شرکت در طول سال‌های پس از انقلاب را به صورت تیتروار بررسی کرده‌ایم.

1358 شمسی:

• احداث خط لوله 16 اینچ و 14 اینچ انتقال فرآورده رفسنجان/اصفهان و رفسنجان/ کرمان به ترتیب به طول 535.7 و 125 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 36/30/32 اینچ نفت خام مارون/ اصفهان به طول 440 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 24 اینچ نفت خام اصفهان/ تهران به طول 372 کیلومتر

1360 شمسی:

• بمباران مرکز انتقال نفت باغملک (مارون 3) و بازسازی و راه‌اندازی دوباره آن

• احداث خط لوله 10و16 اینچ نفت خام/ فرآورده تنگ فنی/ افرینه/ کرمانشاه به طول 219 کیلومتر

• احداث خط لوله 16 اینچ فرآورده نوشهر /چالوس به‌طول 11 کیلومتر

• احداث تأسیسات خرم‌آباد

1361شمسی:

• بهره‌برداری از خط لوله 14/16/18 اینچ فرآورده ری/ رشت به طول 316 کیلومتر

1362شمسی:

• بهره‌برداری از خط لوله 20/22 اینچ فرآورده ری/ شاهرود/ مشهد به ترتیب به طول 463 و 282 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 8 اینچ فرآورده امام تقی/ تربت به طول 197 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 8/10 اینچ فرآورده تبریز/ میاندوآب/ ارومیه به طول 282 کیلومتر

1363شمسی:

• احداث خط لوله 16 اینچ نفت خام ری/ تبریز به طول 607 کیلومتر

1365شمسی:

• بازسازی مرکز انتقال نفت مارون 2 (رامهرمز)

مرکز انتقال نفت چشمه‌شور خطوط لوله و مخابرات نفت تهران

1366شمسی:

• احداث خط لوله 12 اینچ فرآورده اراک/ همدان به طول 178 کیلومتر

• احداث خط لوله 8 اینچ فرآورده نکا/ ساری به طول 5/43 کیلومتر

1367شمسی:

• احداث خط لوله 16 اینچ لوپ فرآورده رفسنجان/ یزد به طول 176 کیلومتر و لوپ فرآورده یزد/ نایین به طول 46 کیلومتر

• بمباران مرکز انتقال نفت مارون 4 (ایذه) و بازسازی آن

1368شمسی:

• احداث خط لوله 26 اینچ فرآورده بندر عباس/ رفسنجان به طول 450 کیلومتر

• احداث مرکز انتقال نفت آبادان

1370شمسی:

• تأسیس شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی

• احداث مرکز انتقال نفت شهید لرستانی

1371 شمسی:

• بهره‌برداری از خط لوله 16 اینچ نفت‌خام ری/تبریز به طول 607 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 16 و 14 اینچ فرآورده رفسنجان/اصفهان و رفسنجان/ کرمان شامل مراکز انتقال نفت رفسنجان، یزد، نائین و تأسیسات انتهایی اصفهان و کرمان. شایان ذکر است خط لوله مذکور باتوجه به راه‌اندازی خط لوله 26 اینچ فرآورده بندر‌عباس/ رفسنجان از سال 1361 تا این سال به‌طور معکوس از اصفهان به سمت یزد و کرمان در مدار بهره‌برداری قرار داشت.

• بهره‌برداری از خط لوله 26 اینچ فرآورده بندرعباس/ رفسنجان شامل مراکز انتقال نفت توربینی بندرعباس، قطب‌آباد،‌مهرآران و تأسیسات رفسنجان

• احداث خط لوله لوپ نفت خام تقی‌آباد/ رازان به طول 17 کیلومتر

مرکز انتقال نفت کرمانشاه

1372 شمسی:

• ایجاد ناحیه فنی آبادان در منطقه خوزستان

• احداث منطقه جنوب‌شرق به مرکزیت رفسنجان

• احداث و بهره‌برداری از خط لوله انشعابی 6 اینچ فرآورده میانه به طول 34.1 کیلومتر (انشعابی از خط لوله 14 اینچ فرآورده ری/ تبریز)

• بازسازی و تکمیل خط لوله 16 اینچ فرآورده نوشهر/چالوس بااحداث حدود 9 کیلومتر خط لوله 12 اینچ و احداث مرکز انتقال نفت در نوشهر با دو واحد الکتروپمپ

• بهره‌برداری از خط لوله جدید 12 اینچ فرآورده آبادان/ اهواز که در سال 1370 تغییر مسیر داده شده بود.

• بهره‌برداری از خطوط لوله لوپ 26 اینچ نفت‌خام تنگ فنی/آسار، لوپ آسار/چمشک/ لوپ پل باب/ تقی‌آباد و لوپ رازان/ شازند به ترتیب به طول 92،22،35،22 کیلومتر

1374شمسی:

• احداث خط لوله 16 اینچ فرآورده اسکله نکا به طول 8.3 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری از خط لوله 30 اینچ نفت خام اسکله نکا به طول 8.3 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 8 اینچ نکا/ساری به طول 43.5 کیلومتر برای انتقال نفت‌خام

• بازسازی مرکز انتقال رازان

1375 شمسی:

• بهره‌برداری از خط لوله 8/12/16 اینچ فرآورده نکا/ ساری/ ری برای انتقال نفت خام به صورت معکوس از نکا به ری به طول 332 کیلومتر

• نصب توربین سولار سنتار در مرکز انتقال نفت ورسک و نصب توربین روستون 1750 TA در مرکز انتقال نفت مرگاو

1376شمسی:

• بهره‌برداری خط لوله 12 اینچ نفت کوره اصفهان/ نیروگاه اسلام آباد/ تاسیسات آب نیل به طول 43 کیلومتر

1378 شمسی:

• احداث خط لوله 16 اینچ نفت خام و فرآورده تنگ فنی / افرینه به طول 48 کیلومتر

• احداث خط لوله 4 اینچ فرآورده انشعابی به انبار نفت ملایر به طول 6 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری مخازن 40 میلیون لیتری ذخیره فرآورده مرکز انتقال نفت شازند

• نصب و راه‌اندازی توربین‌های سولار تاروس در خط لوله 26 اینچ بندرعباس/ رفسنجان

تاسیسات خطوط لوله و مخابرات نفت تهران

1379 شمسی:

• مدیریت خطوط لوله و مخابرات به شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران تغییر سازمانی یافت

• احداث و بهره‌برداری از خط لوله 16 اینچ فرآورده نکا/ ساری به طول 37 کیلومتر برای حمل نفت خام

• بهره‌برداری از خط لوله 4 اینچ فرآورده انشعابی به انبار نفت ملایر به طول 6 کیلومتر

1380 شمسی:

• احداث خط لوله 30/32 اینچ نفت خام نکا/ساری/ مغانک/ ری شامل مراکز انتقال نفت برقی نکا، ساری،‌ گل پل، اوریم و فشارشکن مغانک و تاسیسات انتهایی ری به طول 315 کیلومتر

• بازسازی مراکز انتقال نفت سبزآب و آسار

1381 شمسی:

• بهره‌برداری از خط لوله 12/10 اینچ فرآورده تبریز/ سراب/ اردبیل به طول 228 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 16 اینچ فرآورده اسکله نکا به طول 8.3 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 12 اینچ نفت‌کوره پالایشگاه اصفهان/ نیروگاه اسلام آباد/ تأسیسات آب‌نیل به طول 43 کیلومتر

• راه‌اندازی مرکز انتقال نفت جدید یزد

1382 شمسی:

• نصب و راه‌اندازی چهار دستگاه توربین نیوپینیون در تنگ فنی

• احداث خط لوله 8 اینچ انشعابی به نیروگاه باغین کرمان به‌طول هشت کیلومتر برای انتقال نفت‌گاز به عنوان سوخت دوم نیروگاه

1383 شمسی:

• تحویل موقت پروژه احداث دو رشته خط لوله 10 اینچ انشعابی از خط لوله 26 اینچ فرآورده بندرعباس/ قطب آباد به انبار شهید باهنر بندرعباس

1384 شمسی:
• احداث خط لوله 26 اینچ نفت کوره آبادان/ ماهشهر به طول 95 کیلومتر

• احداث خط لوله لوپ 26 اینچ نفت خام تنگ فنی / اراک به طول 72 کیلومتر

• احداث مرکز جدید شهید چمران

• تحویل موقت پروژه احداث خط لوله 8 اینچ انشعابی سوخت‌رسانی به نیروگاه کرمان به طول 800 متر (فاز نخست)

1385شمسی:

• احداث خط لوله جدید 16 اینچ فرآورده آبادان/ نظامیه (جایگزین خط لوله قدیم) به طول 154 کیلومتر

• احداث دو رشته خط لوله 10 اینچ فرآورده از انبار نفت شهید رجایی به انبار نفت شهید باهنر به طول هر کدام 25 کیلومتر. لازم به ذکر است این خطوط هم اکنون در اختیار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هستند.

• احداث و بهره‌برداری خط لوله 26 اینچ از نظامیه تا مرکز انتقال نفت شهید چمران به طول 8 کیلومتر برای انتقال نفت گاز از طریق خط لوله نفت خام 30/26 اینچ نفت خام اهواز/ری

• بهره‌برداری از مرکز انتقال نفت برداسپی

• نصب و راه‌اندازی سه دستگاه توربین نیو پنیون در پل بابا

• نصب و راه‌اندازی چهار دستگاه توربین نیو پنیون در رازان

• نصب و راه‌اندازی چهار دستگاه توربین نیو پنیون در آسار

• بهره‌برداری از خط لوله 10 اینچ فرآورده کرمانشاه/ سنندج به طول 129 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 16 اینچ نفت خام و فرآورده تنگ فنی/ افرینه به طول 48 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله جدید 26 اینچ نفت کوره آبادان/ ماهشهر به طول 95 کیلومتر

1386 شمسی:

• احداث خط لوله 10 اینچ فرآورده تنگ فنی/ دره شهر به طول 31 کیلومتر

• احداث خط لوله 16 اینچ فرآورده دو طرفه آبادان/ ماهشهر به طول 110 کیلومتر توسط شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران

• احداث خط لوله 16 اینچ ORD آبادان/ ماهشهر به طول 110 کیلومتر توسط شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت ایران

• احداث خط لوله 16 اینچ فرآورده دوم اسکله نکا به طول 8.3 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری خط لوله انشعابی و تاسیسات نیروگاه اردبیل

• احداث خط لوله 24 اینچ نفت خام مایل 40 آبادان به طول 93 کیلومتر توسط شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت ایران

• احداث چهار رشته خط لوله از پالایشگاه آبادان تا سه‌راهی ایران گاز

• احداث دو رشته خط لوله 26 و 16 اینچ داخل پالایشگاه آبادان و نصب فرستنده و گیرنده توپک خط لوله 26 اینچ نفت کوره آبادان/ ماهشهر

• احداث مخازن مراکز انتقال نفت پل بابا حسین و برداسپی

• احداث دو دستگاه مخزن سقف شناور نفت خام در ماورن 1 و 3

• راه‌اندازی خط لوله 20 اینچ فرآورده رفسنجان/ اصفهان توسط برش لوله در انتهای لوپ مهریز و اتصال خط لوله 16 اینچ لوپ و خط لوله 20 اینچ به حالت اولیه و همچنین تعویض دو عدد شیر 20 اینچ جوشی در لوپ مهریز و ورودی مرکز انتقال نفت یزد و پر کردن خط لوله 20 اینچ و هواگیری خط لوله از رفسنجان تا اصفهان

1387 شمسی:

• احداث خط لوله 8 اینچ سوخت‌رسانی به نیروگاه نیشابور به طول 17.5 کیلومتر

• احداث خط لوله 10 اینچ سوخت‌رسانی از انبار نفت سنندج به نیروگاه سنندج به طول 25 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری از خط لوله سوخت‌رسانی به نیروگاه هرمزگان

• احداث و تحویل موقت خط لوله 10 اینچ فرآورده ری/ کرج به طول 50 کیلومتر و خط لوله 8 اینچ نفت گاز از انبار نفت کرج به نیروگاه منتظر قائم

• احداث آزمایشگاه کنترل کیفیت در مرکز منطقه تهران

• احداث خطوط لوله 12ً سوخت رسانی به نیروگاههای دماوند، شهید رجایی قزوین و گیلان به ترتیب به طول 5/3 ،‌2/5 ،‌ 6/3 کیلومتر

• بهره‌برداری از خط لوله 10 اینچ فرآورده تنگ فنی/ دره‌شهر

• احداث و بهره‌برداری خط لوله انشعابی و تاسیسات نیروگاه ارومیه

1388 شمسی:

• احداث خط لوله 10 اینچ سوخت‌رسانی به نیروگاه یزد به طول 5.4 کیلومتر

• احداث خط لوله 12 اینچ سوخت‌رسانی نفت گاز به نیروگاه خرمشهر به طول 7 کیلومتر و خط لوله 16 اینچ گاز تغذیه نیروگاه آبادان به طول 8 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری خط لوله 10اینچ ری - فرودگاه مهرآباد به طول 40 کیلومتر

• تحویل دائم پروژه عبور 11 رشته خطوط لوله از زیر بستر رودخانه کارون به روش HDD

1389 شمسی:

• بهره‌برداری از خط لوله 8 اینچ سوخت‌رسانی به نیروگاه آبادان (انشعابی از خط لوله 16 اینچ فرآورده آبادان/ ماهشهر ) به طول 500 متر

• بهره‌برداری از خط لوله جدید 16 اینچ فرآورده آبادان/ نظامیه (جایگزین خط لوله قدیم) به طول 154 کیلومتر

• بهره‌برداری از پروژه تغییر مسیر خطوط لوله 12/16 اینچ فرآورده ری/ ورسک/ ساری و 8 اینچ فرآورده علی آباد/ گنبد در محدوده آزاد شهر

• تحویل موقت خط لوله 10 اینچ سوخت رسانی از انبار نفت سنندج به نیروگاه سنندج به طول 25 کیلومتر
• تحویل موقت خط لوله 10 اینچ سوخت‌رسانی انشعابی از خط لوله 16 اینچ رفسنجان/ یزد به نیروگاه سیکل ترکیبی یزد به‌طول 6.4 کیلومتر

1390 شمسی:

• ایجاد ناحیه فنی تبریز در منطقه شمال‌غرب

• بهره‌برداری تلمبه خانه و تاسیسات و خط لوله 14ً فرآورده تبریز - میاندوآب به طول 165 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری خط لوله 26 اینچ نفت خام انشعابی مرکز انتقال نفت شازند به پالایشگاه به طول سه کیلومتر

• نصب و راه‌اندازی دو دستگاه توربین تایفون در مرکز انتقال نفت شهید چمران

تاسیسات خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه خوزستان

1391 شمسی:

• بهره‌برداری خط لوله 14 اینچ فرآورده ری - قوچک به طول 50 کیلومتر

• بهره‌برداری خط لوله 10 اینچ فرآورده ری -کرج به طول 53 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری از تلمبه‌خانه‌های جدید خطوط 10 و 16 اینچ نظامیه - ری در مرکز انتقال نفت شازند

1392 شمسی:

• بهره‌برداری مرکز انتقال نفت ماهشهر

• احداث و بهره‌برداری مرکز انتقال نفت آسار به روی خط لوله 20 و 26 اینچ نظامیه - ری

• بهره‌برداری از مرکز انتقال نفت دالان/ خط لوله 8 اینچ میعانات گازی دالان/ شیراز به طول 220 کیلومتر و تأسیسات انتهایی شیراز

• بهره‌برداری خط 14 اینچ ری - کن به طول 44 کیلومتر

• بهره‌برداری خط لوله 10 اینچ ری -فرودگاه امام به‌طول 33 کیلومتر

• احداث تأسیسات رسید در فرودگاه امام خمینی (ره).

• بهره‌برداری از مرکز انتقال نفت و تاسیسات و خط لوله 10 اینچ سروستان -شیراز به‌طول 101 کیلومتر

• بهره‌برداری مرکز انتقال نفت و تاسیسات خط لوله 8ً دالان/ شیراز به طول 227 کیلومتر

• بهره‌برداری از تاسیسات و خط لوله 8 اینچسرکان/ ماله کوه- برداسپی

• بهر‌برداری مخازن ذخیره نفت خام و بوستر پمپ‌های مرکز انتقال نفت برداسپ

• احداث و بهره‌برداری مرکز انتقال نفت آسار به روی خط لوله 20 و 26 اینچ نظامیه -ری

1393 شمسی:

• بهره‌برداری از مخازن ذخیره و تاسیسات خط لوله 26 اینچ نفت ترش دزفول شمالی در سبزآب

• ایجاد منطقه جدید خلیج فارس

• By pass شدن مرکز انتقال نفت افرینه روی خط لوله 16 اینچ تنگ فنی - برداسپی و تغییر کاربری و تجهیز این مرکز
به عنوان مرکز آموزش شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران

• نصب و راه‌اندازی دو دستگاه بوستر پمپ بنزین یورو در ری

1394 شمسی:

• راه‌اندازی مرکز انتقال نفت عسلویه و تاسیسات انتهایی بندرعباس و خط لوله 36ً اینچ میعانات گازی عسلویه بندرعباس به طول 388 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری خط لوله 20اینچ فرآورده سبزآب - تنگ فنی به طول 103 کیلومتر و By pass شدن مرکز انتقال بیدرویه
• احداث و بهره‌برداری مخازن ذخیره فرآورده و بوستر پمپ‌های مرکز انتقال پل بابا

• احداث و بهره‌برداری از 3 رشته خط لوله 10ً• فاصل مرکز انتقال نفت سبزوار انبار پخش به‌طول 9 کیلومتر

• احداث و بهره‌برداری خط لوله انشعابی و تاسیسات نیروگاه زنجان

• احداث و بهره‌برداری خط لوله انشعابی و تاسیسات نیروگاه سمنان

• احداث و بهره‌برداری خط لوله انشعابی و تاسیسات نیروگاه شاهرود

• واگذاری 14 رشته خطوط لوله نفت خام نفت کوره و فرآورده از شرکت ملی پخش به شرکت خطوط لوله و مخابرات

• نصب و راه‌اندازی سه دستگاه بوستر پمپ نفت گاز یورو در ری

1395 شمسی:

• بهره‌برداری از سیستم میترینگ نفت خام خط لوله32 اینچ اصفهان

• اتصال خطوط لوله 10 و 16 اینچ به خط انشعابی 8 اینچ پتروشیمی شازند

• معکوس‌سازی خط لوله 10 اینچ نظامیه/ عبدالخان/ سبزاب/ بیدرویه/ تنگ فنی/ پل بابا/ رازان/ ازنا/ شازند

1396 شمسی:

• معکوس‌سازی خط 16 اینچ رفسنجان/ اصفهان و بهره‌برداری آن با نصب یک دستگاه الکترو موتور در اصفهان و تغییرات در مرکز انتقال نفت نایین - یزد- رفسنجان

• نصب سه دستگاه توربین سولار و بوستر پمپ و احداث مرکز انتقال نفت در دره‌شهر و تأسیسات رسید در تنگ فنی و بهره‌برداری معکوس با پمپاژ نفت خام از دره‌شهر به سمت تنگ فنی

1397 شمسی:

• ساخت دو دستگاه مخزن 40 میلیون لیتری در مرکز انتقال فرآورده‌ها (رسید و ارسال) در ری

• راه‌اندازی دو دستگاه توربین تایفون در مرکز انتقال نفت شهید چمران